จากข้อพิพาท เรื่อง 'หมุด ส.ป.ก. ปริศนา' ที่ปรากฏอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ที่ต่อมากลายเป็นประเด็นวิวาทะ ระหว่างกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จนทำให้สังคมเกิดคำถาม ในมิติการแก้ปัญหาพื้นที่ซับซ้อนอย่างกว้าง
ล่าสุด วันนี้ (29 กุมภาพันธ์ 2567) เกิดความเคลื่อนไหวจากกลุ่มเครือข่ายอนุรักษ์ นำโดย 'มูลนิธิสืบนาคะเสถียร' และพันธมิตร ได้จัดงานเสวนา 'จากทับลานถึงเขาใหญ่' พื้นที่ป่าถูกเฉือนขึ้น ? ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร โดย ตัวแทนจากกลุ่มอนุรักษ์และหน่วยงานที่รับผิดชอบ เข้าพูดคุยปัญหาที่เกิดขึ้น
โดยช่วงหนึ่งของ การแลกเปลี่ยน 'ชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร' ผู้อำนวยการสำนักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้กล่าวถึงกรณีหมุดนิรนาม ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ 'เขาใหญ่' ว่า เป็นความเจ็บปวดในหัวใจของผู้พิทักษ์ป่า ส่วนตัวเป็นตัวแทนของเจ้าหน้าที่ทุกคนในการพูดครั้งนี้ สำหรับกรณีที่กระทบต่อพื้นที่อนุรักษ์ ไม่ได้พึ่งเกิดเป็นครั้งแรกแต่เกิดมานานแล้ว ทั้งในรูปแบบ การบุกรุกและการล่าสัตว์ป่า รวมถึงประเด็นการทับซ้อนของพื้นที่
แต่สิ่งที่เจ็บปวดที่สุด คือการที่มีหน่วยงานของรัฐ นำเอกสารที่ไม่ทราบที่มาที่ไป มาอ้างสิทธิ์ถือครองพื้นที่ในเขตป่าอนุรักษ์ ซึ่งเป็นการใช้วิธีการและเทคนิคในการออกระเบียบจนได้มาเป็น ส.ป.ก. ซึ่งไม่ว่าจะ 'อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่' และ 'อุทยานแห่งชาติทับลาน' ต่างได้รับผลกระทบในลักษณะใกล้เคียงกัน คือการได้มาซึ่ง ส.ป.ก.ไม่ได้มาด้วยกระบวนการที่ชอบธรรมและผิดกฎหมาย พร้อมเชื่อว่า ในกระบวนการที่เกิดขึ้น เป็นลักษณะที่มีผู้ได้รับผลประโยชน์เป็นผู้มีอิทธิพล และกรณีที่เกิดขึ้นไม่ใช่แค่เรื่องการกระทบกระทั่งระหว่างกระทรวง 2 กระทรวง แต่หมายถึงจำนวนพื้นที่ป่าจะลดลงด้วย
"มันเป็นความเจ็บช้ำที่สุดท้ายเราแจ้งความกับผอ.ส.ป.ก. ในช่วงปี 60 สุดท้ายก็ไม่เกิดอะไรขึ้น มันจึงมีความใกล้เคียงกัน ซึ่งจะเกิดกับที่เขาใหญ่อย่างเช่นที่เราเห็นในภาพข่าว ว่ามีการขีดเส้นแบ่งเขต รวมถึงข้อมูลจากกรมแผนที่ทหารระบุว่าเป็นพื้นที่ที่ส.ป.ก.ได้รับอนุญาตถูกต้องแล้ว วันนี้ทางกรมจึงจำเป็นต้องออกมาต่อสู้ เพื่อการรักษาผืนป่า" ขัยวัฒน์ กล่าว
ผู้อำนวยการสำนักอุทยานแห่งชาติ กล่าวต่อว่า ในส่วนการออก 'วันแม็ป' ของกรมแผนที่ทหาร ส่วนตัวมองว่า กรมแผนที่ทหาร ไม่ได้มีสิทธิ์ในการชี้วัดแนวเขต และทางกรมอุทยานฯ ดำเนินการตามสภาพพื้นที่ป่า ตามแนวทางพระราชกฤษฎีกาอุทยานแห่งชาติปี พ.ศ. 2505 ซึ่งกฎหมายเหล่านี้ เกิดก่อนกฎหมายของ ส.ป.ก. ทั้งนี้ หากไม่มีการแก้ปัญหาที่ตรงจุด จะเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น จะเป็นตัวอย่างของแนวทางปฏิบัติที่ผิดเพี้ยน และจะทำให้ผืนป่าอนุรักษ์อีกหลายแห่งต้องสูญเสียไป
ขณะที่ 'ธนดล สุวัณณฤทธิ์' ที่ปรึกษารัฐมนตรีกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในฐานะตัวแทนของ 'ธรรมนัส พรหมเผ่า' ได้เปิดเผยว่า ปัญหาที่เกิดขึ้น มาจากช่องโหว่บางประการของหน่วยงาน ส.ป.ก. ส่งผลให้เกิดข้อพิพาทและกระทรวงถูกวิจารณ์อย่างหนัง แต่ล่าสุดทางรัฐมนตรีได้มีคำสั่งดำเนินคดีกับผู้ที่ทุจริตอย่างเด็ดขาด แล้ว จะสร้างบรรทัดฐานเรื่องการปราบปรามนายทุน และปราบปรามบุคคลที่ไม่ได้เป็นเกษตรกร พร้อมทั้งยืนยันว่า สำนักส.ป.ก และกระทรวงเกษตรฯ ก็มีความหวงแหนต่อผืนป่าอนุรักษ์เฉกเช่นเดียวกันกับทุกคน
"ขอให้พี่น้องประชาชนทราบไว้ ว่าการทำงานของเราบางอย่างมันมีช่องว่าง ต่อจากนี้เราก็พยายามจะอุดช่องว่าง แต่ก็อยากจะขอร้องพี่ชัยวัฒน์ว่า อย่ามองส.ป.ก.เป็นจำเลยครับ คนทำชั่ว 4-5 คน ไม่ได้หมายความว่าคนอีก 1,900 คนจะชั่วด้วย ผมขอร้องในฐานะน้อง ขอร้องในฐานะผู้บริหาร ให้เกิดความเป็นธรรมกับข้าราชการในส.ป.กด้วย"
ธนดล ระบุว่า ทางกระทรวงเกษตรฯ ไม่ได้อยากจะแจ้งความฐานหมิ่นประมาท เพราะไม่อยากให้เสียความรู้สึกต่อกัน ทั้ง 2 กระทรวงเหมือนเป็นพี่น้องกัน และข้าราชการ ส.ป.ก. ส่วนมาก ก็ปฏิบัติโดยชอบ จัดสรรพื้นที่ให้กับชาวบ้านที่ไม่มีที่ทำกิน พร้อมยืนยันว่า ตนเองและกระทรวงเกษตรฯ จะจัดทำการทำนโยบายให้เป็นแบบแผนในการแก้ไขปัญหาต่อไป
