ท่ามกลางปัญหาราคาข้าวในประเทศที่ผันผวน ข้าวเปลือกราคาตก ขายยาก ขณะต้นทุนยังสูง ทำให้ชาวนาไทยโดยเฉพาะผู้ปลูกข้าวนาปีต้องเผชิญความไม่มั่นคงด้านรายได้ในช่วงที่ผ่านมา วันนี้ถือเป็นข่าวดี เมื่อที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ (นบข.) ซึ่งจัดประชุมวานนี้ (26 มิ.ย.68) มีมติเห็นชอบ 4 มาตรการช่วยเหลือข้าวนาปีปี 68/69 วงเงินรวมกว่า 50,000 ล้านบาท เพื่อบรรเทาภาระชาวนา พยุงราคาข้าว และสร้างความมั่นคงในระยะยาว
ชาวนาเจอศึกหนัก ราคาตก-ผลผลิตล้น-ส่งออกชะลอ
วิทยากร มณีเนตร อธิบดีกรมการค้าภายใน เปิดเผยสถานการณ์ล่าสุดว่า ปี 68/69 ข้าวนาปีแม้มีผลผลิตเพิ่มขึ้น 1% แต่ราคาข้าวในประเทศ โดยเฉพาะข้าวเจ้าและข้าวเหนียว กลับลดลงเมื่อเทียบกับปีก่อน เนื่องจากการแข่งขันจากผู้ส่งออกใหญ่ เช่น อินเดีย ที่เริ่มกลับมาส่งออกอีกครั้ง และความต้องการจากตลาดนำเข้าอย่างอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ที่ชะลอตัว
ด้านการบริโภคในประเทศแม้มีแนวโน้มดีขึ้นจากจำนวนนักท่องเที่ยวและแรงงานต่างชาติ แต่ปริมาณการบริโภคต่อหัวของคนไทยยังคงลดลง
มาตรการเร่งด่วน ช่วยเหลือทันที
เพื่อเสริมเสถียรภาพราคาข้าวและบรรเทาภาระชาวนา ที่ประชุม นบข. จึงเห็นชอบในหลักการ 4 โครงการสำคัญ ประกอบด้วย
1. สินเชื่อชะลอการขายข้าวเปลือก ให้ชาวนาเก็บข้าวไว้ในยุ้งฉาง พร้อมรับค่าฝากเก็บ 1,500 บาท/ตัน
2. สินเชื่อรวบรวมข้าวและเพิ่มมูลค่า หนุนสถาบันเกษตรกรรวบรวมข้าว-แปรรูป ขายได้ราคาดีกว่า
3. ชดเชยดอกเบี้ยโรงสีเก็บสต็อก สนับสนุนให้โรงสีเก็บข้าวไว้ก่อนขาย เพื่อลดแรงกดดันด้านราคา
4. เงินช่วยเหลือชาวนาแบบ ‘จ่ายตรง’ ผ่าน BAAC Mobile – สนับสนุนเกษตรกรไร่ละ 1,000 บาท รวมทั้งสิ้นกว่า 7,200 ล้านบาท พร้อมผลักดันการปรับเปลี่ยนพื้นที่ปลูกในเขตไม่เหมาะสม
เพิ่มศักยภาพระยะยาว–หนุนข้าวสุขภาพ ขยายตลาดส่งออก
นอกจากมาตรการเร่งด่วน ที่ประชุมยังมีแนวทางเพิ่มศักยภาพการผลิตในระยะยาว เช่น สนับสนุน ข้าวอินทรีย์ ข้าวสุขภาพ และข้าวคาร์บอนต่ำ เพื่อจับกลุ่มตลาดเฉพาะ รวมถึงเตรียมแผนเปิดตลาดใหม่ในต่างประเทศ ร่วมกับกรมการค้าต่างประเทศ
สรุปข่าวดีของชาวนา เงินช่วยเหลือมาแน่ ระบบรองรับพร้อม
แม้ภาคเกษตรจะยังเผชิญความท้าทายทั้งภายในและจากตลาดโลก แต่การขยับตัวของ นบข. ครั้งนี้ถือเป็น ‘ข่าวดี’ ที่จับต้องได้ สำหรับเกษตรกรไทย โดยเฉพาะผู้ปลูกข้าวนาปี ซึ่งคาดว่าผลผลิตจะทะลักตลาดในช่วง พ.ย.-ธ.ค. นี้
กล่าวได้ว่า มาตรการ เงินช่วยเหลือ-ระบบชะลอขาย-ดึงเอกชนร่วมมือ คือแนวทางที่อาจช่วยรักษาระดับราคาข้าวให้มั่นคง พร้อมสร้างรายได้ที่ยั่งยืนขึ้นในอนาคต
วิทยากร กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับโครงการสนับสนุนเงินช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกข้าวนาปรัง ปี 2568 ไร่ละ 1,000 บาท มีมติมอบหมายให้กรมการข้าว และ ธ.ก.ส. จัดทำโครงการฯ พร้อมหลักเกณฑ์และเงื่อนไข สำหรับเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนไว้กับกรมส่งเสริมการเกษตร เสนอผ่านคณะอนุกรรมการ ด้านการผลิต ก่อนเสนอ นบข. และ ครม. พิจารณาต่อไป
ทั้งนี้ ปัจจุบันมีการขึ้นทะเบียนผู้ปลูกข้าวนาปรัง จำนวน 851,696 ครัวเรือน พื้นที่ปลูก 11.85 ล้านไร่ โดยใช้งบประมาณรวม 7,274.41 ล้านบาท
นอกจากนี้ ที่ประชุมยังมีมติมอบหมายให้กรมการค้าภายใน และ กรมการค้าต่างประเทศ ในฐานะฝ่ายเลขานุการ นบข. หารือร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อเสนอโครงการเพื่อเพิ่มช่องทางในการระบายผลผลิตสู่ต่างประเทศ ต่อไปอีกด้วย
