อิทธิพร บุญประคอง ประธานกรรมการการเลือกตั้ง เป็นประธานประชุมชี้แจง เรื่องการดำเนินการให้ได้มา ซึ่งสมาชิกวุฒิสภา (สว.) แก่ผู้แทนสถานเอกอัครราชทูต สถานกงสุล สถานกงสุลกิตติมศักดิ์ และองค์กรระหว่างประเทศประจำประเทศไทย เพื่อให้ผู้แทนสถานเอกอัครราชทูตสถานกงสุล สถานกงสุลกิตติมศักดิ์ และองค์การระหว่างประเทศประจำประเทศไทย ได้รับความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการดำเนินการจัดการเลือกสมาชิกวุฒิสภาของประเทศไทย
ทั้งนี้ การเลือกสมาชิก สว.ครั้งนี้ เป็นผลมาจากอายุของวุฒิสภาสิ้นสุดลงในวันที่ 10 พ.ค. 2567 และจะเป็นการเลือกสว.แบบเต็มรูปแบบครั้งแรกตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2561 ต่างจากการเลือก สว.ครั้งก่อน ซึ่งเป็นการเลือกตามบทเฉพาะกาลของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว ประกอบกับการประกาศใช้พระราชกฤษฎีกาให้มีการเลือกสว. พ.ศ. 2567 มีผลใช้บังคับเมื่อวันที่ 11 พ.ค. 2567
โดยกระบวนการเลือกสว.จะเริ่มต้นตั้งแต่ 1.การรับสมัครระหว่างวันที่ 20-24 พ.ค. 2.การประกาศบัญชีรายชื่อผู้สมัครรับเลือกสมาชิกวุฒิสภา วันที่ 29 พ.ค. 3.การเลือกระดับอำเภอทั่วประเทศ จำนวน 928 อำเภอ จะมีขึ้นในวันที่ 9 มิ.ย. 4.การเลือกระดับจังหวัด จำนวน 77 จังหวัด จะมีขึ้นในวันที่ 16 มิ.ย. 5.การเลือกระดับประเทศจะมีขึ้นในวันที่ 26 มิ.ย. และ 6.การประกาศผลการเลือกสมาชิกวุฒิสภา ซึ่งตามกฎหมายให้รอไว้ห้าวันนับแต่วันที่คณะกรรมการการเลือกตั้งได้รับผลการนับคะแนนการเลือกระดับประเทศ คาดว่า จะมีขึ้นวันที่ 2 ก.ค. หากคณะกรรมการการเลือกตั้งพิจารณาแล้วเห็นว่า การเลือกเป็นไปโดยถูกต้อง สุจริต และเที่ยงธรรม
ขณะที่แสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้ให้สัมภาษณ์ถึงภาพรวมการประชุมชี้แจงเรื่องการดำเนินการให้ได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา (สว.) แก่ผู้แทนสถานเอกอัครราชทูต สถานกงสุล สถานกงสุลกิตติมศักดิ์ และองค์กรระหว่างประเทศประจำประเทศไทยว่า เป็นการชี้แจงให้ทราบกระบวนการเลือก สว. ว่า กกต.ได้ดำเนินการไปด้วยความโปร่งใส จริง ๆ เวลาเราเลือกตั้ง สส. หรือเลือก สว. จะชี้แจงเพื่อให้พวกเขาเข้าใจถูกต้อง ถ้าสถานทูตอยู่ในไทย ได้ติดตามคงทราบถึงศิวิไลย์ของเราเหมือนกัน แต่เพื่อสร้างความเข้าใจอันดี โดยเฉพาะเรื่อง สว.อาจดูเป็นของใหม่สำหรับคนไทย หรือทูตด้วย เพราะมีความสลับซับซ้อน จึงถือโอกาสชี้แจงว่า เรามีกระบวนการได้มา และโปร่งใสอย่างไร
