เวียนมาพบกันอีกครั้งกับวันครูแห่งชาติ ซึ่งตรงกับวันที่ 16 มกราคม ของทุกปีตามราชบัญญัติวันครูฉบับแรก แต่พิธีไหว้ครูนั้นจะถูกจัดขึ้นในวันพฤหัสบดีที่ 2 ของวันเปิดภาคเรียน ซึ่งไม่ใช่วันเดียวกัน!
แต่เพื่อนๆ เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมวันครูกับวันไหว้ครูถึงไม่จัดในวันเดียวกันไปเลย และทำไมวันไหว้ครูต้องเป็นวัน ‘พฤหัสบดี’? วันนี้ spacebar จะขออาสาพาทุกท่านไปคลายข้อสงสัยนี้กันเลย
เดิมทีแล้วตั้งแต่สมัยราชอาณาจักรสุโขทัย คนไทยส่วนใหญ่มักจะนับถือพระพุทธศาสนา ที่ถือเป็นมกดกทางวัฒนธรรมที่มีมาช้านานตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ แต่ต่อมาในสมัยอยุทธยาที่ได้มีการเปิดรับวัฒนธรรมและติดต่อกับชาวต่างชาติมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะ ‘อินเดีย’ และ ‘พราหมณ์’ ซึ่งนับว่าเป็นผู้มีความรู้ในศาสตร์ต่างๆ ก็ได้เข้ามามีบทบาทในราชสำนัก และนำ คติ ความเชื่อ กฎหมาย การเมือง การปกครอง มาร้อยเรียงกันให้เข้ากับวิถีชีวิตของชาวไทย และความเชื่อหนึ่งที่ว่าคือความเชื่อเกี่ยวกับ ‘ครู’
ความเชื่อในเรื่อง ‘ครูเป็นผู้มีพระคุณเพราะมอบความรู้อบรมสั่งสอน’ เกิดขึ้นในสมัยที่พราหมณ์เข้ามามีบทบาทกับชาวไทย เพราะพราหมณ์มีความเชื่อในพระเจ้าและยังนับถือ ‘พระพฤหัสบดี’ ว่าเป็นครูของเทวดาอีกทีหนึ่ง หรือเรียกว่า ‘ครุเทวดา’ และด้วยความเชื่อของพราหมณ์ที่เข้ามามีบทบาทเป็นอย่างมากกับคนไทย ทำให้วันพฤหัสบดีเป็นวันดีสำหรับการทำพิธีสักการะครู ซึ่งมักจะปรากฏในวันไหว้ครูของสถาบันการศึกษาทั่วไปและวันไหว้ครูศิลปะแขนงต่างๆ
สรุปว่าเหตุผลที่วันครูจัดไม่ตรงกับวันไหว้ครูที่มักจะจัดขึ้นในวันพฤหัสฯก็เพราะคนไทยมีความเชื่อเรื่องฤกษ์งามยามดี และเหตุผลที่เป็นวันพฤหัสฯก็เพราะรับความเชื่อมาจากพรามหมณ์นั่นเอง!
แต่เพื่อนๆ เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมวันครูกับวันไหว้ครูถึงไม่จัดในวันเดียวกันไปเลย และทำไมวันไหว้ครูต้องเป็นวัน ‘พฤหัสบดี’? วันนี้ spacebar จะขออาสาพาทุกท่านไปคลายข้อสงสัยนี้กันเลย
เดิมทีแล้วตั้งแต่สมัยราชอาณาจักรสุโขทัย คนไทยส่วนใหญ่มักจะนับถือพระพุทธศาสนา ที่ถือเป็นมกดกทางวัฒนธรรมที่มีมาช้านานตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ แต่ต่อมาในสมัยอยุทธยาที่ได้มีการเปิดรับวัฒนธรรมและติดต่อกับชาวต่างชาติมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะ ‘อินเดีย’ และ ‘พราหมณ์’ ซึ่งนับว่าเป็นผู้มีความรู้ในศาสตร์ต่างๆ ก็ได้เข้ามามีบทบาทในราชสำนัก และนำ คติ ความเชื่อ กฎหมาย การเมือง การปกครอง มาร้อยเรียงกันให้เข้ากับวิถีชีวิตของชาวไทย และความเชื่อหนึ่งที่ว่าคือความเชื่อเกี่ยวกับ ‘ครู’
ความเชื่อในเรื่อง ‘ครูเป็นผู้มีพระคุณเพราะมอบความรู้อบรมสั่งสอน’ เกิดขึ้นในสมัยที่พราหมณ์เข้ามามีบทบาทกับชาวไทย เพราะพราหมณ์มีความเชื่อในพระเจ้าและยังนับถือ ‘พระพฤหัสบดี’ ว่าเป็นครูของเทวดาอีกทีหนึ่ง หรือเรียกว่า ‘ครุเทวดา’ และด้วยความเชื่อของพราหมณ์ที่เข้ามามีบทบาทเป็นอย่างมากกับคนไทย ทำให้วันพฤหัสบดีเป็นวันดีสำหรับการทำพิธีสักการะครู ซึ่งมักจะปรากฏในวันไหว้ครูของสถาบันการศึกษาทั่วไปและวันไหว้ครูศิลปะแขนงต่างๆ
สรุปว่าเหตุผลที่วันครูจัดไม่ตรงกับวันไหว้ครูที่มักจะจัดขึ้นในวันพฤหัสฯก็เพราะคนไทยมีความเชื่อเรื่องฤกษ์งามยามดี และเหตุผลที่เป็นวันพฤหัสฯก็เพราะรับความเชื่อมาจากพรามหมณ์นั่นเอง!
