ทีมข่าว Spacebar Big City เดินสายคุยกับภาคธุรกิจเซรามิก จ.ลำปาง หลังมีกระแสชามตราไก่จีนรุกชามตราไก่ในตลาดไทยจนหลายรายปิดโรงงานและหยุดผลิตเพราะขายไม่ออก
ปรีชา ศรีมาลา นายกสมาคมเครื่องปั้นดินเผาลำปาง กล่าวถึงการทะลักเข้ามาของสินค้าจีนว่า เป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วง เมื่อจีนนำจานชามตราไก่ ส่งมาขายในประเทศไทย ตกใบละเพียง 5 บาท และจานราคา 8 บาท ซึ่งรูปร่างหน้าตาคล้ายกับชามตราไก่ที่เป็นสินค้าGIของจังหวัดลำปาง
โดยจานและชามตราไก่ของ จ.ลำปาง ราคาขายเฉลี่ยที่ประมาณชิ้นละ 20-25 บาท เมื่อพบกับราคาต่ำกว่า จึงเสียเปรียบทางการค้าและแข่งขันสู้จีนไม่ได้ เพราะต้นทุนของเซรามิกลำปางสูงกว่า และจีนได้ส่งคนมาสำรวจโรงงานเซรามิกในลำปาง แต่ยังไม่พบว่า มีการมาซื้อกิจการ จะมีเพียง 1 แห่งในจังหวัดสระบุรี ที่จีนเข้ามาเป็นเจ้าของกิจการแล้ว ซึ่งจีนไม่ได้มาเพียงช่องทางส่งออกมาขายเท่านั้น แต่ยังเปิดตลาดออนไลน์อีกด้วย จึงเกิดคำถามว่า รัฐบาลตระหนักถึงปัญหานี้หรือไม่ มีกฎหมายหรือมาตรการใดมาคุ้มครองอุตสาหกรรมเซรามิกไทยหรือยัง
“ผมยอมรับว่า อุตสาหกรรมเซรามิกไทย ไม่เพียงแต่เจอปัญหาเศรษฐกิจโลกย่ำแย่แล้ว กำลังซื้อในประเทศก็ลดต่ำลง สวนทางกับต้นทุนการผลิตทั้งแอลพีจี,ค่าแรง และวัตถุดิบ ที่ขยับราคาสูงสวนทางราคาขายที่ปรับราคาลดกว่านี้ไม่ได้”
“จังหวัดลำปางที่เคยเป็นแหล่งผลิตและส่งออกเซรามิกของไทย นำเงินเข้าประเทศปีละ 2000-3,000 ล้านบาทนั้น ปรากฏว่า ปีนี้แนวโน้มน่าจะไม่ถึงหลักพันล้านบาท โรงงานที่เคยผลิต ก็ทยอยปิดตัวลงไปกว่าร้อยลด 50 หากเป็นไปได้อยากให้รัฐบาลเพิ่มทางรอดให้ผู้ประกอบการได้ต่อลมหายใจ เข้าถึงซอฟท์โลนที่ไม่ผ่านธนาคารพาณิชย์ ซึ่งปีนี้ยอมรับว่า จีนทุ่มสินค้าเข้ามาในไทยจำนวนมาก เพราะถูกอเมริกาและยุโรปตั้งกำแพงภาษี หากผ่านพ้นปี 2567 ไปได้ และรัฐบาลเข้ามาช่วยเหลือสนับสนุนเงินทุน และยกระดับการนำเทคโนโลยี สร้างจุดเปลี่ยนให้กับเซรามิกไทยได้ จะช่วยให้ธุรกิจเดินต่อไปได้”
ต่อศักดิ์ ประคำทอง ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมเครื่องปั้นดินเผาลำปาง ให้ความเห็นว่า อุตสาหกรรมเซรามิกของ จ.ลำปาง กำลังได้รับผลกระทบอย่างหนัก จากการระบายสต็อกสินค้าเซรามิกของจีนเข้ามายังประเทศไทยจำนวนมหาศาล หลังจากจีนถูกสหรัฐอเมริกา และยุโรปตั้งกำแพงภาษี ซึ่งรัฐบาลไทยไม่มีกฎหมายควบคุม ปล่อยให้สินค้าเซรามิกจากจีนขายราคาต่ำกว่าสินค้าเซรามิกที่ผลิตในประเทศ
“กรณีของชามตราไก่ที่มาเกี่ยวข้องกับจ.ลำปาง คือหนึ่งในผลกระทบที่เห็นอย่างชัดเจน เมื่อสินค้าที่เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาตร์ หรือสินค้าGI ถูกจีนผลิตมาในรูปแบบคล้ายกัน ส่งขายในไทยเพียงใบละ 5 บาท แต่ต้นทุนชามตราไก่ของลำปาง สูงกว่า 3-4 เท่าตัว จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องมากระตุ้นให้รัฐบาลได้ทราบถึงปัญหา หากปล่อยให้สินค้าจีนเจ้ามาอย่างเสรี ยิ่งจะทำให้โรงงานเซรามิก วิกฤติหนักไปอีก”
