พูดถึง สะดือ สำหรับคน คือ อวัยวะที่เราเคยใช้เชื่อมต่อพลังชีวิตกับมารดา เมื่อเวลาเราอยู่ในท้อง สะดือ เป็น protocal แรก เมื่อคลอดออกมาแล้ว ตัดสายสะดือ เริ่มต้นสายใยชีวิต สะดือในเวลาต่อมา แม้จะไม่ได้ทำหน้าที่อะไรแล้วเราก็ให้ความสำคัญที่ใครจะมาแตะต้องไม่ได้ แม้เป็นอวัยวะที่ถูกลืม สะดือก็ยังสำคัญ
สำหรับ บ้านเมืองถิ่นที่อยู่ ก็มีสะดือ ทำหน้าที่และมีความสำคัญคล้าย สะดือคน ดือเมือง คือที่กำหนด จุดกึ่งกลางของเมือง ถือเป็นจุดสำคัญ เหมือนสะดือ คน ที่เป็นจุดกึ่งกลางของ ร่างกาย สะดือเมือง ในประเทศไทย มีรูปแบบ เอกลักษณ์ แตกต่างกันตามวัฒนธรรมท้องถิ่น สะดือเมืองในวัฒนธรรมอีสาน หรือ วัฒนธรรมภาคเหนือ จะเรียกเสาสะดือเมือง เป็นหมุดหมายการตั้งถิ่นฐานของผู้คน เป็นศูนย์กลางความศรัทธา ศูนย์รวมจิตใจ จึงเกิดประเพณีไปสักการะสะดือเมืองได้
สะดือ เมือง กรุงเทพฯ อยู่ที่ไหน? บางคนจะบอกอยู่ บรมบรรพต ภูเขาทอง มีหมุดอยู่บนยอดภูเขาทอง พอขึ้นไป เจอหมุดจริงๆ หมุดนั้น เขียนว่า สะดือประเทศ (ไทย) ตกลงประเทศ หรือเมือง ทำไมมาอยู่สูงจัง ? สะดือประเทศกำหนดขึ้นที่หลังสะดือเมือง เป็นจุดกึ่งกลางที่คำนวณโดยมาตราส่วนแบบเก่า ( มาตรา ส่วน 1 ต่อ 4,000 กำหนดจุดยอดของภูเขาทอง โดยแบ่งพื้นที่ตามโซนลากเส้นออกไปสี่ทิศ )
สะดือเมืองกรุงเทพแท้จริงแล้วถูกกำหนดตั้งแต่สมัยรัชกาลที่หนึ่งไม่มีใครเคยเห็นว่าอยู่ตรงไหนตำแหน่งอะไรแต่เชื่อได้ว่าบริเวณที่เป็นสะดือเมืองแต่โบราณเมื่อ 200 กว่าปีคือที่วิหารหลวงวัดสุทัศน์เทพวราราม สะดือประเทศ ถือเป็นหมุดหมายกึ่งกลางของพระราขอาณาจักร กึ่งกลางของเมืองสำคัญเช่นกึ่งกลางร่างกายของคน จะให้ใครมารุกล้ำไม่ได้ ดังนั้นจึงมีการสร้างวิหารวัดสุทัศน์เทพวรารามขึ้นบนจุดที่หมายให้เป็นสะดือเมืองคติในการสร้างและออกแบบวัดสุทัศน์นั้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งวิหารดุจดั่งจักรวาลวิทยาที่มี ที่มีศูนย์กลางคือวิหารหลวงแห่งศักดิ์สิทธิ์ไม่แปลกที่เวลามีการบูชาหรือพิธีสำคัญเกี่ยวกับบ้านเมืองจะกระทำที่นี่ด้วยเป็นจุดสำคัญซึ่งถือว่าเป็นการกระทำในที่ที่เป็นมงคลและเป็นเสมือนดั่งใจกลางเมือง
อาจมีข้อสงสัยว่าตรงนั้นคือกึ่งกลางเมืองได้ยังไงในรัชสมัยรัชกาลที่หนึ่งเราผนวกเอาบางส่วนของฝั่งธนบุรีเป็นเขตเมืองกรุงเทพในครั้งแรกดังนั้นบริเวณที่เลือกถือว่าเป็นกึ่งกลางเมืองแล้วเป็นสะดือเมืองต่อมาเมื่อเมืองขยายแล้วอาจจะเห็นว่ามีอาณาเขตกว้างขวางมากขึ้น ประกอบคนไม่รู้จักและไม่รู้ถึงความสำคัญของเมือง
ผู้ใหญ่บางท่านบอกว่าเหตุผลที่ต้องสร้างวิหารหลวงไว้เพื่อไม่ให้ใครมาเอาดินที่สะดือเมืองไปทำมิดีมีร้าย สิ่งยืนยันความเป็นสะดือเมืองอีกอย่างหนึ่งตามหลักของพราหมณ์ก็คือการมีเสาชิงช้าอยู่ที่กึ่งการเมืองอยู่ที่ใจการเมืองเหมือนเช่นเมืองนครศรีธรรมราชซึ่งเป็นเมืองที่ยึดคติพราหมณ์ เมืองเพชรบุรีที่มีเสาชิงช้าอยู่ที่วัดเพชรพรี ก็อาการไม่ว่างบริเวณนั้นคือสะดือเมืองเพชรบุรีเหมือนกัน
