ทันทีที่เข้ารับตำแหน่ง ประธานาธิบดี ฆาเบียร์ มิเล ของอาร์เจนตินาก็ประกาศนโยบายรัดเข็มขัดตัดลดรายจ่ายต่างๆ ตั้งแต่ตัดงบการศึกษา ปิดกระทรวงหลายกระทรวง และยังมีแผนปลดข้าราชการ 70,000 คนในเร็วๆ นี้ จนมีงบประมาณเกินดุลเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 2008 หลังจากอาร์เจนตินาต้องเผชิญวิกฤตเศรษฐกิจจนเงินเฟ้อพุ่งสูงที่สุดในโลกเกือบแตะ 300% และล่าสุดต้องออกธนบัตรที่มีมูลค่ามากที่สุดฉบับใหม่ใบละ 10,000 เปโซ แต่จริงๆ แล้วมีมูลค่าเพียง 10 ดอลลาร์สหรัฐเท่านั้น
สิ่งเหล่านี้ต้องแลกมาด้วยความเดือดร้อนของประชาชนโดยเฉพาะคนชั้นกลางที่กำลังหายไป กลายเป็นคนยากจนแทน ซึ่งข้อมูลของมหาวิทยาลัยอาร์เจนตินาคาทอลิกระบุว่า อัตราความยากจนของอาร์เจนตินาทะลุ 50% ไปแล้ว ชาวบ้านที่ไม่สามารถจ่ายค่าเล่าเรียนหรือค่ายามีเพิ่มขึ้นแม้จะทำงาน 2 งานแล้วก็ตาม
ผลจากการที่รัฐบาลตัดเงินอุดหนุนการเดินทาง เชื้อเพลิง และพลังงานของประชาชน บวกกับเงินเฟ้อที่ทะยานกว่า 270% ทำให้อำนาจซื้อของคนที่ทำงานรับค่าจ้างหรือเงินเดือนหายไป 1 ใน 5
แน่นอนว่าคนจนย่อมได้รับผลกระทบหนักที่สุดอยู่แล้วจากความวุ่นวายทางเศรษฐกิจ แต่ที่อาร์เจนตินาชนชั้นกลางก็ได้รับแรงกระเพื่อมนี้ไม่แพ้กัน
อากุสตินา โบวี เชฟวัย 30 ปีของร้านอาหารวีแกนในกรุงบัวโนสไอเรสเผยกับสำนักข่าว AFP ว่า “ที่ผ่านมาฉันถือว่าตัวเองเป็นชนชั้นกลาง...แต่วันนี้ฉันรู้สึกเหมือนตัวเองอยู่ในชนชั้นที่ต่ำกว่า หรือไม่ก็เป็นคนจน”
เสร็จจากการเป็นเชฟ โบวีจะรับงานที่สองในช่วงกลางคืน นั่นคือ ผู้ช่วยในครัว แต่รายได้จาก 2 งานนี้ก็ยังไม่พอให้เธอใช้ไปจนถึงสิ้นเดือน เธอบอกกับ AFP ต่อว่า “มันคืองานที่ดีที่สุดเท่าที่ฉันเคยทำ แต่ก็เป็นช่วงเวลาที่แย่ที่สุดของฉันเมื่อพิจารณาจากมุมมองทางเศรษฐกิจ”
ที่แย่ไปกว่านั้นคือ ลูกค้าในร้านอาหารที่เธอทำงานกำลังลดลง เพราะผู้คนใช้จ่ายเงินน้อยลงในการรับประทานอาหารนอกบ้าน พาให้รายได้ของเธอลดลงตามไปด้วย เมื่อมีเงินน้อยลงอะไรๆ ก็ต้องเปลี่ยน ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อยาสีฟัน โรลออน ยี่ห้อไหนถูกที่สุดก็ใช้ยี่ห้อนั้น โดยในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาโบวียังเลิกไปยิม เลิกออกไปเที่ยวข้างนอก ตัดความบันเทิงทุกอย่างออกหมด
