วานนี้ (23 เมษายน) ข่าวรายงานว่า แม่กิมไล้ เจ้าของร้านขนมหม้อแกงชื่อดังเมืองเพชรบุรี เสียชีวิตแล้ว ด้วยวัย 90 ปี
หลายคนรู้จัก แม่กิมไล้ ผ่านขนมหม้อแกงและร้านของเธอ มากกว่าจะรู้จักเป็นการส่วนตัว แต่ถึงอย่างนั้น การจากไปของแม่กิมไล้ ก็ชวนให้รู้สึกใจหาย เพราะทุกครั้งที่นั่งรถผ่านถนนเพชรเกษมที่เมืองเพชร จะเห็นป้าย ‘แม่กิมไล้’ ยืนท้าแดดทักทายอยู่เสมอ
ถ้าเป็นขาไป ก็รู้สึกเหมือนป้ายนั้นพูดว่า “ขอต้อนรับสู่เพชรบุรีนะจ๊ะ”
หากเป็นขากลับ ป้ายนั้นเหมือนเป็นสัญญาณบอกว่ากำลังจะจากเมืองเพชร พร้อมกวักมือเรียก “แวะมาซื้อของฝากที่นี่ได้นะจ๊ะ”
แม่กิมไล้ คือใคร แล้วเป็นอะไรกับแม่กิมลั้ง และแม่กิมลุ้ย (ซึ่งขายขนมหม้อแกงเหมือนกัน) คำถามสองข้อนี้ตอบไม่ยาก เพราะมีผู้สืบค้นคำตอบไว้แล้ว
เรื่องที่ SPACEBAR VIBE จะเล่าต่อไปนี้ คือเรื่องที่คงมีน้อยคนจะรู้เกี่ยวกับ ‘ความรักของแม่กิมไล้’ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้แม่กิมไล้เป็นแม่กิมไล้ที่ใครๆ รู้จักในวันนี้
ก่อนอื่น ขอตอบคำถาม 2 ข้อข้างต้น โดยขอเริ่มจากข้อหลังที่เป็นคำถามยอดฮิตก่อน
แม่กิมไล้ แม่กิมลั้ง แม่กิมลุ้ย ฯลฯ เป็นอะไรกัน?
เรื่องนี้ พลอยจันทร์ สุขคง นักเขียนไลฟ์สไตล์สำนัก THE STANDARD ได้ยกหูโทรถาม โหน่ง หลานของแม่กิมไล้ ได้ความว่า
“แม่กิมไล้กับแม่กิมลั้งเป็นพี่น้องกันครับ แม่กิมลั้งเป็นพี่ แม่กิมไล้เป็นน้อง”
โหน่ง - หลานของแม่กิมไล้
ส่วนแม่กิมลุ้ย รวมถึงแม่อื่นๆ ไม่ได้เป็นอะไรในท้องเรื่องของแม่กิมไล้
แม่กิมไล้ คือใคร?
กล่าวโดยย่อ แม่กิมไล้ ชื่อจริงคือ แม่กิมไล้ บุญประเสริฐ เดิมชื่อ น.ส.ไล้ ตะบูนพงษ์ เกิดเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2477 (หลังคณะราษฎร์อภิวัฒน์สยามราว 2 ปี) เป็นคนเพชรบุรีโดยกำเนิด บิดามารดามีอาชีพทำขนมไทยขาย ตอนเด็กๆ ในช่วงวันหยุด กิมไล้กับพี่สาว กิมลั้ง (น.ส.ลั้ง ตะบูนพงษ์) จะพากันพายเรือเอาขนมไปขายให้ชาวบ้านในชุมชนริมแม่น้ำปากอ่าวบางตะบูน
พอเริ่มเข้าวัยสาว กิมไล้ได้พบรักกับ จ่าสิบตำรวจนายหนึ่ง ชื่อ กลม บุญประเสริฐ ตำรวจที่ประจำอยู่ที่ สภ.ต.บางตะบูน แต่ #แม่ไม่ปลื้ม เพราะเห็นว่าเป็นตำรวจยศต่ำ และหมายมั่นจะให้แต่งงานกับชายคนหนึ่งที่มีอายุมากกว่า 22 ปี แต่กิมไล้เลือกทำตามเสียงของหัวใจ พอดีเวลานั้น จ.ส.ต.กลม ได้ย้ายไปประจำที่ สภ.อ.เมืองเพชรบุรี นางไล้จึงตัดสินใจหนีตาม จ.ส.ต.กลม มาเริ่มต้นชีวิตด้วยกันในตัวเมืองเพชร ตอนนั้นกิมไล้อายุ 18 ปี…
ใครที่อยากรู้รายละเอียดชีวิตกว่าจะมาเป็นแม่กิมไล้ แนะนำให้อ่าน ประวัติแม่กิมไล้ ในบทความ สิ้นตำนานหญิงนักสู้ ‘แม่กิมไล้’ ของสำนักมติชน ซึ่งเรียบเรียงไว้ค่อนข้างละเอียด
