ทุกอย่างเป็นไปตามจริง อย่างคำทายนายทางการเมืองของนักวิเคราะห์หลายคน ว่าการกลับมาเมืองไทยของ ‘ทักษิณ ชินวัตร’ จะทำให้เกิดปรากฏการณ์ ‘พลิกหน้าเป็นหลังมือ’ ไม่ว่าจะในมิติ ‘ความเป็นมิตร’ หรือ ‘ความเป็นศัตรู’ จน ‘ศรัทธา’ กลายเป็นคำนามที่ใช้กับแค่เรื่องราวใน ‘อดีต’ เพราะ ‘ปัจจุบัน’ หลายอย่างได้พังทลายสิ้นไปหมดแล้ว
ปรากฏการณ์ที่ว่า เกิดขึ้นกับทุกๆ ฝ่าย แต่สถานการณ์ที่ประจักษ์ชัดเจนในห้วงไม่กี่วันให้หลัง คงหนีไม่พ้นความเคลื่อนไหวของ ‘คนเสื้อแดง’ ที่แม้นพูดเมื่อ 10 ปี ที่แล้ว คงไม่มีใครเชื่อ
ศรัทธาที่แปรปลี่ยน
"ศรัทธาต่อนายกฯ ทักษิณมันหายหมดไปแล้ว แต่ป้าก็ยังรักอยู่ มาตอนนี้ดูเหมือนเขา (พรรคเพื่อไทย) จะย้ายข้างมาเป็นขั้วอนุรักษ์นิยม แล้วป้าก็มาอยู่ในข้างเสรีนิยม เพราะหลักการที่เคยร่วมกันมาเคมีไม่ตรงกันแล้ว"
ประโยคสั้นๆ นี้ตีความออกมาได้ทั้งมิติความศรัทธาต่อ ‘บุคคล’ และ ‘สถาบันทางการเมือง’ แบบครบถ้วน เป็นคำที่สื่อจากใจของ 'นภัสสรณ์ บุญรีย์' หนึ่งในอดีตแนวร่วม นปช. ที่พูดกับนักข่าว ในวันที่เธอ และเพื่อนๆ หรืออีกนัยคือ ‘ป้าๆ เสื้อแดง’ เดินทางไป ‘บ้านจันทร์ส่องหล้า’ เพื่อทวงความยุติธรรมให้กับ ‘วันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์’ คราว ‘ฮุนเซน’ มาเยี่ยมเยียน ‘ทักษิณ’ เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2567
ให้หลัง 2 วันต่อมา ‘คณะประชาชนทวงความยุติธรรม 2553’ ซึ่งอีกนัยก็คือ ‘เครือข่ายแกนนำกลุ่ม นปช. เก่า’ ก็ได้ตั้งโต๊ะแถลงข่าวเรื่อง ‘การทวงความยุติธรรมให้วีรชนคนเสื้อแดง 2553’ ต่อพรรคการเมืองทั้งพรรคฝ่ายค้านและพรรคฝ่ายรัฐบาล โดยมี ‘ธิดา ถาวรเศรษฐ’ และ ‘เหวง โตจิราการ’ ญาติวีรชน ร่วมเป็นสักขีพยาน
โดย มีข้อเรียกร้อง 8 ประการ ที่ได้ทางกลุ่มได้แสดงเจตจำนง หากแกะรายละเอียดแล้ว หลักสำคัญอยู่ที่ 3 เรื่องแรก คือ
1. ตั้งคณะกรรมการและคณะทำงาน ซึ่งประกอบด้วย ตัวแทนฝ่ายรัฐบาลที่มีอำนาจสั่งการหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง,รวมถึงตัวแทนภาค และประชาสังคม เพื่อตรวจสอบคดีความกรณีปี 2553 รวมทั้งคดีความที่ปฏิบัติต่อเยาวชน/ประชาชนหลังปี 2563 เป็นต้นมา ผ่านการเร่งรัดคดีความที่เจ้าหน้าที่รัฐกระทำต่อประชาชนและยังค้างคาอยู่ที่หน่วยงานต่าง ๆ
2. แก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้อง อาทิ พระธรรมนูญศาลทหาร พระธรรมนูญศาลยุติธรรม พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง กรณีที่ทหารและนักการเมืองทำความผิดทางอาญาต่อประชาชน ให้ขึ้นศาลพลเรือน ไม่ใช่ทหารขึ้นศาลทหาร นักการเมืองขึ้นศาลนักการเมือง ดังที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ ทำให้ทหารและนักการเมืองไม่ได้ถูกดำเนินคดีเฉกเช่นประชาชนทั่วไป
