รู้หรือไม่? ‘แท่นชาร์จรถ EV’ ติดตั้งไม่ดี ‘มีเสี่ยง’

27 กุมภาพันธ์ 2566 - 02:46

Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Thumbnail
  • สภาวิศวกร แนะ 3 ทริก ติดตั้งแท่นชาร์จรถ EV ให้ไร้ความเสี่ยง

  • ชี้เป็นเรื่องใหญ่ ผู้ใช้รถไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะช่วงกำลังเปลี่ยนผ่านสู่การใช้รถ EV 100% อะไรบ้างสำคัญ ถ้าถึงวันต้องเปลี่ยน

ปฏิเสธไม่ได้ว่า ‘รถยนต์ไฟฟ้า’ เป็นทางเลือกสำคัญในยุคพลังงานแพง รถยนต์ไฟฟ้าไม่มีเครื่องยนต์ ไม่ต้องเผาเชื้อเพลิงดั่งเครื่องยนต์สันดาป ดังนั้น ในการทำงานของรถยนต์ไฟฟ้าจึงให้เสียง ‘เงียบ’ ไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจก ประหยัดค่าใช้จ่ายทั้งค่าน้ำมัน ค่าซ่อมบำรุง และรวมถึงการมีอุปกรณ์อะไหล่ที่น้อยมาก ขณะที่พลังงานของรถยนต์นั้น ปัจจุบันก็มีความสะดวก โดยผู้ใช้งานสามารถชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าได้เองที่บ้าน และหรือออกไปข้างนอกก็หาสถานีชาร์จ ไม่ยากแล้ว 

แต่อย่างไรก็ตาม เรื่องมาตรฐานความปลอดภัยในการติดตั้งแท่นชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าก็เป็นเรื่องที่สำคัญไม่น้อยไปกว่าการเลือกรถยนต์ไฟฟ้าให้ถูกใจตามการใช้งาน 

กิตติพงษ์ วีระโพธิ์ประสิทธิ์ อุปนายกสภาวิศวกร คนที่ 1 และผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมไฟฟ้า กล่าวว่า ภาครัฐมีนโยบายที่จะผลักดันให้ประเทศไทยเป็นฐานการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าและชิ้นส่วนที่สำคัญของโลก ทำให้ปัจจุบันทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องพยายามจูงใจให้ประชาชนเปลี่ยนมาใช้รถยนต์ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น โดยการออกมาตรการสนับสนุนต่างๆ  

เช่น คณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ ที่ได้ออกแนวทางการส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้าตามนโยบาย 30@30 หรือการตั้งเป้าที่จะส่งเสริมให้ไทยผลิตรถยนต์ที่ปล่อยมลพิษเป็นศูนย์ให้ได้อย่างน้อย 30% ของการผลิตยานยนต์ทั้งหมดในปี ค.ศ. 2030 ถือเป็นอีกหนึ่งกลไกที่จะนำพาประเทศไทยเข้าสู่การเป็นสังคมคาร์บอนต่ำได้ในอนาคต 

รู้จักรถยนต์ไฟฟ้า สไตล์ไหน? ที่ตรงใจคุณ 

แบบแรก ยานยนต์ไฟฟ้าแบบไฮบริด HEV, Hybrid electric vehicle: เป็นยานยนต์ที่มีทั้งน้ำมันเชื้อเพลิงตามปกติ และเครื่องยนต์ไฟฟ้า หรือเรียกว่าการทำงานแบบ ‘ลูกผสม’ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพการทำงานสูงสุด ในส่วนของมอเตอร์ไฟฟ้าจะชาร์จกระแสไฟฟ้าเข้ามาเก็บไว้ในแบตเตอรี่ และไม่สามารถชาร์จไฟจากแท่นชาร์จไฟได้  

แบบที่สอง ยานยนต์ไฟฟ้าแบบไฮบริดปลั๊กอิน PHEV, Plug-in Hybrid Electric Vehicle: เป็นรถไฮบริดแบบ ‘เสียบปลั๊กชาร์จได้’ โดยสามารถเติมพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งภายนอกโดยการเสียบปลั๊กจากไฟบ้านโดยตรง หรือสถานีชาร์จไฟก็ได้ ทำให้มีประสิทธิภาพในการใช้รถไฟฟ้าที่ดีกว่าเดิม และพลังงานที่ใช้ก็เป็นพลังงานที่สะอาดมากกว่าเดิม  

แบบสุดท้าย ยานยนต์ไฟฟ้าแบบแบตเตอรี่ BEV, ZEV,  Battery Emissions Vehicle: เป็นยานยนต์ที่ไร้มลพิษ ไม่ปล่อยไอเสียระหว่างขับขี่ ใช้มอเตอร์ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนเพียงอย่างเดียว 

เลือกแท่นชาร์จรถแบบไหน? เหมาะกับรถของเรา 

การชาร์จไฟเข้ายานยนต์ไฟฟ้ามีทั้งหมด 4 แบบ โดยต้องเลือกตามความเหมาะสมของยานยนต์ที่เรามี เพื่อความปลอดภัย และได้ประสิทธิภาพสูงที่สุด  
โหมดที่ 1 จะเป็นการเชื่อมต่อไฟฟ้าของยานยนต์เข้ากับระบบไฟฟ้าผ่านเต้ารับมาตรฐานซึ่งเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ โดยไม่มีการใช้อุปกรณ์ควบคุมการอัดประจุไฟฟ้าใดๆ และมีพิกัดกระแสไฟฟ้าไม่เกิน 16 แอมป์  

