หากพูดถึงจังหวัดเชียงใหม่ หนึ่งในอัตลักษณ์ที่นักท่องเที่ยวและผู้ไปเยือนรู้จักกันเป็นอย่างดีก็คือ ‘รถสี่ล้อแดง’ หรือ ‘รถแดงเชียงใหม่’ เป็นระบบขนส่งสาธารณะ ที่เป็นภาพจำอยู่คู่กับเมืองเชียงใหม่มายาวนาน
เมื่อเวลาผันเปลี่ยน ตัวเลือกของผู้โดยสารก็มีมากขึ้น โดยเฉพาะการเข้ามาตีตลาดของ ‘แอปพลิเคชันเรียกรถ’ ซึ่งมีหลากหลายค่ายให้เลือกใช้ มีความสะดวกสบาย ตรวจสอบราคาได้ สามารถจัดการผ่านโทรศัพท์มือถือครบจบในเครื่องเดียว ทำให้ ‘ผู้ประกอบการรถสี่ล้อแดงเชียงใหม่’ กำลังเผชิญผลกระทบอย่างหนัก ทั้งการแข่งขันและต้นทุนที่ต้องแบกรับ
ทีมข่าว Spacebar Big City พูดคุยกับคนขับรถสี่ล้อแดงมา 25 ปี เล่าว่า ผลประกอบปีนี้ ถือว่าย่ำแย่ที่สุด นักท่องเที่ยวไม่ได้มีมากเหมือนแต่ก่อน รวมถึงต้นทุนพลังงานอย่างราคาน้ำมันก็เพิ่มสูงขึ้น และยังมีรถที่ให้บริการรับ-ส่งผู้โดยสารผ่านแอปพลิเคชั่นเข้ามาแข่งขัน ซึ่งรถเหล่านี้ไม่ได้ขึ้นตรงกับขนส่งจังหวัด
คนขับรถแดง ยังบอกด้วยว่า ‘รถสี่ล้อแดง’ ยังเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ที่อยู่คู่กับเมืองเชียงใหม่มายาวนาน จึงอยากให้รัฐบาล เข้าไปช่วยจัดระเบียบรถที่รับ-ส่งผู้โดยสาร ซึ่งรวมถึงรถสี่ล้อแดงเองด้วย เนื่องจากทุกวันนี้ กำลังเจอทั้งปัญหาผู้โดยสารใช้บริการน้อย และภาวะเศรษฐกิจที่ย่ำแย่
ผู้ประกอบการรถสี่ล้อแดง วิงวอนไปถึงรัฐบาล ด้วยการขึ้นป้ายที่แสดงถึงปัญหาที่เผชิญอยู่และส่งสัญญาณให้รัฐบาล เร่งช่วยเหลือ พร้อมยื่นเงื่อนไข
หากรัฐไม่เข้าไปพูดคุย หรือดำเนินการใด ๆ เลือกตั้งครั้งหน้า 30,000 ครอบครัวจากผู้ประกอบการรถสี่ล้อแดง กับ ผู้ประกอบการรถสาธารณะเชียงใหม่ รวม 8 องค์กร จะย้ายไปเลือกพรรคอื่น
และยังติดป้ายระบุข้อความเรียกร้องอีกว่า “ถึงกระทรวงคมนาคม ผู้ประกอบการรถสาธารณะเชียงใหม่ 8 องค์กร รถแอปพลิเคชั่นเชียงใหม่ ต้องจดทะเบียน พ.ร.บ.ขนส่ง ทุกคันต้องเป็นป้ายเหลืองเท่านั้น ถ้ายังเป็นป้ายดำ 8 องค์กร เลือกตั้งครั้งหน้าจากเลือกสีแดง จะย้ายไปเลือกสีส้ม ทั้งหมดประมาณ 30,000 ครอบครัว รอฟังผลถึงแค่เดือนกรกฎาคมนี้”
สมาชิกสหกรณ์นครลานนาเดินรถ จำกัด ให้ข้อมูลว่า หลังจากที่ส่งเสียงไป ภาครัฐได้ตอบรับ ทำให้ทางผู้ประกอบการรู้สึกดีใจเป็นอย่างมาก
