ถือเป็นข่าวช็อกและทำเอาแฟนคลับอย่างเราๆ ต้องส่งพลังส่งกำลังใจให้กับ ลิซ่า-ลลิษา กันอย่างสุดกำลังเพราะใกล้ถึงกำหนดวันวางอัลบั้ม Alter Ego เข้ามาทุกที แต่สิ่งที่เจอกลับกลายเป็นสิ่งที่อยู่เหนือการควบคุมของทุกอย่างแม้มันจะมีกลไกในการควบคุมก็ตาม ปัญหานี้มันได้เกิดขึ้นแล้วนั่นก็คือ เพลงทั้งหมดในอัลบั้มหลุดออกมาก่อนวันวางจำหน่าย สร้างความเซ็งและความเครียดให้กับลิซ่าและทีมงานเป็นอย่างมาก เพราะทุกฝ่ายล้วนแล้วแต่ตั้งใจสร้างสรรค์ผลงานชิ้นนี้กันเป็นอย่างดี ถ้าสังเกตดีๆ ตั้งแต่เพลง Rockstar จนมาถึง Born Again ทุกขั้นตอนพิถีพิถันมากๆ พอเจอปัญหานี้ไม่ว่าใครก็คงหมดกำลังใจไปตามๆ กัน
Spacebar VIBE จึงมาชวนไขข้อสงสัยกันว่าบนโลกใบนี้จริงๆ แล้วระบบการทำงานของสตรีมมิงหรือแอปพลิเคชันต่างๆ มันสามารถทำให้เพลงหลุดออกมาได้จริงหรือไม่? ปัญหาเกิดจากอะไร แฟนคลับอย่างพวกเราควรทำอย่างไรเมื่อเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น มาเรียนรู้ไปพร้อมๆ กัน
ไขข้อสงสัยคำถามแรก: เพลงทั้งอัลบั้มหลุดออกมาได้อย่างไร?
ลำดับขั้นตอนการทำเพลงเพลงหนึ่งให้ทุกคนรับทราบและทำความเข้าใจกันก่อนว่ามันเกิดขึ้นได้อย่างไร โอกาสที่เพลงจะหลุดสามารถเกิดขึ้นในช่วงไหนได้บ้าง เริ่มต้นด้วยกระบวนการอัดเพลงทุกเพลงบนโลกใบนี้ที่อัดเสร็จจะมีเวอร์ชัน Demo, Mix และ Master กระบวนการทำงานง่ายๆ เลยก็คือ เราเข้าไปร้องเพลง เพลงในเวอร์ชันแรกที่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์จะเรียกว่าเวอร์ชัน Demo จากนั้นนำไปสู่ขั้นตอน Mix ที่ทุกอย่างกำลังจะเข้าที่เข้าทาง ก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการสุดท้ายคือ Master ซึ่งทั้งสามที่เล่ามาทั้งหมดมีโอกาสที่สตูดิโอที่ใช้ในการอัดจะมีไฟล์ตัวนี้ไว้ในการทำงานได้ ไม่แปลกที่ในอดีตเราจะเคยเห็นว่ารายชื่อเพลงใหม่ๆ มักจะเกิดขึ้นบนเว็บดาวน์โหลด MP3 เต็มไปหมด ยกตัวอย่างง่ายๆ และเห็นภาพชัดเจนก็คงจะหนีไม่พ้นกรณีของวงร็อกไทย Retrospect ที่ถูกปล่อยเพลงส่วนหนึ่งในอัลบั้ม Unleashed ออกมาก่อนวันวางจำหน่ายเกือบหนึ่งเดือนเต็ม ก่อนที่วงจะแก้เกมด้วยการอัดหลายเพลงใหม่ทั้งหมด และทำให้เพลง ‘ปล่อยฉัน’ หรือชื่อเดิม ‘ปล่อยให้ฉันตาย’ โด่งดังเป็นตำนานจนถึงทุกวันนี้