เมื่อถามว่าวันนี้ (24 พ.ค.) เปิดรับสมัคร สว.วันสุดท้าย มีภาพรวมอย่างไรบ้าง แสวง กล่าวว่า เท่าที่ฟังจากรายงานของ ผอ.สำนักงาน กกต.จังหวัด น่าจะเป็นวันที่คึกคักมากสุดใน 5 วันที่เปิดรับสมัคร แต่ไม่ทราบว่าตัวเลขสุดท้ายจบที่เท่าไหร่ ถือว่าโดยภาพรวมเอากระบวนการรับสมัคร น่าจะเป็นไปด้วยความเรียบร้อย วันนี้คิดว่าระบบรองรับคนมาสมัครเยอะ ส่วนผู้มาสมัครถ้ามาเยอะจริง มาก่อนเวลาปิด คือมาก่อน 16.30 น. เราจะรับสมัครให้ทุกคนจนเสร็จสิ้น ส่วนการมาสมัครที่ว่าอาจทำให้การเลือกครั้งนี้มัวหมองหรือไม่ ได้ฟังรายงานว่า มีการมาสมัครเป็นกลุ่มก็มี แต่การมาสมัครแบบนั้นไม่ได้บอกว่าเป็นความผิด ต้องดูก่อนวินิจฉัยว่าผิดถูกอย่างไร ต้องดูพฤติกรรมก่อน
เมื่อถามว่าพื้นที่ไหนไม่มีผู้สมัคร สว.บ้าง แสวง กล่าวว่า ได้รับรายงานเป็นภาพรวม ทุกจังหวัดมีครบ ส่วนระดับอำเภอต้องรอรายงานวันนี้ อย่างไรก็ดตาม ตัวกฎหมายเขียนรองรับไว้แล้วว่า ถ้าสมัครไม่ครบกลุ่มในระดับอำเภอ ให้ดำเนินการเลือกต่อไป ถ้าอำเภอไหนไม่มีผู้สมัคร ไม่ให้ดำเนินการในอำเภอนั้น ไม่กระทบกับการเลือก สว.ของกลุ่มหรืออำเภออื่น หมายความว่าการดำเนินการเลือก ไม่ว่าจะมีผู้สมัครกี่กลุ่มในอำเภอนั้น หรือไม่มีผู้สมัครในอำเภอ หรือจังหวัดใดเลย ต้องเดินไปตามไทม์ไลน์เดิม เพราะการเลือก สว.ไม่ได้เลือกจากพื้นที่ แต่เป็นการเลือกตัวแทนอาชีพ เพราะวุฒิสภาไม่ใช่ตัวแทนพื้นที่ แต่เป็นตัวแทน 20 กลุ่มสาขาอาชีพ
เมื่อถามถึงกระแสข่าวว่ามีบางพื้นที่อาจเกิดการฮั้ว เช่น กรณีพื้นที่ กทม.ก่อนหน้านี้ แสวง กล่าวว่า เรามีรายงานมากกว่านั้น เพียงแต่ว่าคนมาสมัครไม่ได้บอกว่าต้องฮั้วหรือไม่ แต่ทำให้เราต้องจับตาเป็นพิเศษในคนกลุ่มนี้ เขาได้ไปทำอะไรในการฮั้วกัน แลกคะแนนกัน หรือมีพฤติกรรมอย่างไร ต้องดูจากวันรับสมัคร แค่การเดินมาสมัครแล้วมาเป็นกลุ่มก้อน ไม่ได้หมายความว่าฮั้ว แต่ทั้งหมดอยู่ในสายตาสำนักงาน กกต.
เลขาฯ กกต. ยังให้สัมภาษณ์กรณีศาลปกครองกลางมีมติเพิกถอน 3 ข้อในระเบียบ กกต.ว่าด้วยการแนะนำตัวเลือก สว. 2567 ว่า เบื้องต้นยังไม่ทราบรายละเอียดในคำพิพากษาดังกล่าว แต่ในชั้นสำนักงาน กกต. อาจพูดแทนไม่ได้ ถ้าศาลตัดสินมา อะไรที่ศาลตัดสินแล้วเป็นประโยชน์กับประชาชน เราก็จะดำเนินไปตามนั้น เพื่อให้เป็นการให้สิทธิกับประชาชนมากขึ้น สำนักงาน กกต.คงยึดถือตรงนี้เป็นหลัก โดยหลังจากนี้จะนำเสนอที่ประชุมคณะกรรมการ กกต.พิจารณา ส่วน กกต.จะคิดอย่างไรเป็นอีกเรื่องหนึ่ง แต่คาดว่าคงไม่ต่างกันมาก
เมื่อถามว่า กกต.จะอุทธรณ์คำสั่งศาลปกครองหรือไม่ แสวง กล่าวว่า การอุทธรณ์ก็มีสิทธิ์ แต่เป็นเรื่องของที่ประชุม กกต. อย่างไรก็ดีโดยหลักการถ้าเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม ทำให้ประเทศชาติเดินหน้าต่อไปได้ตามโร้ดแมป การทำลักษณะข้างต้นน่าจะเกิดประโยชน์ที่สุด
เมื่อถามว่า เมื่อศาลปกครองเพิกถอนระเบียบ 3 ข้อดังกล่าวแล้ว ผู้สมัคร สว.สามารถเขียนประวัติได้มากกว่า 2 หน้ากระดาษ A4 แล้วหรือไม่ แสวง กล่าวว่า ยังไม่ทราบรายละเอียดในคำพิพากษา ถ้าศาลสั่งให้เพิกถอนดังกล่าว ผู้สมัครก็สามารถทำได้เลย ยืนยันเรื่องนี้ไม่กระทบกับการเลือก สว. เพราะศาลไม่ได้ยกเลิกระเบียบทั้งฉบับ