ปัญหาของรถที่ให้บริการผ่านแอปพลิเคชัน ถือเป็นปัญหาใหญ่ อยากจะให้เร่งแก้ไข และอยากให้กระทรวงคมนาคม แก้ไขข้อบังคับหรือกฎกระทรวง เพื่อให้รถที่บริการผ่านแอปพลิเคชัน ต้องเปลี่ยนเป็นรถป้ายเหลือง สร้างการแข่งขันที่เท่าเทียม
ขณะเดียวกัน ก็ยอมรับถึง ‘กระแสดราม่าด้านลบ’ ที่เกิดขึ้นกับ ‘รถสี่ล้อเชียงใหม่’ ที่วิพากษ์วิจารณ์เป็นวงกว้าง และถูกมองว่า ไม่พัฒนาการให้บริการ จึงอยากชี้แจงว่า พยายามปรับตัวอยู่ตลอด แต่คนขับส่วนใหญ่เป็นวัยสูงอายุ ทำให้การปรับตัวช้าและต้องใช้เวลา ส่วนของการขับขี่และราคาค่าโดยสาร สหกรณ์ฯ ได้เน้นย้ำกับผู้ประกอบการอยู่เสมอ ให้บริการด้วยความสุภาพและไม่เอาเปรียบผู้โดยสาร
ผู้ประกอบการผู้ขับรถสี่ล้อแดงที่อยู่ในการดูแลของสหกรณ์ฯมีมากกว่า 2,000 ราย แต่ปัจจุบันเหลือวิ่ง-รับ/ส่งผู้โดยสารเพียง 1,000 กว่าราย เนื่องจากหลายคนหันไปทำอาชีพอื่น เป็นผลพวงผลกระทบมาตั้งแต่ช่วงโควิด-19 ระบาด ประกอบกับราคาเชื้อเพลิงขยับสูงขึ้น รวมถึงจำนวนผู้โดยสารที่ลดลงมาก
ทีมข่าวได้สอบถามมุมมองและความเห็นของผู้โดยสาร หลายคนบอกตรงกันว่า ปัจจุบันนี้มีทางเลือกมากขึ้น จึงขอเลือกตามความพึงพอใจและความสะดวกสบาย พร้อมระบุด้วยว่า หากรถสี่ล้อแดงต้องการไปต่อ ควรปรับตัวให้ทันกับยุคสมัย ทั้งรถและการให้บริการ
ชาวเชียงใหม่คนหนึ่ง เล่าว่า ในสมัยที่ยังไม่มีรถส่วนตัว ก็ใช้บริการรถสีล้อแดงอยู่บ้างในเส้นทางที่เป็นคิวรถประจำทาง แต่หลังจากมีรถส่วนตัวก็ไม่ได้ใช้บริการรถสี่ล้อแดงอีก เพราะอากาศร้อนและรู้สึกเหม็นควันรถ จึงเลือกใช้รถส่วนตัวเพราะสะดวกสบายกว่า และหากถามว่า จะเลือกใช้บริการรถสาธารณะอะไร ระหว่างรถที่บริการเรียกผ่านแอปฯ กับรถสี่ล้อแดง ก็ขอเลือกรถใช้ผ่านแอปฯ เพราะเป็นรถมีแอร์เย็นสบาย และเรียกได้ง่ายกว่า
จากการสำรวจของทีมข่าว พบว่า ยังคงมีชาวเชียงใหม่บางส่วนที่ใช้บริการ ‘รถสี่ล้อแดง’ อยู่ เนื่องจากคุ้นเคยมานาน และมองว่าราคาสมเหตุสมผล ไม่เคยถูกโก่งราคาอย่างที่เป็นข่าว อย่างไรก็ตาม อยากให้เมืองเชียงใหม่มีรถสี่ล้อแดงอยู่ต่อไป เพราะยังมีชาวบ้านใช้บริการและถือเป็นหนึ่งในภาพจำของเมืองเชียงใหม่ไปแล้ว
