หลังจากการล่มสลายของ FTX ทำให้ทุกสายตาจ้องมองมาที่ Binance ด้วยความกังวลว่ามันจะพบจุดจบแบบเดียวกันหรือไม่? และอนาคตของวงการคริปโทฯ จะล่มสลายในเร็วๆ นี้หรือเปล่า
ความกังวลนี้ถูกตอกย้ำด้วยการที่ลูกค้าแห่ถอนเงินนับพันล้านจาก Binance เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2022 ทำให้เกิดความกลัวขึ้นมาในหมู่นักลงทุนคริปโทฯ ว่า Binance จะเจอเข้ากับสถานการณ์ Bank run หรือภาวะล้มละลายจากการถูกแห่ถอนเงินหรือไม่?
ก่อนจะตอบคำถามนี้ เราต้องย้อนกลับไปดูความเคลื่อนไหวรอบๆ Binance ที่เกิดขึ้นในช่วงเร็วๆ นี้กันก่อน เพราะมันจะช่วยตอบคำถามได้ว่าเราควรกังวลกับ Binance หรือไม่?
Over-Collateralization หรือ OC หมายความว่า บริษัทหรือบุคคลหนึ่งๆ มีสินทรัพย์มากเกินกว่าเงินที่กู้ไปหรือปล่อยกู้ไป ดังนั้น เมื่อบริษัทนั้นๆ เผชิญกับการแห่ถอนเงิน เงินที่ถูกถอนออกไปก็ยังมีพอที่จะจ่ายคืนเจ้าหนี้หรือลูกค้าได้ทุกคน เพราะมันมีสำรองมากกว่าที่จะถูกถอนไป ดังนั้นบริษัทที่ผ่านการออดิต (ตรวจสอบบัญชี) และได้รับการยืนยันว่ามี OC จึงมีความมั่นคง และเท่ากับรับประกันลูกค้าว่าไม่ต้องตื่นกลัว เพราะอย่างไรก็ได้เงินคืนแน่นอน
จากการออดิต Binance มีสถานะ OC เช่นกัน คือมีทรัพย์สินเกิน 100% ของหนี้สิน แม้ว่าจะเกินมาแค่ 101% แต่ยังถือเป็นการยืนยันที่มีความหมายมากในช่วงเวลาที่ตลาดคริปโทฯ เพิ่งจะเจอกับสถานการณ์แห่ถอนเงินจากกรณี FTX และอาจจะเจอได้อีกหากความเชื่อมั่นสั่นคลอนกันง่ายขนาดนี้ และมันจะยิ่งน่ากลัวถ้าหาก Binance เจอวิกฤตสภาพคล่องแบบเดียวกัน
อดีตคณะกรรมการมาตรฐานการบัญชีการเงิน (FASB) ซึ่งเป็นองค์กรสำหรับวางมาตรฐานการบัญชีภายในสหรัฐฯ เพื่อประโยชน์ของสาธารณะ ตั้งข้อสังเกตว่า รายงานที่ออกโดยบริษัทตรวจสอบบัญชี Mazars ไม่ได้สร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนเกี่ยวกับการเงินของ Binance เนื่องจากขาดข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพของการควบคุมภายใน และไม่ได้เผยว่า Binance จะชำระบัญชีอย่างไรในกรณีที่เกิดความสูญเสีย
นี่คือประเด็นสำคัญเหมือนกัน เพราะมีผู้ตั้งข้อสังเกตว่าปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่ Binance มีเงินมาพอที่จะรองรับการแห่ถอนเงินหรือไม่ แต่อยู่ที่ว่ามันมีโครงสร้างการบริหาารที่โปรงใสแค่ไหน เพราะกรณี FTX ที่พังลงไปนั้นก็เพราะมีข้อกล่าวหาว่ามีการนำเงินของลูกค้าไปใช้แบบผิดๆ จนทำให้ขาดสภาพคล่อง ดังนั้น สิ่งที่สำคัญพอๆ กัน (หรืออาจจะมากกว่าด้วยซ้ำ) ก็คือ Binance บริหารองค์กรและสินทรัพย์อย่างไร?