สิ่งแรกอาจเกิดขึ้นจากห้องอัด มาดูสิ่งที่สองกันในหัวข้อนี้ว่ามันเกิดขึ้นจากอะไรได้อีก การนำส่งเพลงของเราให้ไปสู่หูของคนฟังในยุคสมัยนี้ทำได้หลายรูปแบบทั้งการอัพขึ้นระบบเองและการฝาก Distributor หรือผู้จัดจำหน่ายลงระบบให้ ในรายของ ลิซ่า แน่นอนว่าเธอมีทีมงาน ทุกอย่างมีคนคอยดูแล คงไม่มานั่งลงด้วยมือของตัวเองตามระบบสตรีมมิงต่างๆ ฉะนั้นแล้วการฝากผู้จัดจำหน่ายลงก็เป็นอีกช่องทางหนึ่งที่เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่าระบบจะ Error ในส่วนนี้เมื่อใด ยกตัวอย่างเช่น การตั้งเวลาวันวางแผงอัลบั้มผิดซึ่งก็เคยเกิดขึ้นมาแล้วในทั้งฝั่งของไทยและต่างประเทศ พอวันที่ผิดทุกอย่างก็จะไหลขึ้นระบบจนไม่สามารถย้อนกลับไปได้อีกนอกเสียจากการลบเพลงทั้งหมดออกจากระบบ แน่นอนว่าบนโลกใบนี้คุณจะไม่รอดพ้นการแคปทันของชาวอินเตอร์เน็ต อีกเรื่องที่เกิดขึ้นในการฝาก Distributor ไปลงให้ก็คือ ผู้จัดจำหน่ายเก็บไฟล์ไม่รัดกุมพอ การส่งต่อให้ทีมงานต่างๆ ก็ไม่สามารถคาดเดาได้เช่นกันว่าไฟล์นี้จะปลอดภัยหรือไม่ การโดนแฮกเข้าระบบคอมพิวเตอร์หากเกิดขึ้นไฟล์เพลงก็หลุดได้เช่นกัน ฉะนั้นแล้วปัญหาที่เกิดขึ้นตรงนี้หากจะถามว่าภาคส่วนใดมีโอกาสทำหลุด ส่วนที่สองก็สูสีพอๆ กับส่วนแรกเช่นกัน
ส่วนที่สาม ส่วนสุดท้ายและท้ายสุดก็คือทีมงานทั้งหมดในค่ายเพลง แน่นอนว่า ณ เวลานี้หากคุณต้องเตรียมโปรโมตใดๆ ไฟล์เพลงทั้งหมดก็จะอยู่ในมือของคุณเป็นที่เรียบร้อยแล้ว คุณจะส่ง จะ Access ให้ใครเข้ามาดูก็ได้ แต่ความไว้ใจในการดูอย่างเดียวมันมีจริงหรือไม่? อันนี้ก็แล้วแต่ดุลพินิจของคนทำงาน คนในค่ายจะเป็นคนที่เห็นเรื่องราวทั้งหมดมากที่สุด ฉะนั้นแล้วเหตุการณ์นี้หากไล่เรียงทีมงานกันดีๆ เผลอๆ อาจจะจับได้จากคนในค่ายนี่แหละที่เป็นตัวการเริ่มต้นตรงนี้ แถมเชื่อว่า ณ ตอนนี้ทั่วโลกผู้ที่กำลังจะเป็นฝ่ายจัดจำหน่าย ค่ายเพลง ค่ายเล็ก ค่ายย่อย ที่ต้องทำโปรโมตอัลบั้มนี้ของลิซ่าต่างก็มีไฟล์นี้เก็บไว้หลายวันแล้ว อยู่ที่ว่าจะเก็บกันอย่างไรให้ห่างไกลมือดีปล่อยก่อนเท่านั้นเอง แต่ดูจากเหตุการณ์นี้แล้วมันดันเก็บไม่อยู่เสียด้วยสิด้วยวิธีนี้
ไขข้อสงสัยคำถามที่สอง: สิ่งที่ทำได้ดีที่สุดหลังจากเพลงหลุดไปแล้วคืออะไร?
