ผู้สื่อข่าวรายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ในช่วงกระทู้ถามสดที่ สหัสวัต คุ้มคง สส.ชลบุรี พรรคประชาชน ตั้งกระทู้ถาม พิพัฒน์ รัชกิจประการ รมว.แรงงาน เรื่องการบริหารจัดการแรงงานต่างด้าว
สหัสวัต กล่าวว่า การยื่นเอกสารต่ออายุใบอนุญาตทำงาน ตามมติ ครม.เมื่อวันที่ 24 ก.ย.ที่ผ่านมา ในลักษณะ MOU ซึ่งกระบวนการทั้งหมดจะต้องเสร็จภายในวันที่ 13 ก.พ.2568 เหลือเวลาอีก 32 วัน แต่เรามีแรงงานที่ต้องต่ออายุประมาณ 2.39 ล้านคน เป็นแรงงานเมียนมา คร่าวๆ 2 ล้านคน จึงอยากทราบว่า ตอนนี้มีคนลงทะเบียนมาแล้วเท่าไหร่และในกรอบเวลาที่เหลืออยู่ จะคิดว่าทันหรือไม่
ถ้าวันนี้พี่น้องประชาชนมีแรงงานอยู่ที่บ้าน 1 คน ถ้าอยากได้แรงงานสักคนจะต้องทำอย่างไรบ้าง เพราะดูแล้วมีหลายขั้นตอนเหลือเกิน อยากให้ท่านรัฐมนตรีได้ชี้แจงเรื่องดังกล่าวให้ละเอียด
— สหัสวัต คุ้มคง
ด้าน พิพัฒน์ ชี้แจงว่า ขณะนี้มีการลงทะเบียนแรงงานข้ามชาติผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์มาแล้วประมาณ 4.95 แสนคน ซึ่งนายจ้างสามารถลงทะเบียนได้ด้วยตัวเองหรือจะให้ บนจ.เข้ามาช่วยลงทะเบียนก็ได้ ส่วนการที่จะต่ออายุใบอนุญาตไปอีก 2 ปี ในวันที่ 13 ก.พ.2568 เหลือระยะเวลาอีกแค่ไม่กี่วัน
เชื่อว่าเมื่อถึงเวลาดังกล่าว หากลงทะเบียนไม่ครบหรือทำไม่ทัน ผมคงต้องนำเรื่องนี้ไปหารือกับกรมการจัดหางาน และเสนอคณะรัฐมนตรี (ครม.) เพื่อขยายเวลาต่อใบอนุญาต แต่การต่ออายุนั้นจะช่วยอำนวยความสะดวก โดยไม่ให้ผู้ใช้แรงงานกลับไปต่ออายุที่ประเทศของตัวเอง เพื่อให้เกิดความรวดเร็ว แต่หากไม่ทันจะยืดอายุให้อีกครั้ง
— พิพัฒน์ รัชกิจประการ
สหัสวัต จึงลุกขึ้นถามย้ำเหมือนเดิมว่า หากตอบแบบนี้ คิดว่าจะขึ้นทะเบียนไม่ทันแน่นอน เพราะการจะตอบอนุญาตนั้น จะต้องมีขั้นตอนประมาณ 9 ขั้นตอน อีกทั้งโรงพยาบาลที่เปิดให้ตรวจโรค คนที่จะขึ้นทะเบียน มีเพียง 69 แห่งทั่วประเทศ หากทางต้องขึ้นทะเบียนวันละประมาณ 46,875 คน จะทันหรือ? แล้วจุดให้เซ็นสัญญามีเพียง 3 ที่เท่านั้น พร้อมถามไปถึงการวางแผนของ ครม.
เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ ถ้าหากไม่ทันแสดงว่าเราจะมีแรงงานตกค้างหรือหมดสถานะ นับแสนนับล้านคน จะทันได้อย่างไร? ท่านก็บอกอยู่ว่า มีรายงานแย่งงานแย่งอาชีพคนไทย ยังมีเรื่องตำรวจเรียกเก็บส่วย รีดไถแรงงาน มันจะยิ่งรุนแรงขึ้นหรือไม่?