แต่ CEO ของ Binance คือ Changpeng Zhao พยายามใช้ความนิ่งสงบความเคลื่อนไหว เขาบอกใน Twitter ว่า “เราเห็นการถอนบางส่วนในวันนี้ (สุทธิ 1,140 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) เราเคยเจอแบบนี้มาก่อน บางวันเรามีการถอนสุทธิ บางวันเรามีเงินฝากสุทธิ เป็นธุรกิจตามปกติสำหรับเรา ที่จริงผมคิดว่าเป็นความคิดที่ดีที่จะ ‘ทดสอบความทนทานจากการถอนเงิน’ (stress test withdrawals) โดยเวียนๆ กันไปในแต่ละ CEX (Cryptocurrency exchange)”
ถ้าเชื่อในผลการออดิตที่ยืนยันว่า Binance มีสินทรัพย์มากกว่าหนี้ คำพูดของบอสใหญ่ของบริษัทก็เป็นสิ่งที่สมเหตุสมผล เพราะการถอนเงินแบบนี้เท่ากับช่วยทดสอบความแกร่งไปในตัว เพื่อยืนยันว่า OC ของบริษทนั้น “แน่จริง” ถ้าผ่านจุดนี้ไปได้มันก็จะเป็น stress test อย่างหนึ่ง
แต่ถ้าผ่านไปไม่ได้ มันก็อาจเจอกับวิกฤตแบบเดียวกับ FTX ได้เหมือนกัน
ความกังวลนี้ถูกตอกย้ำด้วยการที่ลูกค้าแห่ถอนเงินนับพันล้านจาก Binance เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2022 ทำให้เกิดความกลัวขึ้นมาในหมู่นักลงทุนคริปโทฯ ว่า Binance จะเจอเข้ากับสถานการณ์ Bank run หรือภาวะล้มละลายจากการถูกแห่ถอนเงินหรือไม่?
ก่อนจะตอบคำถามนี้ เราต้องย้อนกลับไปดูความเคลื่อนไหวรอบๆ Binance ที่เกิดขึ้นในช่วงเร็วๆ นี้กันก่อน เพราะมันจะช่วยตอบคำถามได้ว่าเราควรกังวลกับ Binance หรือไม่?
ยืนยันมีสินทรัพย์มากพอที่จะรับไหว
เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม Binance แพลตฟอร์มการแลกเปลี่ยนคริปโทฯ ที่ใหญ่ที่สุดในโลกตามปริมาณการซื้อขาย เปิดเผยรายงานจาก Mazars บริษัทตรวจสอบบัญชีจากแอฟริกาใต้ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าปริมาณสำรอง bitcoin (BTC) ของลูกค้า Binance นั้นเกินหลักประกันของสินทรัพย์ หรือที่เรียกว่ามีสถานะ Over-CollateralizationOver-Collateralization หรือ OC หมายความว่า บริษัทหรือบุคคลหนึ่งๆ มีสินทรัพย์มากเกินกว่าเงินที่กู้ไปหรือปล่อยกู้ไป ดังนั้น เมื่อบริษัทนั้นๆ เผชิญกับการแห่ถอนเงิน เงินที่ถูกถอนออกไปก็ยังมีพอที่จะจ่ายคืนเจ้าหนี้หรือลูกค้าได้ทุกคน เพราะมันมีสำรองมากกว่าที่จะถูกถอนไป ดังนั้นบริษัทที่ผ่านการออดิต (ตรวจสอบบัญชี) และได้รับการยืนยันว่ามี OC จึงมีความมั่นคง และเท่ากับรับประกันลูกค้าว่าไม่ต้องตื่นกลัว เพราะอย่างไรก็ได้เงินคืนแน่นอน
จากการออดิต Binance มีสถานะ OC เช่นกัน คือมีทรัพย์สินเกิน 100% ของหนี้สิน แม้ว่าจะเกินมาแค่ 101% แต่ยังถือเป็นการยืนยันที่มีความหมายมากในช่วงเวลาที่ตลาดคริปโทฯ เพิ่งจะเจอกับสถานการณ์แห่ถอนเงินจากกรณี FTX และอาจจะเจอได้อีกหากความเชื่อมั่นสั่นคลอนกันง่ายขนาดนี้ และมันจะยิ่งน่ากลัวถ้าหาก Binance เจอวิกฤตสภาพคล่องแบบเดียวกัน
มันเป็นการออดิตที่โปร่งใสหรือเปล่า?
