คุณสมบัติเปิด Virtual Bank ต้องแกร่งเบอร์ไหน

สนามการแย่งชิงใบอนุญาตจัดตั้งธนาคารพาณิชย์รูปแบบธนาคารไร้สาขา ถูกออกแบบมาให้จำนวนคู่แข่งไม่เยอะ แต่ต้องทุนหนักสุดๆ ใครอยากได้ใบอนุญาตต้องพกในกระเป๋ามาแล้วอย่างน้อย 5,000 ล้านบาท คุณวิภาวิน พรหมบุญ ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายกลยุทธ์สถาบันการเงินธนาคารแห่งประเทศไทยบอกว่า ที่ต้องเงินจำนวนนี้ เพราะเราจำเป็นต้องเลือกผู้ประกอบการที่พร้อมจริงๆเท่านั้น ไม่ใช่แค่ให้ความสะดวกรวดเร็ว แต่ต้องปลอดภัยด้วย 

ธนาคารไร้สาขาเป็นธุรกิจรูปแบบใหม่ วางกรอบการทำงานใหม่ทั้งหมด มีความเป็นไปได้สูงมากว่าอาจจะไม่สามารถทำกำไรได้ในเวลาอันสั้น จึงต้องเลือกผู้เล่นที่มีทุนสำรองสูงมากพอ ที่จะรับความเสี่ยงของธุรกิจไหว 

เสนอทางเข้า พร้อมแผนทางออก! 

การเสนอตัวเข้าชิงใบอนุญาตนอกจากจะต้องมีเงินทุนมหาศาล และเขียนแผนงานมานำเสนอ ธปท.แล้ว ผู้เข้าแข่งขันต้องเตรียมแผนทางออกไว้รอเลย ในกรณีที่ดำเนินการแล้วไปไม่รอด หรือ ในระหว่าที่ ธปท. เข้ามาควบคุมแล้วพบว่าทำไม่ได้ตามข้อเสนอ และ เริ่มเกิดความเสียหายขึ้น แม้ว่าจะเริ่มดำเนินกิจการไปแล้ว ธปท. ก็มีสิทธิสั่งปิดกิจการ และบังคับให้บริษัทใช้แผนทางออก ทยอยคืนเงินแก่ลูกค้า เพื่อให้ประชาชนได้รับผลกระทบที่น้อยที่สุด 

เป้าหมายการเปิดธนาคารไร้สาขา 

เป้าหมายนี้เป็นความคาดหวังของ ธปท. ต่อผู้ประกอบการแบ่งเป็น สิ่งที่อยากเห็น(Green line) และสิ่งที่ไม่อยากเห็น (Red Line) 

สิ่งที่ ธปท. อยากเห็นหรือ Green Line  

นั่นก็คือ วิธีการนำเสนอทางการเงินรูปแบบใหม่ ด้วยเทคโนโลยี และ ข้อมูลดิจิทัล 

เน้นที่มีบริการที่ครบวงจร เหมาะกับลูกค้าแต่ละกลุ่ม โดยเฉพาะ SMEs ที่ยังไม่ได้รับบริการที่เหมาะสมและเพียงพอ 

สร้างประสบการณ์การใช้บริการทางการเงินดิจิตัลที่ดีขึ้นแก่ลูกค้า ใช้ง่าย สะดวก รวดเร็ว เหมาะกับ Lifestyle 

ช่วยกระตุ้นให้เกิดการแข่งขัน เพื่อพัฒนานวัตกรรมและบริการทางการเงินอย่างเหมาะสม 

สิ่งที่ ธปท.ไม่อยากเห็น Red Line 

การประกอบธุรกิจที่ไม่ยั่งยืน เช่นเร่งขยาย/ ทำธุรกรรมเสี่ยงจนกระทบฐานะ 

การแข่งขันที่ไม่เหมาะสมจนกระทบต่อเสถียรภาพระบบการเงิน เช่น ให้ดอกเบี้ยเงินฝากสูงมากๆเพื่อแย้งลูกค้า หรือ แข่งกันปล่อยสินเชื่อที่กระตุ้นการก่อหนี้เกินตัว 

การเอื้อประโยชน์แก่ผู้ที่เกี่ยวข้อง และใช้อำนาจตลาดอย่างไม่เหมาะสม เช่น กำหนดเงื่อนไขผูกมัดคู่ค้าทางธถรกิจให้ใช้บริการเฉพาะกับ Virtual bank ที่เกี่ยวข้อง 

คุณสมบัติผู้จัดตั้งธนาคารไร้สาขา 

เมื่อได้เป้าหมายแน่ชัดแล้ว ธปท.ก็ระบุออกมาเป็นคุณสมบัติ ว่าใครต้องการเปิดธนาคารไร้สาขาต้องทำตามเงื่อนไขดังนี้ 

1. มีรูปแบบธุรกิจที่ตอบโจทย์ Green Line  
2. มีธรรมาภิบาล ผู้ถือหุ้นใหญ่ กรรมการ ผู้บริหารระดับสูงมีคุณสมบัติเหมาะสม 
3. มีความเชี่ยวชาญในการให้บริการด้านดิจิตัล สร้างประสบการณ์ที่ดีแก่ลูกค้า 
4. มีการใช้เทคโนโลยีที่ยืดหยุ่นคล่องตัว 
5. มีความสามารถในการบริหารความเสี่ยงธุรกิจการเงิน คือสร้าง Virtual Bank ได้อย่างยั่งยืนไม่สร้างความเสี่ยงให้ระบบ 
6. สามารถเข้าถึงและใช้ข้อมูลได้หลากหลาย 
7. มีฐานะการเงินแข็งแกร่ง 

ผู้เข้าแข่งขัน10 ราย 

ธปท.บอกว่าตอนนี้มีผู้เข้าแข่งขันขอใบอนุญาตเปิด Virtual Bank แล้วประมาณ 10 ราย ซึ่งเราจะได้เห็นว่าใครผ่านเกณฑ์การคัดเลือกประมาณกลางปีหน้า 2567 และ ผู้ผ่านการคัดเลือกจะมีเวลา 1 ปีในการเตรียมตัวให้พร้อมก่อนเปิดให้บริการจริง ระหว่าง 1 ปีนี้ ธปท. จะเข้าดูแลอย่างใกล้ชิด และเมื่อเปิดให้บริการจริง ธปท.ก็จะยังคงกำกับดูแลต่ออีก 3 ปี หรือจนกว่าจะแน่ใจว่า ผู้เปิดธนาคารเสมือนจริงจะมาสารถดำเนินการได้ตามเงื่อนไข 

ได้ใบอนุญาตไปแล้วทำไม่ได้ ถูกสั่งปิด! 

ซึ่งถ้าในระหว่างที่ธปท.กำกับดูแล แล้วผู้ประกอบการที่ได้ใบอนุญาตไปแล้วทำตามเป้าหมายไม่ได้ หรือ มีแววไปไม่รอด ธปท.มีอำนาจสั่งปิด ยึดใบอนุญาตได้เลย