3. ขอให้ลงนามรับรองเขตอำนาจศาลอาญาระหว่างประเทศ เฉพาะกรณีเหตุการณ์ 2553 ทั้งนี้ไม่เกี่ยวกับมาตรา 6 ในรัฐธรรมนูญ ที่เกี่ยวข้องกับพระมหากษัตริย์แต่ประการใด ทั้งนี้เพื่อให้เป็นไปตามที่อัยการศาล ICC ได้มาแจ้งไว้กับรัฐบาลเพื่อไทยเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2555
ส่วนข้อเสนออื่นๆ อีก 5 ข้อ จะเกี่ยวข้องกับการเรียกร้องระบอบประชาธิปไตยที่ประชาชนเป็นเจ้าของอำนาจแท้จริง และการทวงความยุติธรรมให้คนรุ่นใหม่ในสถานการณ์จากปี 2563 เป็นต้นมา ไปจนถึงสถานการณ์ในอนาคตของประเทศไทย
‘ทวงสิทธิ์’ เพื่อไทยคืนความยุติธรรมวีรชน
27 กุมภาพันธ์ 2567 กลุ่มมวลชนประกอบไปด้วย ญาติผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ปราบปราบมวลชนช่วงปี 2553 และ ‘นายแพทย์เหวง’ พร้อมด้วยภาพใบหน้าของผู้วายชนม์ และแผ่นป้ายขนาดใหญ่ ระบุความทวงถามสิทธิ์ ดำเนินการตามที่ 'คปช.’ ได้กล่าวไว้คราวออกแถลงการณ์ทวงความยุติธรรมให้กับคนเสื้อแดง ว่า จะเดินทางไป 'พรรคเพื่อไทย' เพื่อทวงคำมั่นสัญญา ผ่าน 'จดหมายเปิดผนึก'
แต่บรรยากาศที่เกิดขึ้น ณ ที่ทำการพรรค เป็นไปอย่างซบเซา ไม่มีผู้แทนของพรรคเพื่อไทยลงมารับคำเรียกร้อง แต่เป็นลักษณะของการเชิญขึ้นไปพูดคุยกันที่ชั้น 7 ซึ่งตามรายงานระบุว่า เป็น ‘ชูศักดิ์ ศิรินิล’ รองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย เป็นตัวแทนรับเรื่อง
ในวงผู้สื่อข่าว หลายคนตั้งสมมุติฐานว่า อาจเป็นเพราะ ‘เพื่อไทย’ อยู่ในช่วงจังหวะที่ ‘กลืนไม่เข้าคายไม่ออก’ ทุกการแสดงเจตจำนง ล้วนีมิติทางการเมืองครอบงำไว้อยู่ การขยับในทุกๆ ก้าวจึงต้องเป็นไปอย่าง ‘ระมัดระวัง’ คิดหน้าหลังก่อนเสมอ
อย่างไรก็ดี การหารือใช้เวลาประมาณครึ่งชั่วโมง ก่อนที่ ‘หมอเหวง’ จะลงมาให้สัมภาษณ์อีกครั้ง พร้อมคำยืนยัน ว่าการมาเยือนพรรคเพื่อไทย ในวันนี้ เต็มไปด้วยด้วยความปรารถนาดี ที่อยากให้เป็นส่วนหนึ่งในการคืนความยุติธรรมให้กับผู้เสียชีวิต ซึ่งจะสร้างผลพวงที่เป็นประโยชน์ ด้านการรักษาฐานเสียงของพรรคไว้ได้
ขณะเดียวกัน ก็ย้ำให้ ‘เศรษฐา ทวีสิน’ นายกรัฐมนตรี มีความกล้าหาญ เฉกเช่นเดียวกันกับ 'พลเอกเปรม ตินสูลานนท์' อดีตนายกรัฐมนตรีคนที่ 16 โดยการตั้งคณะกรรมการทวงคืนความยุติธรรม ให้กับวีรชน เทียบเคียงการที่พลเอกเปรม เคยออก คำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 นิรโทษกรรมให้กับประชาชนทันที
