คนไทยอาจคุ้นกับคำว่า “ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” หรือ Leave No One Behind จากเรื่องราวทางการเมือง การโน้มน้าวใจของเหล่าบอสที่ขายฝันเพื่อกระตุ้นการทำงานเป็นทีม ซึ่งเชื่อมโยงกับความสัมพันธ์ทางจิตวิทยาของความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่ง (Sense of Belonging)
ในระดับโลกก็ไม่ต่างกัน เพราะการพัฒนาที่ยั่งยืน “โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” คือจุดหมายปลายทางของโลกที่ถูกบรรจุอยู่ใน Sustainable Development Goals (SDGs)
“การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) คือการพัฒนาที่สามารถตอบสนองความต้องการของคนในยุคปัจจุบัน โดยไม่ลดทอนความสามารถในการตอบสนองความต้องการของคนรุ่นหลัง”
บทนิยามโดยองค์การสหประชาชาติ (UN)
SDGs ไม่ใช่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนฉบับแรกของโลก
จริงๆ แล้วโลกของเราไม่ได้สนใจเรื่อง “ความยั่งยืน“ แค่ตอนที่ “โลกเดือด” แต่เราเริ่มใส่ใจเรื่องนี้มากันหลายทศวรรษแล้ว ก่อนจะมี SDGs โลกใบนี้เคยมี MDGs เป็นเป้าหมายการพัฒนาก่อนหน้า โดยมีชื่อเรียกเต็มๆ ว่า เป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (Millennium Development Goals) ซึ่งเป็นวาระที่กำหนดไว้ในช่วงปี 2001-2015 หลักการสำคัญคือ การให้ประเทศที่พัฒนาแล้วส่งเสริมช่วยเหลือประเทศกำลังพัฒนาใน 8 เป้าหมายหลัก
ภาคต่อของการสร้างโลกที่ยั่งยืนโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
ในปี 2015 เมื่อ MDGs สิ้นสุดลง วันที่ 25 กันยายน 2015 จึงมีการกำหนดวาระแห่งสหประชาชาติขึ้นใหม่ มีประเทศสมาชิกสทาชิกจาก 193 ประเทศ รวมถึงประเทศไทย ร่วมลงนามรับรองวาระการพัฒนาที่ยั่งยืน (2030 Agenda for Sustainable Development) ซึ่งเป็นกรอบการพัฒนาของโลกเพื่อร่วมกันบรรลุการพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน “โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” และกำหนด 17 เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) เป็นแนวทางให้ทุกประเทศดำเนินการร่วมกัน โดยชุดเป้าหมายนี้มีระยะเวลาการดำเนินการทั้งหมด 15 ปี ซึ่งเริ่มอย่างเป็นทางการในวันที่ 1 มกราคม 2016 และสิ้นสุดในปี 2030
SDGs แบก 17 ความหวังไว้เต็มกระบุง
Sustainable Development Goals หรือเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เปรียบเหมือนตะกร้าใบใหญ่ที่รวมความหวังไว้ 17 เรื่องสุดท้าทาย ประกอบด้วย
- ขจัดความยากจน (No Poverty)
- ขจัดความหิวโหย (Zero Hunger)
- การมีสุขภาวะที่ดีและส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดี (Good Health and Well-being)
- การศึกษาที่มีคุณภาพ (Quality Education)
- ความเท่าเทียมทางเพศ (Gender Equality)
- น้ำสะอาดและการจัดการน้ำอย่างยั่งยืน (Clean Water and Sanitation)
- การเข้าถึงพลังงานสะอาด (Affordable and Clean Energy)
- การงานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (Decent Work and Economic Growth)
- อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน (Industry, Innovation and Infrastructure)
- ลดความเหลื่อมล้ำ (Reduced Inequality)
- เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน (Sustainable Cities and Communities)
- การบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production)
- การดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศ (Climate Action)
- การรักษาทรัพยากรทะเลและมหาสมุทร (Life Below Water)
- การอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศบนบก (Life on Land)
- สันติภาพ ความยุติธรรม และสถาบันที่แข็งแกร่ง (Peace, Justice and Strong Institutions)
- ความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (Partnerships for the Goals)
5 มิติเชื่อมโยงการพัฒนาที่ยั่งยืน
17 เป้าหมายหลัก แม้จะดูเยอะแต่หากเทียบกับสเกลใหญ่ระดับโลกยังนับว่าน้อยมาก นอกจากนี้เรายังสามารถจัดกลุ่ม SDGs ตามปัจจัยที่เชื่อมโยงกันใน 5 มิติ (5P) ประกอบด้วย
People : การให้ความสำคัญกับการพัฒนาคนและความเป็นอยู่ ประกอบด้วยเป้าหมาย
(1) ขจัดความยากจน
(2) การขจัดความหิวโหย
(3) สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี
(4) การศึกษาที่มีคุณภาพ
(5) ความเท่าเทียมทางเพศ
Prosperity : เศรษฐกิจและความมั่งคั่ง ที่ส่งเสริมให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีและสอดคล้องกับธรรมชาติ ประกอบด้วยเป้าหมาย
(7) การเข้าถึงพลังงานสะอาด
(8) งานที่มีคุณค่าและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
(9) อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน
(10) ลดความเหลื่อมล้ำ
(11) เมืองและชุมชนยั่งยืน
Planet : การให้ความสำคัญกับการปกป้อง รักษาทรัพยากรธรรมชาติ และสภาพภูมิอากาศ เพื่อพลเมืองโลกรุ่นต่อไป ประกอบด้วยเป้าหมาย
(6) น้ำและสุขาภิบาล
(12) การบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน
(13) การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
(14) ระบบนิเวศทางทะเลและมหาสมุทร
(15) ระบบนิเวศบนบก
Peace : การอยู่ร่วมกันอย่างสันติ
(16) สันติภาพ ความยุติธรรม และสถาบันที่เข้มแข็ง
Partnership : หุ้นส่วนเพื่อการพัฒนา
(17) ความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการขับเคลื่อนวาระการพัฒนาที่ยั่งยืน
นับว่าเกินครึ่งทางแล้วที่ SDGs ถูกวางกรอบไว้ตั้งแต่ปี 2015 เพื่อรอติดตามผลในปี 2030 บทสรุปของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง จะเป็นอย่างไร? เรื่องของความยั่งยืน หรือ Sustainability ใกล้หรือไกลตัว...ทำยากหรือง่าย? SPACEBAR VIBE รวบรวมมาให้ใน ECOEYES ซีรีส์ ฮาวทูกู้โลกรวน ฉบับพูดง่าย ทำยาก ปักหมุดติดตามกันไว้เลย