ในฝั่งของศิลปินบอกตรงๆ ว่าเป็นฝั่งที่น่าสงสารและน่าเห็นใจมากที่สุด เพราะทุกคนที่มีส่วนร่วมในอัลบั้มนี้ต่างก็ทำงานกันอย่างเต็มที่เพื่อให้ทุกอย่างออกมาตรงกับภาพฝันที่วางไว้ ในเมื่อมันถูกปล่อยออกมาแล้ววิธีต่อไปคือการแก้แผนการกับคนที่ได้ยินเพลงเหล่านั้นที่ออกมาว่าจะจัดการอย่างไรให้มันมีความรู้สึกสดใหม่เหมือนที่ตั้งใจเอาไว้ อันนี้น่าติดตามมากๆ ว่า ลิซ่า จะมาในวิธีแบบไหนและเราในฐานะแฟนเพลงคนหนึ่งขอส่งกำลังใจให้ทีมงานทุกคนที่อยู่ในโปรเจกต์นี้ เชื่อว่าพวกเขาเครียดและกดดันกับสิ่งที่เกิดขึ้นครั้งนี้จริงๆ แต่เชื่อเถอะว่าถ้าแก้เกมสำเร็จคนที่ฟังไปก่อนจะรู้สึกทึ่งและว้าวในการนำเสนอครั้งนี้ของพวกคุณมากๆ เหนือสิ่งอื่นใดถ้าเป็นไปได้ก็อย่าไปฟังกันเลยครับแฟนๆ อีกแค่ไม่กี่ชั่วโมงเอง อดทนนิดนึง คุณจะได้เห็นความตั้งใจครั้งนี้ของเธอแน่นอน
เมื่อพูดถึงวิธีการนี้เราขอหยิบยกวิธีการแก้เกมของเหล่าศิลปินไทยหลายๆ วงที่เพลงมักถูกปล่อยออกมาก่อนในระบบตั้งแต่เวลาเที่ยงคืนของวันนั้นๆ ว่าพวกเขามีวิธีรับมือที่แตกต่างกันออกไปอย่างไร บ้างก็บอกว่าให้รอดูพร้อมมิวสิกวิดีโอ บ้างก็หยิบวิกฤตมาเป็นโอกาส หรือถ้าพลิกขั้วสุดเลยก็คือการเปลี่ยนแผนการรองรับการหลุดของเพลงออกมากันตรงหน้าไปเลย
ไขข้อสงสัยคำถามที่สาม: หรือตัวแทนจัดจำหน่ายได้สินค้าไปก่อน แล้ววางแผนก่อนการขาย
ข้อนี้ดูจะชัดเจนและเป็นไปได้มากที่สุด หลังจากที่มีภาพหลุดออกมาว่า แผ่นอัลบั้ม Alter Ego ของ LISA หลุดออกไปวางขายที่ Walmart ห้างสรรพสินค้าที่ขายของค้าปลีก ในประเทศสหรัฐอเมริกา โดยถ้าพูดถึงประเด็นนี้เป็นไปได้หรือไม่ ต้องบอกว่า เป็นไปได้เกือบที่สุดก็ว่าได้ เพราะตัวแผ่นและอัลบั้มเมื่อมีการประกาศวันวางขายแล้ว ในแต่ละที่จะได้แผ่นและได้สินค้าไปเตรียมวางขายตั้งแต่เนิ่นๆ อยู่แล้ว แต่การหยิบมาขายก่อน อันนี้ก็น่าแปลกเหมือนกันว่า ทางห้างสรรพสินค้าสามารถปล่อยสิ่งนี้ออกมาได้อย่างไร มีการคุยกันเรื่องวางขายแบบ Exclusive หรือไม่ ? กับตัวแทนจัดจำหน่าย หรือ ถ้าไม่มีจริงๆ งานนี้ก็ต้องออกมารับผิดชอบว่า ทำไมถึงวางจำหน่ายสินค้าล่วงหน้า นานก่อนถึง 3 วันขนาดนี้ ระยะเวลามันนานพอที่จะทำให้เพลงทั้งอัลบั้มหลุดได้ ซึ่งถ้าถามว่า บ้านเราเคยเกิดเหตุการณ์แบบนี้หรือไม่ ? บอกตรงๆ เลยว่า เป็นเรื่องปกติของทางร้านขายของที่จะต้องได้สินค้าออกมาก่อนวันวางจำหน่าย สมัยก่อนการจะไปซื้อแผ่นซีดีเพลงศิลปินที่ชอบ เราสามารถไปซื้อก่อนได้ 1 วันด้วยซ้ำ แต่ด้วยเทคโนโลยีต่างๆ มันทำให้เพลงเหล่านั้นไม่ได้หลุดมาในโลกออนไลน์แบบนี้ เคสของ LISA จึงถือว่าเป็นเคสที่น่าสนใจมากๆ ว่า มันเกิดขึ้นแบบนี้ได้อย่างไรกับการวางขายสินค้า
ไขข้อสงสัยคำถามที่สี่ : แฟนคลับควรทำอย่างไรกับเหตุการณ์นี้?
