What If... ปูตินถูกโค่นอำนาจ

27 ธ.ค. 2565 - 08:51

  • สถานการณ์สมมติที่คนรัสเซียทนกับสงครามไม่ไหวจนต้องไล่ปูติน

  • ปูตินจะพ้นจากอำนาจถาวรหรือจะกลับมาใหม่ หรือว่าจะเกิดอะไรขึ้นมากกว่านั้น?

What-if_Putin_2022-SPACEBAR-Thumbnail
สำหรับบางคน ดูเหมือนว่าสิ่งเดียวที่จะหยุดยั้งสงครามในยูเครนลงได้ ก็คือการทำให้ชายที่ชื่อ วลาดิมีร์ ปูติน หมดอำนาจลง หรือหายไปจากโลกนี้ก็ยิ่งดี ดังนั้น จึงมีรายงานข่าว (หรือข่าวลือ?) ออกมาเป็นระยะว่า อาจมีความพยายามยึดอำนาจ ปูติน และอาจทำให้สงครามสิ้นสุดลงไปด้วย 
 

เป็นไปได้ไหมที่ปูตินจะถูกโค่น?  

ตอบว่าเป็นไปได้ แต่จะสำเร็จหรือไม่เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่า ปูติน มีสถานะเป็นผู้บัญชาการสูงสุดของกองทัพรัสเซีย ทุกสายการบัญชาการขึ้นตรงกับ ปูติน ถ้ามีทหารแตกแถวกลุ่มไหนคิดจะยึดอำนาจ ก็ต้องมั่นใจว่า ปูติน สั่งใครในกองทัพไม่ได้แล้ว ซึ่งในระยะหลังมีเพียงข่าวว่า มีทหารไม่ยอมทำตามคำสั่งของเขาเรื่องการทำสงครามในยูเครน แต่ไม่ถึงกับก่อหวอดเพื่อโค่นอำนาจ 

และหากมีการก่อหวอดสำเร็จ ความพยายามทำรัฐประหารก็ยังเสี่ยงอยู่ดี เพราะหากมีทหารกลุ่มไหนทำรัฐประหาร ปูติน ในฐานะประธานาธิบดีและผู้บัญชาการทหารสูงสุดประกาศเพิ่มยศหรือรางวัลตอบผู้ที่ปราบกบฏได้ ซึ่งเป็นกลวิธีที่มักนำมาใช้กันเพื่อตอบโต้รัฐประหาร แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับว่ากระเป๋าเงิน ของ ปูติน ตุงแค่ไหน และกระเป๋าเงินของ ปูติน อยู่ในมือของกลุ่มคนชั้นสูงภาคธุรกิจที่เขาบงการอยู่ 

มีผู้เขี่ยวชาญภายนอกรัสเซียชี้ว่า พวกกลุ่มอำนาจชั้นนำในรัสเซียเริ่มสมคบกันเพื่อโค่นปูติน ซึ่งปูตินคงระแคะระคายมาเหมือนกัน จึงมีข่าวพวกชนชั้นนำในภาคธุรกิจหลายคนเริ่มเสียชีวิตแบบแปลกๆ ในเวลาไล่เลี่ยกัน เรียกภาษาชาวบ้านก็คือ ‘ถูกเก็บ’ นั่นเอง แต่คำถามคือ ปูติน จะเก็บคนเหล่านี้ไปได้เรื่อยๆ โดยที่คนเหล่านี้จะไม่ตอบโต้เลยหรือ?  
 

ปูตินถูกโค่นแล้วใครจะมาแทน

สมมติว่า ปูติน ตอบโต้การทำรัฐประหารไม่สำเร็จเพราะไม้ตายในการเพิ่มเงินเพิ่มยศซื้อใจทหารไมได้แล้ว (เนื่องจากพวกชนชั้นนำตกลงกันเรื่องผลประโยชน์ได้โดยไม่ต้องผ่าน ปูติน อีก) ในที่สุดเขาก็ถูกยึดอำนาจและถูกควบคุมตัว คำถามต่อมาคือใครจะมาแทนที่เขา? 

เนื่องจาก ปูติน มีเครือข่ายอำนาจที่กว้างใหญ่และมีคนเก่งๆ กลายคนในเครืออำนาจนี้ บางทีการยึดอำนาจอาจจะทำสำเร็จได้ด้วยการที่ฝ่ายรัฐประหารประนีประนอมกับเครือข่ายของ ปูติน โดยตกลงกันว่าจะให้คนในเครือข่าย ปูติน กุมอำนาจต่อไป โดยมีข้อแม้ว่า ปูติน จะต้องไป และจะต้องเฉลี่ยผลประโยชน์ทางธุรกิจและการเมืองให้กับกลุ่มอำนาจอื่นด้วย หลังจากที่ถูก ปูติน กินรวบมานานหลายสิบปี  

การประนีประนอมนี้เป็นทางเลือกเดียว เพราะกลุ่มยึดอำนาจไม่มีนักการเมืองมากบารมีเท่ากับเครือข่ายของ ปูติน หากยึดอำนาจแล้วปกครองเองมีโอกาสที่จะเกิดความวุ่นวายสูงมาก สถานการณ์แบบนี้จะเกิดขึ้นต่อมาฝ่ายกองทัพเบื่อสงครามสุดๆ แล้ว และฝ่ายการเมืองในเครือข่าย ปูติน ใจร้อนไม่อยากจะรอให้ ปูติน สละอำนาจ (หรือตายเอง) จึงสมคบกับฝ่ายยึดอำนาจเสียเลย
 

เมื่อไร้ปูตินสงครามจะจบไหม?

สิ่งที่ฝ่ายยึดอำนาจต้องการคือ ยุติสงคราม ดังนั้น เงื่อนไขของการประนีประนอมก็คือ ปูติน ต้องไป และสงครามจะต้องสิ้นสุดลง แต่เครือข่ายของ ปูติน จะยังอยู่ในอำนาจต่อไปอย่างน้อยจนกว่าจะหากลุ่มอำนาจใหม่มารับช่วงไปได้ เงื่อนไขนี้ดูจะสอดคล้องกับสิ่งที่ผู็นำยูเครนต้องการด้วย นั่นคือ จะเจรจายุติสงครามก็ต่อเมื่อ ปูติน หมดอำนาจเท่านั้น 

ส่วน ปูติน เพราะถูกปลดอำนาจจากการประนีประนอม เขาจึงจะไม่ถูกประหารหรือขังคุก แต่อาจถูกควบคุมตัว ณ บ้านพัก หรืออาจจะมีโอกาสลี้ภัยในต่างแดน ซึ่งหมายความว่า หากวันใดวันหนึ่งกลุ่มที่ยึดอำนาจรัสเซียทะเลาะกันเอง หรือคนรัสเซียเกิดความรู้สึกว่าการยุติสงครามในยูเครนทำให้พวกเขาต้องอัปยศอดสู บางทีความนิยมในตัว ปูติน อาจกลับคืนมาอีกครั้ง

เรื่องเด่นประจำสัปดาห์