— สหัสวัต คุ้มคง
สหัสวัต กล่าวด้วยว่า “ยังงงๆอยู่ ว่าถามไม่ชัดเจนหรือไม่?” ก่อนกล่าวว่า นอกจากปัญหาที่วุ่นวายและแออัดแล้ว ยังมีเรื่องของราคาการต่ออายุของแรงงานสัญชาติเมียนมา ที่แบบใหม่ มีราคาแพงกว่า ข้อที่มีราคาเพิ่มมาอย่างมีนัยยะสำคัญ คือ ค่าเดินทางไปกลับ รวมถึงค่าบังคับซื้อประกัน
ผมงงอย่างยิ่ง ทำไมไม่ใช้ประกันสังคม ในเมื่อการขึ้นทะเบียนแรงงานข้ามชาติก็ต้องมีนายจ้างทุกคน ซึ่งสามารถใช้ประกันสังคมได้เลย มันง่ายมาก
— สหัสวัต คุ้มคง
จากนั้น พิพัฒน์ ชี้แจงว่า ส่วนนายจ้างตามบ้านนั้นสามารถลงทะเบียนและยื่นผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ แต่หากไม่สะดวกให้ยื่นผ่านกรมการจัดหางานทั้ง 76 จังหวัดและกรุงเทพฯ ซึ่งสามารถทำได้ในช่วงวันหยุด
สำหรับขั้นตอนของการขึ้นทะเบียนแรงงานต่างชาติ รวมถึงการตรวจเช็คร่างกายที่โรงพยาบาล ซึ่งมีการตั้งข้อสังเกตว่ามีจำนวนไม่เพียงพอต่อการใช้บริการในกรอบระยะเวลาที่กำหนดนั้น เนื่องจากจำเป็นต้องมีการคัดเลือกโรงพยาบาลที่มีห้องแล็บของตัวเอง ถือเป็นข้อจำกัดเพื่อป้องกันไม่ให้โรคระบาดหลุดรอดมาในประเทศ
และจากการตรวจเช็คแรงงานชาวเมียนมาที่พบการระบาดของเชื้อโรคอหิวาตกโรคนั้น ล่าสุดมีรายงานว่า พบผู้ป่วยในประเทศไทยแล้ว 4 คน แต่ยอมรับว่าการกำหนดโรงพยาบาลตรวจร่างกาย 69 แห่ง กับจำนวนแรงงานที่ต้องใช้บริการ 2.3 ล้านราย และในระยะเวลา 32 วัน
ส่วนคำถามที่บอกว่าหากเราทำไม่ทันนั้น ขอย้ำอีกครั้งว่า จะต้องนำเรื่องนี้เข้า ครม.เพื่อเสนอให้มีการยืดเวลาออกไปเพื่อให้ทำให้ทัน และการที่เรายื่นเรื่องเข้าไปเมื่อวันที่ 24 ก.พ.2568 แต่เมื่อ ครม.อนุมัติเรื่องมาเมื่อช่วงเดือน พ.ย. เราจึงมีเวลาที่จะดำเนินการน้อย ที่สำคัญยังมีเงื่อนไขที่จะต้องไปตั้งกับโรงพยาบาลด้วยว่าจะทำอย่างไร
ผมยังได้กำชับไปยังเจ้าหน้าที่กรมจัดหางานและชุดเฉพาะกิจที่ได้ตั้งขึ้นมาด้วยว่า อะไรที่เป็นอาชีพสงวนของคนไทย หากเจอก็จะตรวจจับ ปรับ และผลักดันออก รวมถึงขอให้เก็บอัตลักษณ์เพื่อให้เป็นการพิสูจน์ครั้งต่อไปว่า วันนี้เราได้ผลักดันให้กลับสู่ประเทศเดิมก็จะมีการไปเปลี่ยนชื่อแล้วเข้ามาใหม่ เพื่อที่หากผลักดันออกแล้ว เขาลักลอบเข้ามาอีก เราจะได้ดำเนินคดีทางอาญา