กำลังใจและการสนับสนุนอย่างถูกลิขสิทธิ์คือคำตอบของข้อนี้ เราสามารถหลีกหนีสปอยล์หลีกหนีทุกอย่างได้ แต่ปัจจุบันโลกอินเตอร์เน็ตมันรุนแรงเกินกว่าจะหลีกหนีได้อีกต่อไป เป็นเรื่องยากมากๆ ที่คุณจะหนีทุกอย่างบนโลกใบนี้ได้ สิ่งที่ทำได้ดีกว่าการหนีคือการเข้าใจและไม่ค้นหาเรื่องราวที่หลุดออกมาในช่วงเวลานี้ มันอาจจะยากเพราะมนุษย์เรามีความอยากรู้อยากเห็นตลอดเวลา แต่ถ้าคุณรักจริงๆ อยากสนับสนุนจริงๆ การให้กำลังใจด้วยการฟังแบบถูกลิขสิทธิ์ สิ่งนี้มันสำคัญมากๆ ต่อตัวศิลปิน ฉะนั้นแล้วตั้งสติให้มั่นและโฟกัสกันที่วันปล่อยอัลบั้ม ถึงเวลานั้นผลักดันให้สุดมือ ส่งกำลังใจให้สุดแขน ศิลปินจะสัมผัสความรักที่แท้จริงของคุณได้
ท้ายที่สุดแล้วประเด็นนี้ถือว่าเป็นเรื่องใหญ่มากของวงการเพลงที่เกิดขึ้นและทำให้เราต้องกลับมาตระหนักและส่งชุดข้อมูลกันใหม่อีกครั้งว่า การสนับสนุนผลงานที่ถูกลิขสิทธิ์มันไม่เพียงพออีกต่อไปแล้ว แต่มันต้องถูกที่ถูกวันวางจำหน่ายด้วย กรณีของลิซ่าอาจจะเป็นอีกหนึ่งเคสที่ทำให้ทุกภาคส่วนต้องมาทบทวนกันอีกครั้งว่าความตื่นเต้นในการรับฟังมันยังสำคัญอยู่หรือไม่ หรือคนที่ลงมือทำสิ่งนี้ลงไปทำไปเพราะความเกลียดชัง ความไม่อยากให้ประสบความสำเร็จหรือใดๆ ก็ตาม แต่คนที่เจ็บปวดที่สุดคงจะเป็นใครไปไม่ได้นอกจากตัว ‘ศิลปิน’
ขอส่งกำลังใจให้ลิซ่าและแฟนเพลงทุกคนที่อยู่ให้กำลังใจเธอในเหตุการณ์นี้
Alter Ego จะเป็นอัลบั้มที่พวกคุณประทับใจตั้งแต่วินาทีแรกที่วางจำหน่าย
อย่าลืมไปฟังแบบถูกลิขสิทธิ์กันนะครับ
