แสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กอธิบายที่มา กฎ กติกา วิธีการแนะนำตัว ของการเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ชุดใหม่ว่า
สว.รัฐธรรมนูญออกแบบไว้อย่างไร ทำไมต้องแนะนำตัว ห้ามหาเสียง ต่างกันอย่างไร โทษการแนะนำตัว กับโทษทุจริตในการเลือก การให้ความรู้ เชิญชวนคนสมัครทำได้หรือไม่ ทำไม กกต.ออกระเบียบแนะนำตัวแบบนี้ โดยประเด็นแรก สว.ตามรัฐธรรมนูญมีลักษณะอย่างไร
1.วุฒิสภาต้องต่างจากสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา เป็นสภาผู้ทรงคุณวุฒิ แต่สภาผู้แทนราษฎรเป็นสภาของนักการเมือง
2.ส.ว.ต้องเป็น กลางทางการเมือง ตามมาตรา 114 ของรัฐธรรมนูญ แต่สภาผู้แทนราษฎร(สส.) เป็นสภาของนักการเมือง
3.สว.เป็นสภาผู้ทรงคุณวุฒิจากกลุ่มสาขาอาชีพต่างๆ แต่ สส. เป็นสภาของสมาชิกพรรคการเมือง
4.สว.มีที่มาจากการเลือกกันเองของผู้ทรงคุณวุฒิ แต่ สส. มาจากการเลือกตั้งของประชาชน
5.ส.ว. ต้องเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ คือ อายุ 40 ปีขึ้นไป มีประสบการณ์ในสาขาอาชีพ และเป็นกลางทางการเมือง ต่างจากส.ส.โดยสิ้นเชิง ที่มีอายุ 25 ปีขึ้นไป ไม่ต้องมีประสบการณ์ในสาขาอาชีพ และเป็นนักการเมืองเต็มตัว
ประเด็นที่สอง การแนะนำตัว (เลือก) และการหาเสียง (เลือกตั้ง) ด้วยเหตุข้างต้นที่รัฐธรรมนูญออกแบบให้ สว.มีลักษณะดังกล่าว กฎหมายจึงกำหนดให้ผู้สมัคร สว. ทำได้แค่แนะนำตัวนั้น หมายความว่า ห้ามหาเสียงโดยปริยาย เพราะเชื่อว่าผู้ทรงคุณวุฒิด้วยกันเองที่สมัครทุกคน มีความดี เด่น ดัง ในสาขาอาชีพของตัวเองเป็นที่ประจักษ์และทราบกันดีในวงการนั้นดีอยู่แล้ว และด้วยเป็นผู้ทรงคุณวุฒิจะมีวิจารณญาณในการเลือกที่ถูกต้องได้เป็นอย่างดี โดยไม่มีการจัดตั้ง ฮั้วกันในการเลือก
ในการแนะนำตัวคือ การบอกว่าตัวเองเป็นใคร มีประสบการณ์ในกลุ่มสาขาอาชีพนั้นอย่างไร เท่านี้ก็เพียงพอที่จะทำให้ผู้ทรงคุณวุฒิด้วยกันเองมีข้อมูลในการเลือกกันเองแล้ว ไม่ว่าจะเลือกในกลุ่มหรือเลือกไขว้ก็ตาม ในการหาเสียงคือ การหา หรือขอคะแนนนิยม โดยการโฆษณา การเสนอนโยบาย หรือการแสดงวิสัยทัศน์ ของพรรรคการเมืองและผู้สมัคร ดังนั้น เมื่อพูดถึงที่มา ของ สว. ต้องรู้ให้จริงว่ามาจากการเลือก/การแนะนำตัว อย่าไปสับสนกับที่มาส.ส.ที่มาจากการเลือกตั้ง/การหาเสียงนั้นแสดงว่ารู้ไม่จริง หรือแกล้งไม่รู้ให้ประชาชนสับสน
