โรมันเป็นอารยธรรมที่มีเทพและเทพีหลากหลายไม่แพ้กรีกโบราณ ซึ่งนอกจากพวกเขาจะนำหยิบยืมเทพกรีกมาปรับใช้แล้ว ยังมีเทพต่างๆ อีกมาก และยังมีไว้ครอบคลุมทั้ง 12 เดือนตามปฏิทินจูเลี่ยนอีกด้วย ซึ่งในเดือนแรกอย่าง มกราคม หรือ อิอานูอาริอุส (Ianuarius) หรือ แจนูอารี (January) อย่างที่เราคุ้นเคย เป็นเดือนแห่งเทพเจนัส หรือเจนุส (Janus) เทพสองใบหน้าที่แน่นอนว่าน้อยคนจะรู้จัก
ลักษณะของเทพเจนัส คือมีสองใบหน้า ใบหน้าหนึ่งที่เยาว์กว่าหันไปทางหนึ่ง ส่วนใบหน้าหนึ่งที่ชรากว่าหันไปอีกทางหนึ่ง ในมือของเจนัสถือกุญแจเอาไว้ ตามเทพปกรณัมโรมันอธิบายว่าเจนัสเป็นเทพแห่งประตู การเริ่มต้น และการเปลี่ยนผ่าน ซึ่งสามารถตีความได้หลายความหมาย เช่น ใบหน้าเยาว์ที่อยู่ติดกับใบหน้าชรากว่าเป็นการสื่อถึงการเปลี่ยนผ่าน (transition) จากอีกวัยสู่อีกวัย หรือวัยรุ่นสู่วัยผู้ใหญ่ หรือสามารถตีความอีกนัยคือการมองอดีต (ปีเก่า) อีกทางคึอการมองสู่อนาคต (ปีใหม่) การถือกุญแจของเจนัสมีนัยยะถึงการควบคุมประตูเพื่อนำทางไปสู่อีกทาง
ในบันทึกโรมันน้อยนักที่มีการกล่าวถึงเทพเจนัส และไม่มีพิธีกรรมสรรเสริญโดยเฉพาะ มีเพียงกลุ่มนักบวชแห่งพระราชา (rex sacrorum) เท่านั้นที่ทำพิธี และปรากฎในช่วงเริ่มต้นของพิธีต่างๆ เนื่องจากเป็นเทพแห่งการเริ่มต้น ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับหน้าที่ของคเณศ (Ganesha) ที่เป็นเทพแห่งการเริ่มต้นและกระบวนการ เทพคเณศมักถูกบูชาในช่วงเริ่มพิธีต่างๆ อยู่เสมอ เป็นการอวยพรให้พิธีนั้นๆ สำเร็จลุล่วงด้วยดี
สำหรับเรื่องราวของเจนัสในเทพปกรณัม จากบันทึกต่างๆ ของ ซิเซโร (Cicero) โอวิด (Ovid) และวาร์โร (Varro) กวีเอกแห่งโรมัน เทพเจนัสทำหน้าที่เป็นเทพประจำประตูสวรรค์ หรือผู้รักษาสวรรค์ เทพจูปิเตอร์สามารถเดินไปยังที่ต่างๆ ได้เพราะเจนัส นี่คือสาเหตุว่าทำไมคนทำพิธีต้องสรรเสริญเจนัสก่อน ด้วยเหตุนี้จึงมีนักวิชาการอินโดยูโรเปียน อย่าง จี. ดูเมซิล (G. Dumezil) เชื่อมโยงว่าเจนัวมีจุดกำเนิดร่วมกับ ไฮม์ดัล (Heimdallr) ผู้รักษาประตูไบฟรอสต์ จากโลกเทพปกรณัมนอร์ส ประตูมิติที่เชื่อมแต่ละดินแดนเข้าด้วยกัน รวมถึงนางอดิธิ บุตรีของทักษะที่มีสองใบหน้า จากเทพปกรณัมพระเวท ซึ่งเป็นเทพีแห่งการเริ่มต้นเช่นเดียวกัน