ส่วนเรื่องความรู้สึกของหัวใจ หลังกิมไล้ตัดสินใจหนีออกจากบ้านเป็นอย่างไร เธอได้เผยความรู้สึกนี้ไว้ในหนังสืองานศพของสามีที่เผยแพร่เมื่อ พ.ศ.2543 ในวาระพิเศษที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงพระราชทานเพลิงศพ หลัง จ.ส.ต.กลม เสียชีวิตราว 8 ปี (เสียชีวิต พ.ศ.2535)
ความรักของแม่กิมไล้ พ่อกลม...พ่อพระในดวงใจตลอดไป
มีคำกล่าวว่า คนที่ครองเรือน ถ้าได้คู่ชีวิตดีแล้ว ครึ่งชีวิตเราไปรอด
แม่กิมไล้โชคดีที่มี จ.ส.ต.กลม เป็นคู่ชีวิต ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ส่งเสริมให้แม่กิมไล้เป็นแม่กิมไล้ที่ใครๆ รู้จัก
และนี่คือความในใจที่แม่กิมไล้เผยผ่านข้อเขียนสั้นๆ ในหนังสืองานศพ จ.ส.ต.กลม บุญประเสริฐ
“ชีวิตแห่งการต่อสู้ของแม่และพ่อที่เริ่มต้นจากศูนย์ ไม่เคยลำบากมาก่อนต้องช่วยกันสร้างฐานะกับสมาชิกที่เพิ่มขึ้น ชีวิตที่เริ่มต้นอย่างไม่รู้ทิศทาง เข้าใจถึงความยากจนที่บางมื้อต้องต้มไข่แล้วผ่าสี่ส่วนเพื่อพ่อ แม่ ลูก แบบอดมื้อกินมื้อ
“คงมีพ่อที่เป็นกำลังใจ อดทนเพื่อลูก แม่เริ่มหัดทำขนมขายโดยเริ่มจาก ขนมกล้วย, ขนมตาล, ขนมมัน, ขนมสอดไส้, ข้าวต้มผัด และหาบขายไปตามหมู่บ้าน ตลาด ร้องขอให้ช่วยซื้อและติชมถึงรสชาติของขนมที่ทำ ก็ได้กำลังใจจากผู้ซื้อและความอร่อยในรสชาติของขนมเป็นที่ถูกปากของผู้คน
“พ่อว่างจากงานก็จะมาช่วยหาใบมะพร้าว ตัดใบตอง ช่วยนึ่งขนม หาฟืน จนเป็นอาชีพเสริมของครอบครัวได้ พอเพียงเป็นค่าเช่าบ้าน ค่านมลูก และค่าใช้จ่ายภายในครอบครัว เพราะลำพังเงินเดือนตำรวจคงจะไม่พอที่จะเลี้ยงครอบครัวแน่
“แต่แม่ภูมิใจที่พ่อไม่เคยที่จะหารายได้พิเศษจากความยากลำบากของผู้อื่นเลย”
“ชีวิตที่หักเหจากแม่ค้าขนมกล้วย ขนมตาล มาทำขนมหม้อแกง ขนมเชื่อม และขนมไทยๆ แทนอาชีพเดิม ก็ได้รับการต้อนรับอย่างดีจากลูกค้าประจำ และต่อมาขนมหม้อแกง “แม่กิมไล้” ก็เป็นที่ติดปากของคนทั่วประเทศ และพ่อก็ยังคงช่วยเหลือแม่เสมอเมื่อว่างจากงานราชการ และอบรมสั่งสอนให้ลูกๆ ทุกคนต้องช่วยกันทำมาหากินเพื่อสร้างฐานะ และส่งเสริมให้ทุกคนได้เรียนหนังสือสูงๆ ขึ้นทำให้ลูกๆ ทุกคนมีความภาคภูมิใจในตัวพ่อที่สร้างฐานะจากความยากจน ไม่คิดหาประโยชน์จากที่อื่น เพราะพ่อเป็นคนใจบุญ ไม่อยากให้คนอื่นต้องมาเดือดร้อนเพราะเรา พ่อชอบทำบุญ สร้างกุศลเป็นประจำ
“เมื่อพ่อเกษียณอายุราชการ พ่อก็คงทำหน้าที่พ่อบ้านที่ดี ช่วยงานบ้านที่ทำได้ ดูแลหลานๆ ให้ได้รับความสุขในครอบครัวที่อบอุ่น พ่อเป็นขวัญใจของหลานๆ ที่มักจะเรียกพ่อว่า “ปู่กลม” เพราะพ่อเป็นคนใจดี รักลูก รักหลาน ทุกคนนั่นเอง
“ขอให้ดวงวิญญาณของพ่อ จงไปสู่สุคติในสัมปรายภพ พบทางสว่างแห่งสวรรค์ และพ่อกลม…คือพ่อพระในดวงใจตลอดไป”
(ลงชื่อ) แม่กิมไล้ บุญประเสริฐ
หลัง จ.ส.ต.กลม จากไป 32 ปี ในที่สุดก็ถึงเวลาที่ “แม่กิมไล้” ตามไปอยู่กับ “พ่อกลม” สามีอันเป็นที่รักของเธอ