สำหรับโทษการแนะนำตัว และโทษการทุจริตในการเลือก โดยโทษของการแนะนำตัว เช่น การขอคะแนน การแลกคะแนนกัน (ยังไม่ซื้อเสียง) ตั้งแต่หนึ่งคนขึ้นไป ศาลฎีกาได้วินิจฉัยใว้แล้วว่าเป็นการแนะนำตัวไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ตามคำพิพากษาศาลฏีกา ที่ 5606/2562 และ ที่ 5217/2562 พิพากษาให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง(ใบดำ/ตลอดชีวิต)หมายความว่า การจัดตั้ง การฮั้ว (ยังไม่ได้ใช้เงินซื้อเสียง)ก็อยู่ในลักษณะความผิดนี้ด้วย
ส่วนโทษของการทุจริตในการเลือก เช่น ซื้อเสียง รวมทั้งโทษอื่น เช่น จ้างให้คนลงสมัคร รับจ้างสมัคร สมัครโดยเอกสารเท็จ รับรองการสมัคร กลุ่มความผิดนี้ มีทั้งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง(ใบแดง) จำคุก และเสียเงินค่าปรับด้วย ดังนั้น ให้พึงระวังให้ดี แม้ไม่ได้กระทำผิดตามข้อ 2 เรื่องการทุจริตในการเลือก แต่แนะนำตัวไม่ถูกต้องตามกฎหมาย มีความผิดโดนใบดำได้
“การให้ความรู้ การเชิญชวนลงสมัครทำได้หรือไม่ การให้ความรู้ การเชิญชวนลงสมัครโดยทั่วไปแล้วหยุดแค่ให้ความรู้ หรือเชิญชวน ลักษณะนี้โดยตัวเองทำได้อยู่แล้ว แต่อาจเป็นเหตุให้เป็นความผิดอื่นได้ เมื่อได้ดำเนินการต่อเนื่องจากการให้ความรู้ หรือการเชิญชวน อาทิ การตั้งกลุ่ม เพื่อติดต่อกันไม่ว่าในช่องทางใด เช่น ตั้งกลุ่มไลน์ และมีการแลกคะแนนกัน ขอคะแนนกัน การฮั้วกัน เป็นต้น และการสร้างกลุ่ม แต่มีการแนะนำตัว ไม่เป็นไปวิธีแนะนำตัวตามที่ระเบียบกำหนด เช่น การเสนอนโยบาย เป็นต้น” แสวง ระบุ
ทำไม กกต.ออกระเบียบแบบนี้ กกต.ออกระเบียบว่าด้วยการแนะนำตัว บนหลักการ 3 ประการ คือ
1.เพื่อให้ได้ สว. ตามที่รัฐธรรมนูญออกแบบไว้ ตามที่กล่าวมาแล้วข้างต้น
2. เพื่อการแข่งขันที่เป็นธรรม ผู้ทรงคุณวุฒิเดินมาสมัครด้วยตัวเอง มีการจัดตั้ง บริหารจัดการอยู่เบื้องหลัง การจัดตั้งกลุ่มทำไห้ได้ สว. ไม่เป็นอิสระ ไม่เป็นกลาง และเอาเปรียบคนตั้งใจดี
3.หวังดี คุ้มครองผู้สมัคร ส่วนคนที่คิดไปเข้ากลุ่มจะได้คิดว่ากลุ่มนั้นจะทำผิดวิธีแนะนำตัวหรือไม่ อยากเป็น สว.ต้องแนะนำตัวให้ถูก ไม่ยากเลยและเป็นธรรมกับทุกคน อย่าคิดเอาเปรียบคนอื่น ทุกความเห็น เรารับฟังมาตลอด ไม่ว่าความเห็นนั้นจะอยู่บนหลักกฎหมาย หรือมีแรงจูงใจทางการเมืองหรือไม่ แต่สุดท้าย เราก็ต้องทำตามกฎหมาย ไม่อาจทำตามความต้องการของคนกลุ่มใด กลุ่มหนึ่งได้
