Deep SPACE คิงเพาเวอร์ กำลังแก้ปัญหาสภาพคล่อง และวิกฤตเศรษฐกิจที่กระหน่ำอยู่เวลานี้ ขอยกเลิกดิวตี้ฟรี 3 สนามบิน และต่อรองเรื่องการค่าตอบแทนให้กับ AOT พร้อมกับแต่งตั้งอดีตกรรมการผู้อำนวยการใหญ่ AOT นั่ง CEO เพื่อคลี่คลายปัญหา ติดตามใน Deep SPACE..ลึกกว่าที่รู้
วันนี้ (16 มิถุนายน ) บอร์ด AOT หรือบริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) นัดประชุมเรื่องสำคัญกรณีคิงเพาเวอร์ขอ ‘ยกเลิก’ สัญญาสัมปทานดิวตี้ฟรี สนามบินเชียงใหม่ ภูเก็ตและหาดใหญ่
สัญญาซึ่งครบคลุมสัมปทานทั้ง 3 สนามบินนี้ มีอายุตั้งแต่เดือน กันยายน 2563- มีนาคม 2576 เหลือเวลาอีกถึง 6 ปี ทำไมคิงเพาเวอร์ถึงเป็นฝ่ายขอเลิกสัญญาก่อน
คิงเพาเวอร์ อ้างเหตุสุดวิสัย เหตุขัดข้องที่ทำให้รายได้จากธุรกิจดิวตี้ฟรีของทั้ง 3 สนามบินนานาชาติ ไม่เป็นไปตามที่คิดตอนยื่นประมูลเมื่อปี 2562 ที่เสนอ ‘ค่าตอบแทนสูงกว่า’ คู่แข่งถึง 1 เท่าตัว จนทำให้ได้สัมปทานมาครอง
เหตุสุดวิสัย หรือเหตุขัดข้องที่คิงเพาเวอร์อ้างในหนังสือขอเลิกสัญญา มีตั้งแต่ โควิด-19 ที่ผ่านไปหลายปีแล้ว การท่องเที่ยวยัง ‘ไม่ฟื้น’ การหายไปของนักท่องเที่ยวจีน ที่เป็นลูกค้าหลักของคิงเพาเวอร์ เพราะภาพลักษณ์ ‘ติดลบ’ ของไทย สงครามในภูมิภาคต่างๆ สงครามการค้า ภาษีทรัมป์ไปจนถึงตึก สตง. ถล่มจากแผ่นดินไหว
รวมทั้งสูตรการคิดค่าตอบแทน ส่วนแบ่งรายได้ที่คิงเพาเวอร์เห็นว่า สูงเกินไป ทั้งๆที่ตอนประมูลตัวเองเป็นคนเสนอ
เหตุสุดวิสัยเหล่านี้ ทำให้คิงพาเวอร์ มีปัญหา ‘สภาพคล่อง’ มีหนี้ค้างชำระกับ AOT ถึง 4,000 ล้านบาท และมีผลขาดทุนในปี 2566 จำนวน 650 ล้านบาท
คิงเพาเวอร์ รุ่งเรืองสุดๆ ในยุครัฐบาล คสช. ต่อเนื่องมาถึงยุครัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่เป็นรัฐบาลจากการเลือกตั้งในปี 2562 เพราะสายสัมพันธ์แน่นปึ๊กของ ‘’ กับ‘พลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ’ พี่ใหญ่ คสช. และ ‘เนวิน ชิดชอบ’ เจ้าของพรรคภูมิใจไทย
แม้วิชัย จะเสียชีวิตด้วยอุบัติเหตุ ในเดือนตุลาคม 2561 แต่คอนเนคชันของคิงพาเวอร์ยังแข็งแกร่ง ในการประมูลสัมปทานดิวตี้ฟรีของAOT เมื่อปี 2562 คิงพาเวอร์คว้า สัมปทานดิวตี้ฟรีสนามบินสุวรรณภูมิ สนามบินเชียงใหม่ ภูเก็ต และหาดใหญ่ สัมปทานพื้นที่เชิงพาณิชย์ในสนามบินสุวรรณภูมิ ไปครองเจ้าเดียว ด้วยสัญญาจ่ายค่าตอบแทนรวม ๆ กันถึงปีละ 23,000 ล้านบาท
อีก 2 ปีต่อมา คิงเพาเวอร์ยังได้สัมปทานดิวตี้ฟรี และพื้นที่เชิงพาณิชย์สนามบินดอนเมืองด้วย
หลังรัฐบาลที่พรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำเข้ามา กระทรวงคมนาคมไม่ได้เป็นของพรรคภูมิใจไทยแล้ว พรรคเพื่อไทยให้ ‘สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ’ เป็นรัฐมนตรีว่าการ พรคพลังประชารัฐกลายเป็นฝ่ายค้าน บิ๊กป้อมหมดสภาพ
