รัฐบาลญี่ปุ่นเตรียมเปิดทางให้คนเข้าเมืองญี่ปุ่นมาทำงานภาคขนส่ง
เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา รัฐบาลญี่ปุ่นได้กำหนดประเภทการอยู่อาศัยใหม่สำหรับแรงงานต่างชาติในญี่ปุ่น โครงการริเริ่มนี้เรียกว่าโครงการ Specified Skilled Worker ซึ่งเสนอมาตรการผ่อนคลายสำหรับบุคคลที่มาญี่ปุ่นเพื่อทำงานในอุตสาหกรรมสำคัญที่คาดว่าจะประสบปัญหาขาดแคลนแรงงาน เนื่องจากจำนวนประชากรของญี่ปุ่นลดลง เช่น งานพยาบาล เกษตรกรรม การก่อสร้าง และงานโรงงาน
ขณะนี้กระทรวงที่ดิน โครงสร้างพื้นฐาน การขนส่ง และการท่องเที่ยว กำลังพิจารณาเพิ่มหมวดหมู่ใหม่ลงในรายการงานแรงงานทักษะเฉพาะ ซึ่งจะอนุญาตให้ชาวต่างชาติเข้าประเทศญี่ปุ่นเพื่อทำงานเป็น ‘คนขับแท็กซี่ รถบัส หรือรถบรรทุก’ ได้
ความคิดริเริ่มนี้มาจากปัจจัยหลายประการรวมกันทำให้เกิดการขาดแคลนนักขับมืออาชีพในญี่ปุ่น แน่นอนว่าการขับรถแท็กซี่ไม่ใช่งานที่ดึงดูดคนหนุ่มสาวจำนวนมากในญี่ปุ่น ซึ่งอายุเฉลี่ยของคนขับแท็กซี่คือ 58 ปี
จากสถิติในปี 2021 ประเทศนี้มีคนขับแท็กซี่ประมาณ 220,000 คน ซึ่งอาจจะฟังดูเยอะแต่เมื่อเห็นสถิติในปี 2011 ที่มีคนขับแท็กซี่ 340,000 คน แปลว่า 1 ใน 3 ของแรงงานนี้จะสูญสิ้นไปภายในช่วงเวลา 10 ปี บวกกับการเดินทางที่ตกต่ำในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ซึ่งมีผู้คนเดินทางน้อยลงหรือไม่ออกไปข้างนอก ส่งผลให้มีปัจจัยขับเคลื่อนมากมายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเลือกที่จะเกษียณหรือเปลี่ยนสายงาน
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการเดินทางภายใน รวมถึงการเดินทางระหว่างประเทศกลับมาให้บริการอีกครั้ง ความต้องการบริการรถแท็กซี่และรถประจำทางจึงมีแนวโน้มที่จะฟื้นตัว ขณะเดียวกันขีดจำกัดการทำงานล่วงเวลาใหม่ที่เข้มงวดยิ่งขึ้นสำหรับผู้ขับขี่มืออาชีพจะมีผลบังคับใช้ในปีหน้า ซึ่งหมายความว่าแม้ว่าผู้ขับขี่ในปัจจุบันของญี่ปุ่นจะเต็มใจที่จะรับภาระที่หย่อนยานซึ่งเกิดจากการลดจำนวนพนักงานในอุตสาหกรรม สิ่งนี้ทำให้สหพันธ์สมาคมแท็กซี่เช่าแห่งประเทศญี่ปุ่น, สมาคมรถบัสนิฮอน และสมาคมรถบรรทุกแห่งประเทศญี่ปุ่น ต่างร้องขอให้ผู้ขับขี่มืออาชีพในสาขาของตนได้รับสถานะคุณสมบัติของผู้ปฏิบัติงานที่มีทักษะเฉพาะในแผนธุรกิจประจำปีล่าสุด
กระทรวงฯ ได้แสดงความเปิดกว้างต่อแนวคิดนี้ และกล่าวว่าจะทำงานร่วมกับสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองเพื่อกำหนดว่าจะต้องทำอะไรเพื่อให้การดำเนินการประสบความสำเร็จ
การขับรถอย่างมืออาชีพมาพร้อมกับความท้าทายที่ไม่เหมือนใครสำหรับแรงงานต่างชาติที่เพิ่งมาถึงญี่ปุ่น ก่อนอื่นจะต้องได้รับใบขับขี่ของญี่ปุ่น โดยคนขับรถแท็กซี่และรถบัสที่ขับยานพาหนะเชิงพาณิชย์โดยมีผู้โดยสารคนอื่นอยู่ภายในนั้น จะต้องได้รับใบอนุญาตขับรถประเภท 2 เพิ่มเติมด้วย ซึ่งการทดสอบข้อเขียนมีให้บริการเป็นภาษาญี่ปุ่นเท่านั้น (การทดสอบใบอนุญาตมาตรฐานสามารถทำแบบภาษาอังกฤษ และภาษาต่างประเทศอื่นๆ)
นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านภาษาที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในพื้นที่ห่างไกล หรือแม้แต่ตามออฟฟิศที่อาจเกิดการไม่เข้าใจในการสื่อสาร ดังนั้น คนขับรถแท็กซี่มักจะต้องสามารถสื่อสารกับผู้โดยสารเพื่อพาพวกเขาไปยังที่ที่พวกเขาต้องการได้ อีกทั้งกระทรวงฯ จึงกำลังมองหาการออกแบบสื่อการเรียนรู้และมาตรฐานการทดสอบที่ครอบคลุมชุดทักษะ เช่น สถานการณ์ในการสื่อสารกับลูกค้า และการโหลด การขนถ่าย และการจัดการสินค้าอย่างเหมาะสม หากสามารถจัดการกับความท้าทายดังกล่าวได้ก็อาจเปิดให้ต่างชาติเข้ามาทำงานนี้ได้
เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา รัฐบาลญี่ปุ่นได้กำหนดประเภทการอยู่อาศัยใหม่สำหรับแรงงานต่างชาติในญี่ปุ่น โครงการริเริ่มนี้เรียกว่าโครงการ Specified Skilled Worker ซึ่งเสนอมาตรการผ่อนคลายสำหรับบุคคลที่มาญี่ปุ่นเพื่อทำงานในอุตสาหกรรมสำคัญที่คาดว่าจะประสบปัญหาขาดแคลนแรงงาน เนื่องจากจำนวนประชากรของญี่ปุ่นลดลง เช่น งานพยาบาล เกษตรกรรม การก่อสร้าง และงานโรงงาน
ขณะนี้กระทรวงที่ดิน โครงสร้างพื้นฐาน การขนส่ง และการท่องเที่ยว กำลังพิจารณาเพิ่มหมวดหมู่ใหม่ลงในรายการงานแรงงานทักษะเฉพาะ ซึ่งจะอนุญาตให้ชาวต่างชาติเข้าประเทศญี่ปุ่นเพื่อทำงานเป็น ‘คนขับแท็กซี่ รถบัส หรือรถบรรทุก’ ได้
ความคิดริเริ่มนี้มาจากปัจจัยหลายประการรวมกันทำให้เกิดการขาดแคลนนักขับมืออาชีพในญี่ปุ่น แน่นอนว่าการขับรถแท็กซี่ไม่ใช่งานที่ดึงดูดคนหนุ่มสาวจำนวนมากในญี่ปุ่น ซึ่งอายุเฉลี่ยของคนขับแท็กซี่คือ 58 ปี
จากสถิติในปี 2021 ประเทศนี้มีคนขับแท็กซี่ประมาณ 220,000 คน ซึ่งอาจจะฟังดูเยอะแต่เมื่อเห็นสถิติในปี 2011 ที่มีคนขับแท็กซี่ 340,000 คน แปลว่า 1 ใน 3 ของแรงงานนี้จะสูญสิ้นไปภายในช่วงเวลา 10 ปี บวกกับการเดินทางที่ตกต่ำในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ซึ่งมีผู้คนเดินทางน้อยลงหรือไม่ออกไปข้างนอก ส่งผลให้มีปัจจัยขับเคลื่อนมากมายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเลือกที่จะเกษียณหรือเปลี่ยนสายงาน
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการเดินทางภายใน รวมถึงการเดินทางระหว่างประเทศกลับมาให้บริการอีกครั้ง ความต้องการบริการรถแท็กซี่และรถประจำทางจึงมีแนวโน้มที่จะฟื้นตัว ขณะเดียวกันขีดจำกัดการทำงานล่วงเวลาใหม่ที่เข้มงวดยิ่งขึ้นสำหรับผู้ขับขี่มืออาชีพจะมีผลบังคับใช้ในปีหน้า ซึ่งหมายความว่าแม้ว่าผู้ขับขี่ในปัจจุบันของญี่ปุ่นจะเต็มใจที่จะรับภาระที่หย่อนยานซึ่งเกิดจากการลดจำนวนพนักงานในอุตสาหกรรม สิ่งนี้ทำให้สหพันธ์สมาคมแท็กซี่เช่าแห่งประเทศญี่ปุ่น, สมาคมรถบัสนิฮอน และสมาคมรถบรรทุกแห่งประเทศญี่ปุ่น ต่างร้องขอให้ผู้ขับขี่มืออาชีพในสาขาของตนได้รับสถานะคุณสมบัติของผู้ปฏิบัติงานที่มีทักษะเฉพาะในแผนธุรกิจประจำปีล่าสุด
กระทรวงฯ ได้แสดงความเปิดกว้างต่อแนวคิดนี้ และกล่าวว่าจะทำงานร่วมกับสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองเพื่อกำหนดว่าจะต้องทำอะไรเพื่อให้การดำเนินการประสบความสำเร็จ
การขับรถอย่างมืออาชีพมาพร้อมกับความท้าทายที่ไม่เหมือนใครสำหรับแรงงานต่างชาติที่เพิ่งมาถึงญี่ปุ่น ก่อนอื่นจะต้องได้รับใบขับขี่ของญี่ปุ่น โดยคนขับรถแท็กซี่และรถบัสที่ขับยานพาหนะเชิงพาณิชย์โดยมีผู้โดยสารคนอื่นอยู่ภายในนั้น จะต้องได้รับใบอนุญาตขับรถประเภท 2 เพิ่มเติมด้วย ซึ่งการทดสอบข้อเขียนมีให้บริการเป็นภาษาญี่ปุ่นเท่านั้น (การทดสอบใบอนุญาตมาตรฐานสามารถทำแบบภาษาอังกฤษ และภาษาต่างประเทศอื่นๆ)
นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านภาษาที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในพื้นที่ห่างไกล หรือแม้แต่ตามออฟฟิศที่อาจเกิดการไม่เข้าใจในการสื่อสาร ดังนั้น คนขับรถแท็กซี่มักจะต้องสามารถสื่อสารกับผู้โดยสารเพื่อพาพวกเขาไปยังที่ที่พวกเขาต้องการได้ อีกทั้งกระทรวงฯ จึงกำลังมองหาการออกแบบสื่อการเรียนรู้และมาตรฐานการทดสอบที่ครอบคลุมชุดทักษะ เช่น สถานการณ์ในการสื่อสารกับลูกค้า และการโหลด การขนถ่าย และการจัดการสินค้าอย่างเหมาะสม หากสามารถจัดการกับความท้าทายดังกล่าวได้ก็อาจเปิดให้ต่างชาติเข้ามาทำงานนี้ได้
