วิษณุ เครืองาม อดีตที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ชี้แจงภายหลังการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) รักษาการ ว่า ที่ประชุมฯ มีมติมอบให้ ภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรีแทน เศรษฐา ทวีสิน ซึ่งกรณีนี้ เป็นกรณีที่ไม่มีนายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรีขาดคุณสมบัติ จึงจำเป็นต้องมีการประชุม ครม.เพื่อมีมติ
นอกจากนี้ ที่ประชุมฯ มีการหารือถึงตำแหน่งหน้าที่ต่าง ๆ ที่เกี่ยวพันกับ ครม. ซึ่งแบ่งเป็นสองระดับ คือ
- ระดับนายกรัฐมนตรี ซึ่งตำแหน่งใดก็ตามที่ เศรษฐา แต่งตั้งไว้ ทั้งข้าราชการการเมือง อาทิ เลขาธิการนายกฯ รองเลขาธิการนายกฯ โฆษกประจำสำนักนายกฯ ที่ปรึกษานายกฯ ที่ประจำสำนักเลขาธิการนายกฯ รวมถึงตำแหน่งการเมืองทั้งหลาย ที่เป็นตำแหน่งทางกฎหมายที่ เศรษฐา ตั้งไว้ เป็นอันพ้นจากตำแหน่งไปทั้งหมด ซึ่งจะมีการจ่ายเงินเดือนถึงวันที่ 13 สิงหาคม
- ระดับรัฐมนตรี ซึ่งในส่วนตำแหน่งเลขาธิการ หรือที่ปรึกษา ที่รัฐมนตรีแต่ละกระทรวงเป็นผู้แต่งตั้งเอง จะยังคงอยู่
ผู้ช่วยรัฐมนตรี ผู้แทนการค้าทั้งหมด ต้องพ้นจากตําแหน่ง เพราะถือว่านายกฯ เป็นคนตั้ง แต่ที่มีปัญหาอยู่คือ คณะกรรมการที่ เศรษฐา แต่งตั้งไว้ ซึ่งการแต่งตั้งตามกฏหมายระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน ที่ระบุว่า ให้นายกฯ สามารถแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นกรรมการต่าง ๆ เช่น กรรมการที่ปรึกษา คณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) ต้องพ้นจากตำแหน่งไปด้วย แต่ ครม.ได้มีมติว่า เนื่องจากต้องมีวิปฯ จึงมีมติให้แต่งตั้งใหม่ เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง ซึ่งไม่ใช่การต่ออายุให้คนเก่า แต่เป็นการแต่งตั้งคนใหม่แทนคนเก่า
นอกจากนี้ มีเรื่องที่สำคัญคือ การทำงานของ ครม.ในระหว่างนี้ โดย ครม.มีมติว่า เนื่องจากการปฏิบัติหน้าที่หรือรักษาการขณะนี้ แตกต่างจากสมัยที่มีการยุบสภา ซึ่งกรณีดังกล่าว จะไม่สามารถแต่งตั้งข้าราชการได้ ต้องขอความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) และจะใช้งบประมาณผูกพันไม่ได้ รวมถึงไม่สามารถกำหนดนโยบาย
แต่ในกรณีนี้ ไม่มีข้อห้าม สามารถทำได้ทุกเรื่อง หากต้องการจะทำ
แน่นอนว่า เรื่องใหญ่ ๆ ต้องรอมติ ครม. หรือนโยบายของรัฐบาลใหม่ ที่จะแถลงต่อรัฐสภา อาทิ โครงการดิจิทัลวอลเล็ต แต่ในเรื่องนโยบายจัดการปลาหมอคางดำ ถือเป็นนโยบายของรัฐบาลที่ทำต่อเนื่องได้ เพราะมีการอนุมัติงบประมาณไว้แล้ว รวมถึงการอนุมัติเงินสงเคราะห์เด็ก ตามนโยบายเดิม
ทั้งนี้ ครม.ที่สิ้นสุดลง ยังไม่ต้องยื่นทรัพย์สินต่อคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.)
- จะยื่นก็ต่อเมื่อ ครม.ชุดใหม่ เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณ แต่หากมีผู้ที่ได้กลับมาเป็นรัฐมนตรีใหม่ภายใน 30 วัน ก็ไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สิน แต่ถ้าจะยื่นด้วยความสมัครใจ ก็ทําได้
สําหรับข้าราชการการเมืองในส่วนของรองนายกฯ ซึ่งต้องพ้นตําแหน่งเพราะ เศรษฐา แต่งตั้ง แต่เนื่องจากรองนายกฯ ยังต้องปฏิบัติหน้าที่ จึงจำเป็นที่จะต้องมีทีมงานคอยช่วยเหลือ
- ครม.จึงมีมติให้แต่งตั้งใหม่ ในตำแหน่งเลขาธิการและรองเลขาธิการ เท่านั้น ในการช่วยงาน
วิษณุ ยังอธิบายด้วยว่า
- ตำแหน่งของ ครม. จะไม่ใช้คำว่า ‘รักษาการ’
- ในส่วนของ ภูมิธรรม จะใช้ตำแหน่งว่า รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี
ส่วนการประชุม ครม.นอกสถานที่ ที่ จ.พระนครศรีอยุธยา ครม.ได้มีมติเลื่อนออกไปก่อน
ขณะที่การแต่งตั้งข้าราชการ แทนตําแหน่งที่จะเกษียณอายุราชการ สามารถทำได้หรือไม่นั้น วิษณุ ชี้แจงว่า
- แต่งตั้งได้ตามปกติ กระทรวงต่าง ๆ ที่มีการเสนอ ครม.ให้แต่งตั้งมาแล้ว ก็จะนำเสนอขึ้นทูลเกล้าฯ ต่อไป ส่วนคนที่จะมาใหม่ ก็สามารถแต่งตั้งได้ เพราะใกล้กับปีงบประมาณ ไม่เช่นนั้นจะต่อกันไม่ติด ส่วนกฎหมายอะไรที่นำขึ้นทูลเกล้าฯ ไปแล้ว ก็สามารถเดินต่อได้ตามปกติ
เมื่อถามว่า กรณีโครงการดิจิทัลวอลเล็ต ถือว่าเป็นเรื่องเร่งด่วนหรือไม่ หรือต้องชะลอไว้ก่อน วิษณุ กล่าวว่า เนื่องจากโครงการนี้มีรายละเอียดอีกเยอะ ที่ยังทําไม่สําเร็จ เพราะฉะนั้น ต้องรอรัฐบาลหน้า หากโครงการนี้ทำไว้สมบูรณ์แล้ว ก็สามารถเดินหน้าต่อไปได้ แต่กรณีนี้ยังไม่สมบูรณ์
ส่วนคณะกรรมการต่าง ๆ ที่ เศรษฐา แต่งตั้ง จะสามารถประชุมได้หรือไม่ วิษณุ กล่าวว่า ครม.มีมติว่า ‘ได้’
วิษณุ ทิ้งท้ายด้วยว่า เข้ามาชี้แจงในฐานะผู้ได้รับมอบหมายจากเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ให้เข้ามาช่วยชี้แจง ส่วนจะกลับมารับตำแหน่งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลใหม่อีกครั้งหรือไม่นั้น วิษณุ พูดติดตลกว่า “ขอดูหมอก่อน”