แม้นจะมีรายงานต่อมาว่า 'ชูศักดิ์’ และตัวแทนของพรรคเพื่อไทย ได้มีคำยืนยันว่า ไม่ได้เพิกเฉยและยังให้ความสำคัญกับเรื่องนี้อยู่เสมอ อย่างการเสนอแก้ไขกฎหมาย ป.ป.ช. ให้ประชาชนผู้เสียหาย แต่สุดท้ายหลายฝ่ายก็ยังมองว่าไม่ตรงเป้า เพราะการจะไปถึงขั้นคืนความเป็นธรรมอย่างเบ็ดเสร็จ ควรมาจากระบบที่ออกโดยรัฐ หรือผู้กำหนดนโยบาย เพราะสามารถสั่งการไปถึงหน่วยงานที่เคยทำคดีได้ด้วยอำนาจที่มีในมือ
ภารกิจของคนเสื้อแดงคือ ‘การทวงความยุติธรรม’
ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นกับ ‘คนเสื้อแดง’ ทำให้นึกถึงคำให้สัมภาษณ์ของ ‘ธิดา ถาวรเศรษฐ’ ที่เคยแสดงความเห็นก่อนที่ ‘ทักษิณ ชินวัตร’ เดินทางกลับแผ่นดินไทยเพียง 1 วัน (21 สิงหาคม 2566)
“ภารกิจของคนเสื้อแดง คือการตู่สู้กับเผด็จการ และการทวงความยุติธรรม ซึ่งต้องทวงให้หมดไม่ใช่แค่คุณทักษิณคนเดียว เราต้องต่อสู้กับระบอบแย่ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม และตราบใดที่ประชาชนไม่แข็งแรง พรรคการเมืองต้องเคียงข้างประชาชน”
ในวันนั้นธิดากล่าวว่า การจำแนกคนเสื้อแดง (ทุกวันนี้) ไม่ยาก เพราะกมลสันดานเป็น ‘เสรีชน’ มีโลกทัศน์และทรรศนะทางการเมืองชัดเจน โดยเฉพาะช่วงทีสภาพบ้านเมืองและรัฐบาลจะเปลี่ยนไปอย่างผิดรูป ไม่เป็นอย่างอย่างที่เชื่อกันว่า ทุกอย่างจะหวนคืนสู่ ‘ประชาธิปไตยเต็มใบ’
‘ความศรัทธา’ ในประชาธิปไตยจะเป็นตัวชี้วัดว่า อะไร ‘ควรทำ’ อะไร ‘ไม่ควรทำ’
สำหรับภาคการเมือง (พรรคเพื่อไทย) และตัวบุคคล (ทักษิณ) จะได้รับกระแสตีกลับ จากแรงสนับสนุนที่เคยมากล้นจน ‘แลนด์สไลด์’ อาจกลับตาลปัตร ลงชนิดที่ไม่มีใครเคยนึกฝัน อาจต้องพบสภาวะรักษาฐานเสียงมิได้ จะมีแต่คนที่เป็น ‘แฟนคลับพรรค’ เท่านั้นที่ยังคงให้การสนับสนุนอยู่
ส่วน ‘คนเสื้อแดงจริงๆ’ ในมุมมองของธิดา ยังยืนยันว่า นปช.สายอุดมการณ์ ยังคงทำหน้าที่ต่อไป และไม่ใช่ในฐานะ ‘ขบวนการสนับสนุนตระกูลใดตระกูลหนึ่ง’ อย่างที่หลายคนเคยเข้าใจผิด แต่เป็นเครือข่ายเรียกร้องขอความเป็นธรรม ให้กับ ‘วีรชน’ และ ‘นักต่อสู้รุ่นใหม่’ ต่อไป
ดังนั้น ความเคลื่อนไหวที่ธิดาประกาศไว้ ในวัน ‘ก่อนทักษิณกลับบ้าน’ ไม่ใช้เรื่องลอยลม แต่เป็นความจริงที่สะท้อนจากภาพ ‘คปช.’ ในการขับเคลื่อนเพื่อวีรชน
แม้นจะไม่ใช่การต่อสู้บนท้องถนนเฉกเช่นกาลก่อน แต่พวกเขายังเดินหน้าตามภารกิจ จนสร้างแรงกระเพื่อมให้กับสนามการเมืองได้อย่างมีวิสัยทัศน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในมิติการทวงสิทธิ์ให้กับผู้ขับเคลื่อนประชาธิปไตย ที่ต้องเจ็บ - ตาย หลายชีวิต ทั้งอดีต ปัจจุบัน และอนาคตในวันข้างหน้า กระตุก ‘เพื่อไทย’ ให้ต้องฉุกคิด ทั้งเรื่อง ‘คะแนนเสียง’ และ ‘อุดมการณ์ทางการเมือง’
วันนี้ทุกอย่างอยู่ที่ ‘พรรคการเมือง’ แล้ว ว่าจะเอา ‘ประชาชน’ ไปไว้ตรงไหนของหัวใจ…