คิงเพาเวอร์ตกอยู่ใน ภาวะ ‘เคราะห์หามยามร้าย’ ตั้งแต่นั้นมา ทั้งปัญหาการท่องเที่ยวที่เคยเป็นเครื่องจักรขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย หยุดงะงักลงดื้อๆ นักท่องเที่ยวจีนซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักของตลาดท่องเที่ยวไทยหายไป ไม่มาเที่ยวไทยแล้ว ที่ยังมาอยู่ก็ไม่ได้เน้นชอปปิง ซื้อของดวิตี้ฟรีเหมือนเมื่อก่อน
การหายไปของนักท่องเที่ยวจีน ส่งผลกระทบต่อคิงเพาเวอร์อย่างหนัก เพราะเป็นลูกค้ากลุ่มหลักกว่า 70 % ที่สร้างความเติบโตอย่างก้าวกระโดดให้คิงเพาเวอร์ จนต้องเปิดห้างปลอดภาษีในเมือง อย่างเช่น คิงเพาเวอร์ ซอยรางน้ำ คิงเพาเวอร์ บางนา เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวจีนโดยเฉพาะ
นักท่องเที่ยวจีนที่หายไปยังไม่พอ คิงเพาเวอร์ยังเผชิญเหตุสุดวิสัย จากการเมืองที่เปลี่ยนไป
ในปีแรกของรัฐบาลที่ ‘เศรษฐา ทวีสิน’ เป็นนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง คณะรัฐมนตรี มีมติตามข้อเสนอของกระทรวงการคลัง ‘ยกเลิก’ ดิวตี้ฟรีขาเข้าทุกแห่ง ทำให้คิงเพาเวอร์สูญเสียรายได้ตรงนี้ไป
ต่อมาคือ ‘การลดภาษีไวน์’ ทำให้ราคาไวน์ที่ขายในดิวตี้ฟรีกับไวน์ตามร้านค้าทั่วไป ไม่ต่างกันมากนัก ยอดขายไวน์ของคิง พาวเวอร์หายไปทันที
มาถึงยุคนายก ฯ ‘แพทองธาร ชินวัตร’ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมยังเป็นสุริยะ มีการเปลี่ยนประธานบอร์ด AOT จาก ‘พลตำรวจเอกวิสนุ ปราสาททองโอสถ’ ที่ได้รับการแต่งตั้ง สมัยศักดิ์สยาม เป็นรัฐมนตรี ท่ามกลางข่าวสะพัดว่าเป็นคำสั่งจากผู้มีอำนาจ ประธานบอร์ดคนใหม่คือ ‘อภิรัฐ ไชยวงศ์น้อย’ อธิบดีกรมทางหลวง
ว่ากันว่า ยังไม่เป็นที่พอใจของผู้มีอำนาจ เพราะอภิรัฐโตมาในยุคที่พรรคภูมิใจไทย คุมกระทรวงคมนาคม จึงอาจจะมีการเขย่าบอร์ด AOT กันอีกรอบหนึ่ง
ล่าสุดคือการบีบให้ ‘กีรตี กิจมานะวัฒน์’ ลาออกจากตำแหน่ง กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ AOT เพราะถูกมองว่า ยังมีใจให้กับพรรคภูมิใจไทยอยู่ โดยแต่งตั้ง ‘ปวีณา จริยฐิติพงศ์’ รองกรรมการผู้อำนวยการใหญ่มารักษาการแทน 3 เดือน
ก่อนหน้าที่คิงเพาเวอร์ จะขอเลิกสัมปทานดิวต้าฟรี สนามบินเชียงใหม่ ภูเก็ต และหาดใหญ เคยขอ ‘เลื่อน’ การชำระค่าผลประโยชน์ตอบแทนขั้นต่ำให้ AOT ที่ครบกำหนดตั้งแต่เดือน สิงหาคม 2567 -2568 ออกไปอีก18 เดือน แต่ยังไม่มีท่าทีตอบรับ จาก AOT กีรติก็โดนบีบให้ลาออกไปเสียก่อน
หลังจากส่งหนังสือขอเลิกสัมปทาน ดิวตี้ฟรีถึง AOT ไม่กี่วัน คิงเพาเวอร์แต่งตั้ง ‘นิตินัย ศิริสมรรถการ’ อดีตกรรมการผู้อำนวยการใหญ่ AOT ตั้งแต่ปี 2558- 2566 มาเป็นซีอีโอ โดย ‘อัยยวัฒน์ ศรีวัฒนประภา’ ซึ่งเป็นซีอีโออยู่ก่อน ขยับขึ้นไปเป็นประธานกรรมการบริหาร
ในช่วงเวลา 8 ปีที่ นิตินัย เป็นกรรมการอำนวยการ AOT คิงเพาเวอร์ใหญ่มาก ต้องการอะไร นิตินัยจัดให้ การกลับมาเป็นซีอีโอ คิงเพาเวอร์ ไม่รู้ว่าเป็นการ ‘ตอบแทน’ คุณงามความดี หรือเป็นการถอยของทายาทคิงเพาเวอร์ ให้มืออาชีพเข้ามากอบกู้คิงเพาเวอร์ จากเหตุสุดวิสัย