‘ต่อศักดิ์’ ยังบอกอีกว่า ในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมาจังหวัดลำปาง มีมูลค่าการส่งออกเซรามิก ชอยู่ที่ 2,000-3,000 ล้านบาทต่อปี แต่ปัจจุบันนี้ลดลงอย่างต่อเนื่องไม่ต่ำกว่าเท่าตัว และโรงงานเซรามิกที่เคยมีประมาณ 300 กว่าแห่ง ปัจจุบันก็ลดลงไปกว่า 50% เนื่องจากไม่สามารถแบกภาระต้นทุนที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่องได้ หากรัฐบาลไม่ได้ให้ความสำคัญ อาจทำให้อุตสาหกรรมเซรามิกของจังหวัดลำปางที่เป็นแรงงานฝีมือ และวัตถุดิบที่เป็นดินขาว อาจเกิดการสูญสลายได้
“ทางรอดอย่างยั่งยืน รัฐบาลต้องสนับสนุนให้อุตสาหกรรมเซรามิกจังหวัดลำปาง ก้าวขึ้นสู่การพัฒนาเป็นแอดวานซ์เซรามิก เช่น นำเซรามิกไปผลิตเป็นชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้า, แบตเตอรี่, เครื่องคอมพิวเตอร์, ฟันปลอม, เครื่องกรองน้ำ ภายใต้การใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย และอาร์แอนด์ดีที่มีสถาบันการศึกษาเข้ามาสนับสนุน โดยขณะนี้มี 4-5 โรงงาน ที่เริ่มปรับเปลี่ยนไลน์การผลิต จากเซรามิคเทเบิ้ลแวร์มาเป็นผู้ผลิตแอดวานซ์เซรามิก เพราะหากให้มาลดต้นทุนทั้งค่าแรงงาน ค่าเชื้อเพลิง และค่าวัตถุดิบ คงเป็นเรื่องยากที่จะให้เซรามิกลำปางไปแข่งขันในตลาดโลกได้”
ข้อเท็จจริงที่กำลังเกิดขึ้นในปัจจุบันนี้ อุตสาหกรรมเซรามิกจังหวัดลำปางได้รับผลกระทบรอบทิศ ไม่ว่าจะเป็นสินค้าราคาถูกจากจีน สินค้าที่ผลิตในประเทศมีออเดอร์น้อยลง เพราะส่วนหนึ่งห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่นำเข้าสินค้าจากจีนโดยตรง
นอกจากนี้ตลาดเมียนมาซึ่งเคยเป็นตลาดใหญ่ในการสั่งสินค้าเซรามิคจากจังหวัดลำปาง ก็ชะลอกำลังซื้อ จากการเกิดปัญหาการสู้รบภายในประเทศ และค่าเงินจ๊าดที่อ่อนลงมาอย่างน่าเป็นห่วง จึงทำให้ออเดอร์ที่เคยขายส่งให้กับ เมียนมาลดลงตามไปด้วย
อธิภูมิ กำธรวรรินทร์ ประธานกิตติมศักดิ์สภาอุตสาหกรรมจังหวัดลำปาง กล่าวถึงกรณีมีประเด็นเซรามิกลำปางย่ำแย่ ผลมาจากการทุ่มตลาดและผลิตเลียนแบบชามไก่ลำปาง แต่ขายใบละ 5 บาท คิดว่ารายละเอียด มีความคลาดเคลื่อนค่อนข้างมากทีเดียว จึงให้รายละเอียดเกี่ยวกับเซรามิกลำปางโดยเฉพาะชามไก่ลำปางและปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ว่า
“ลายไก่ เดิมไม่ใช่ของลำปาง แต่มีที่มาจากประเทศจีน ซึ่งชาวจีนที่มาตั้งรกรากในลำปางได้นำลายไก่จากจีน มาผลิตที่ลำปางด้วย เพราะมีแหล่งดินขาวที่สามารถผลิตเป็นเซรามิกได้ใกล้เคียงกับจีน”