ถึงแม้ว่า Binance จะผ่านการออดิตจนได้รับการยืนยันสถานะ OC แต่ก็ยังไม่วายมีผู้ตั้งข้อสงสัยว่ามันเป็นการออดิตที่โปร่งใสหรือไม่? อย่างแรกคือ Mazars เป็นบริษัทออดิตที่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกันสักเท่าไหร่ อย่างที่สอง บริษัทที่ผ่านกระบวนการตรวจสอบอาจจะหยิบยืมทรัพย์สินจากที่อื่นมาเพื่อปั้นตัวเลขให้ดูน่าเชื่อถือ หรืออาจะสมคิดกับบริษัทออดิตก็เป็นไปได้ แต่ข้อสงสัยเหล่านี้เป็นแค่ความสงสัย ตราบใดที่ไม่มีหลักฐาน ก็ต้องยกประโยชน์ให้กับ Binance กับ Mazarsผ่านออดิตได้แต่ไม่ผ่านความไว้วางใจ
จนเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม The Wall Street Journal ตั้งข้อสังเกตว่า Binance พยายามที่จะปลอบให้นักลงทุนคลายความตื่นตระหนกหลังจากการล่มสลายของ FTX แต่การเงินของบริษัทก็ยังเป็นเรื่องที่ลี้ลับสำหรับคนภายนอก และยังเปิดเผยข้อมูลไม่เพียงพอที่จะทำให้นักลงทุนเชื่อมั่นในอนาคตของบริษัทได้อดีตคณะกรรมการมาตรฐานการบัญชีการเงิน (FASB) ซึ่งเป็นองค์กรสำหรับวางมาตรฐานการบัญชีภายในสหรัฐฯ เพื่อประโยชน์ของสาธารณะ ตั้งข้อสังเกตว่า รายงานที่ออกโดยบริษัทตรวจสอบบัญชี Mazars ไม่ได้สร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนเกี่ยวกับการเงินของ Binance เนื่องจากขาดข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพของการควบคุมภายใน และไม่ได้เผยว่า Binance จะชำระบัญชีอย่างไรในกรณีที่เกิดความสูญเสีย
นี่คือประเด็นสำคัญเหมือนกัน เพราะมีผู้ตั้งข้อสังเกตว่าปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่ Binance มีเงินมาพอที่จะรองรับการแห่ถอนเงินหรือไม่ แต่อยู่ที่ว่ามันมีโครงสร้างการบริหาารที่โปรงใสแค่ไหน เพราะกรณี FTX ที่พังลงไปนั้นก็เพราะมีข้อกล่าวหาว่ามีการนำเงินของลูกค้าไปใช้แบบผิดๆ จนทำให้ขาดสภาพคล่อง ดังนั้น สิ่งที่สำคัญพอๆ กัน (หรืออาจจะมากกว่าด้วยซ้ำ) ก็คือ Binance บริหารองค์กรและสินทรัพย์อย่างไร?
และแล้วความเชื่อมั่นก็ถูกทดสอบ
ภายในเวลา 24 ชั่วโมง ระหว่างวันที่ 12 - 13 ธันวาคม Binance มีสินทรัพย์ไหลออกมากกว่า 1,140 ล้านดอลลาร์สหรัฐเนื่องจากความกลัว ความไม่แน่นอน และความสงสัย (FUD) ในความมั่นคงของคริปโทฯ การไหลออกของมูลค่ามหาศาล ทำให้บางคนอดคิดไม่ได้ว่า Binance กำลังจะเจอกับการแห่ถอนเงินจนกระทั่งล่มสลายเหมือน FTX หรือไม่?แต่ CEO ของ Binance คือ Changpeng Zhao พยายามใช้ความนิ่งสงบความเคลื่อนไหว เขาบอกใน Twitter ว่า “เราเห็นการถอนบางส่วนในวันนี้ (สุทธิ 1,140 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) เราเคยเจอแบบนี้มาก่อน บางวันเรามีการถอนสุทธิ บางวันเรามีเงินฝากสุทธิ เป็นธุรกิจตามปกติสำหรับเรา ที่จริงผมคิดว่าเป็นความคิดที่ดีที่จะ ‘ทดสอบความทนทานจากการถอนเงิน’ (stress test withdrawals) โดยเวียนๆ กันไปในแต่ละ CEX (Cryptocurrency exchange)”
ถ้าเชื่อในผลการออดิตที่ยืนยันว่า Binance มีสินทรัพย์มากกว่าหนี้ คำพูดของบอสใหญ่ของบริษัทก็เป็นสิ่งที่สมเหตุสมผล เพราะการถอนเงินแบบนี้เท่ากับช่วยทดสอบความแกร่งไปในตัว เพื่อยืนยันว่า OC ของบริษทนั้น “แน่จริง” ถ้าผ่านจุดนี้ไปได้มันก็จะเป็น stress test อย่างหนึ่ง
แต่ถ้าผ่านไปไม่ได้ มันก็อาจเจอกับวิกฤตแบบเดียวกับ FTX ได้เหมือนกัน