— พิพัฒน์ รัชกิจประการ
สำหรับบริษัทประกันสุขภาพของแรงงานต่างชาติที่เราตั้งไว้นั้น ต้องเป็นบริษัทที่ไม่มีผลทางการขาดทุนเป็นระยะเวลาติดต่อกัน 3 ปี ซึ่งเราได้บริษัทที่ผ่านเงื่อนไข 3 บริษัทคือ ทิพยประกันภัย เมืองไทยประกันชีวิต และโตเกียวมาริน แต่เราก็ไม่ได้ปิดกั้นบริษัทอื่นที่จะยื่นเข้ามา
และการที่ต้องตั้งศูนย์ลงทะเบียนที่ จ.เชียงใหม่ กรุงเทพฯ และจ.ระนองนั้น ก็เป็นข้อเสนอของรัฐบาลเมียนมา เราไม่สามารถกำหนดได้ แต่หากให้ผมกำหนด ก็จะเสนอให้เป็นจังหวัดใดก็ตามที่มีแรงงานต่างด้าวเกินกว่า 5,000 คน ก็จะกำหนดให้จังหวัดนั้นเป็นศูนย์ลงทะเบียน
อย่างไรก็ตาม เข้าใจว่าที่รัฐบาลเมียนมาต้องกำหนดจังหวัดดังกล่าว เพราะมีปัญหาเรื่องเจ้าหน้าที่ที่ไม่มีกำลังที่เพียงพอ
ทางด้าน สหัสวัต กล่าวว่า “ก่อนหน้านี้พรรคประชาชนของผมถูกกล่าวหาว่าเป็นพรรคประชาชนพม่า แต่ขณะนี้รัฐบาลไทยช่วยรัฐบาลทหารพม่า เรียกเก็บภาษี เราเป็นรัฐบรรณาการทหารพม่าตั้งแต่เมื่อไหร่ ถึงต้องช่วยเขาเก็บภาษี เรื่องนี้ก็ยังเป็นคำถาม แล้วท่านจะไปจ่ายเงินกันที่ไหน ถ้าหากจ่ายที่สถานทูต เรื่องนี้ก็ยังเทาๆ หากจ่ายนอกสถานทูต แสดงว่าเราเอื้อให้รัฐบาลทหารพม่าใช้อำนาจอธิปไตยบนบ้านเรา เรื่องนี้ร้ายแรง นี่ไม่นับว่าเป็นการพยายามเพิ่มการหลีกเลี่ยงการเก็บภาษีซ้อนอีก เรื่องนี้ร้ายแรงมาก ไม่ปกติ นั่นหมายความว่าเงินที่ต้องหมุนเวียนในระบบของประเทศเรา เกือบ 9,000 ล้านบาท ถ้าผมเป็นพรรคประชาชนพม่า แล้วพวกท่านเป็นใคร? เป็นหนึ่งเดียวกับรัฐบาลทหารพม่าขนาดนี้ ยื่นเงินให้รัฐบาลทหารพม่าปีละ 9,000 ล้านแบบนี้”
สหัสวัส กล่าวด้วยว่า กรณีที่รัฐบาลไทยทำเอ็มโอยูกับรัฐบาลทหารเมียนมา ด้วยการจำกัดศูนย์ลงทะเบียน และไม่เปิดออนไลน์ เชื่อว่าทำให้แรงงานข้ามชาติหนีเอ็มโอยู และหลุดออกนอกระบบจำนวนมาก ทั้งนี้ มีข้อเสนอให้รัฐบาลไทยขึ้นทะเบียนฝ่ายเดียว ไม่ต้องให้รัฐบาลทหารเมียนมา ที่เป็นรัฐล้มเหลวเข้ามายุ่งเกี่ยว
ด้าน รมว.แรงงาน ชี้แจงว่า การเก็บภาษีไม่ได้เริ่มเก็บในช่วงนี้ แต่มีการเก็บเพื่อพิสูจน์อัตลักษณ์ หรือ ซีไอ อย่างไรก็ดี หากไทยทำฝ่ายเดียวจะพิสูจน์ได้อย่างไรว่าเป็นชาติเมียนมา สำหรับขั้นตอนและรายละเอียดอื่นๆ จะขอชี้แจงเป็นหนังสือต่อสภาฯ อีกครั้ง