โหมดที่ 2 เป็นการเชื่อมต่อไฟฟ้าของยานยนต์ไฟฟ้าเข้ากับระบบไฟฟ้าผ่านเต้ารับมาตรฐาน โดยมีการใช้อุปกรณ์ควบคุมและป้องกันในสาย หรือ In-cable control and protection device: IC-CPD และมีพิกัดกระแสไฟฟ้าไม่เกิน 32 แอมป์ โดยสามารถเสียบชาร์จรถยนต์ภายในบ้านใช้เวลาประมาณ 1 คืน  

โหมดที่ 3 เป็นการเชื่อมต่อไฟฟ้าของยานยนต์ไฟฟ้าเข้ากับระบบไฟฟ้าผ่านเครื่องอัดประจุไฟฟ้าชนิดกระแสสลับ ที่ใช้จ่ายพลังงานไฟฟ้าให้กับยานยนต์ไฟฟ้าโดยเฉพาะ โดยการชาร์จในโหมดนี้ใช้เวลาประมาณ 4-5 ชั่วโมง  

โหมดที่ 4 การเชื่อมต่อไฟฟ้าของยานยนต์ไฟฟ้าเข้ากับระบบไฟฟ้าผ่านเครื่องอัดประจุไฟฟ้าชนิดกระแสตรง ที่ใช้จ่ายพลังงานไฟฟ้าให้กับยานยนต์ไฟฟ้าโดยเฉพาะ โดยโหมดนี้ใช้เวลาชาร์จน้อยที่สุด และมักพบเจอได้ตามสถานีชาร์จนั่นเอง 

คิดติดตั้งแท่นชาร์จ ต้องคำนึงถึงอะไรบ้าง? 

สิ่งที่ต้องตระหนักมากๆ เป็นอย่างแรก คือ ‘รถยนต์ไฟฟ้าไม่ควรเสียบกับเต้ารับปกติภายในบ้าน’ ไม่อย่างนั้นอาจเสี่ยงเพลิงไหม้โดยไม่รู้ตัว เพราะระบบไฟฟ้าในบ้านไม่ได้ออกแบบมาเพื่อรองรับการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า สิ่งที่ควรทำคือหาแท่นชาร์จแยกที่เหมาะสมกับประเภทของรถยนต์ รวมถึงมีการจดแจ้งมิเตอร์ที่ ‘แยกจากระบบไฟฟ้าที่จ่ายให้กับตัวบ้านต่างหาก’ เนื่องจากกระแสไฟที่ใช้และราคาค่ากระแสไฟฟ้า อาจมีความแตกต่างกับไฟบ้าน และอุปกรณ์ไฟฟ้าจำพวกนี้เป็นอุปกรณ์ที่มีพิกัดกระแสไฟฟ้าสูง ถัดมาคือ อย่าลืมติดตั้งเครื่องป้องกันไฟดูด ที่ป้องกันได้ทั้งไฟฟ้ากระแสตรงและไฟฟ้ากระแสสลับ (RCD Type B) เพื่อลดความเสี่ยงจากการเกิดอุบัติเหตุที่ไม่คาดคิด  

และอีกปัจจัยที่สำคัญมาก คือ การติดตั้งแท่นชาร์จ และเดินวงจรสายไฟฟ้าต้องดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น ซึ่งส่วนนี้สามารถติดต่อกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้โดยตรง  

และสุดท้าย ‘ผู้ใช้งานต้องหมั่นตรวจเช็ค บำรุงรักษาสภาพอุปกรณ์ให้สมบูรณ์และพร้อมใช้งานตลอดเวลา’ อีกทั้งควรให้ช่างผู้ที่มีความชำนาญการเข้าทำการตรวจสอบสภาพ และบำรุงรักษาตามมาตรฐานเพื่อความปลอดภัยในทุกๆ ปีด้วย
https://images.ctfassets.net/i3o8p9lzd06f/6b3cKsbqUZjxkss6KrHWaO/64f58a92247b8f32c11e40289d800cda/Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Photo05
Photo: กิตติพงษ์ วีระโพธิ์ประสิทธิ์ อุปนายกสภาวิศวกร
https://images.ctfassets.net/i3o8p9lzd06f/5BXEFUoGsMTVQGZpU1sMPz/d839fd3bff080eff858320863a6639b9/Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Photo01
https://images.ctfassets.net/i3o8p9lzd06f/4tKo44VA53qgS9i4xsVB8Z/c200c68294a37907a888d1028da6d9de/Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Photo02
https://images.ctfassets.net/i3o8p9lzd06f/3RpZuErmJvj2I0tBnqxwdf/b4df89eda877436e81478388e8f17eff/Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Photo03
https://images.ctfassets.net/i3o8p9lzd06f/5sNxGqiDu68UZcDHp7hoBE/e327a5367b4936cadf6d670ec70deea4/Engineers-knowledge-EV-car-charging-station-installation-risk-SPACEBAR-Photo04

เรื่องเด่นประจำสัปดาห์