การสำรวจหนี้โดยมหาวิทยาลัย Pontifical Catholic พบว่า ทุกวันนี้เกือบ 6 ใน 10 ของคนอาร์เจนตินาคือคนจน เพิ่มขึ้นจาก 49% ในช่วงที่มิเลขึ้นรับตำแหน่งเมื่อปลายปีที่แล้ว
สึนามิเศรษฐกิจ
แม้แต่อาชีพพยาบาลก็ไม่รอดจากภาวะเศรษฐกิจดิ่งเหวนี้ ซาแมนตา โกเมซ พยาบาลวัย 39 ปีที่ต้องย้ายลูกๆ 3 คนจากโรงเรียนเอกชนไปเรียนในโรงเรียนรัฐบาล เพราะค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นแต่รายได้ของครอบครัวกลับสวนทางเผยกับ AFP ว่า “สึนามิกระหน่ำเข้ามาและทำลายชีวิตปกติของเราในเดือนธันวาคม เปลี่ยนไปแบบ 180 องศาเลย”
โดยปกติแล้วโรงเรียนของรัฐบาลไม่ค่อยได้รับความนิยมในอาร์เจนตินา บรรดาพ่อแม่ที่จ่ายเงินเข้าโรงเรียนเอกชนไหวจะเลือกไม่ให้ลูกๆ เรียนในโรงเรียนรัฐบาล
แต่ ซอนยา อเลสโซ หัวหน้าสหภาพครู CTERA เผยกับ AFP ว่า ช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมาผู้ปกครองชนชั้นกลางต่างพากันย้ายลูกออกจากโรงเรียนเอกชนไปเรียนในโรงเรียนรัฐบาลมากขึ้น
โกเมซกับสามีตกงานพร้อมกันในช่วงที่ประธานาธิบดีมิเลประกาศมาตรการเศรษฐกิจช็อกคนอาร์เจนตินาหลายอย่างรวมทั้งการลดค่าเงินเปโซลง 50% ซึ่งทำให้เงินเฟ้อหนักขึ้นไปอีก ตอนนี้ทั้งคู่อาศัยทำงานรับจ้างเล็กๆ น้อยๆ เท่าที่จะหาได้ และย้ายไปอยู่กับญาติของโกเมซ เพราะรัฐบาลเพิ่มเพดานค่าเช่าที่อยู่อาศัย ทำให้แต่ละครัวเรือนต้องหมดเงินครึ่งหนึ่งไปกับที่อยู่อาศัย
อันที่จริงการหดหายไปของชนชั้นกลางอาร์เจนตินาที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นตัวอย่างหนึ่งของการขยับสถานะทางสังคมที่เป็นที่น่าอิจฉาสำหรับหลายประเทศในละตินอเมริกาเกิดขึ้นก่อนที่ประธานาธิบดีมิเลจะเข้ามารับตำแหน่งแล้ว
ตลอด 50 ปีที่ผ่านมาบรรดารัฐบาลเสรีนิยมใหม่ผ่านการลดการพัฒนาอุตสาหกรรมและหนี้สาธารณะสูงมาตลอด แต่ระหว่างนั้นก็มีการลืมตาอ้าปากได้บ้างภายใต้รัฐบาลฝ่ายซ้ายของ เนสเตอร์ กีร์ชเนอร์ และคริสตินา กีร์ชเนอร์ ที่บริหารประทศระหว่างปี 2003-2015 แต่หลังจากนั้นก็กลับมาลุ่มๆ ดอนๆ อีกหลัง เมาริซิโอ มาครี จากฝ่ายอนุรักษ์นิยมเข้ามาปกครองประเทศ
ปี 2012 ธนาคารโลกระบุว่า ชนชั้นกลางของอาร์เจนตินาเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าในช่วง 10 ปีมาอยู่ที่ 18.6 ล้านคน หรือ 43% ของประชากรทั้งหมด แต่แรงกดดันจากภาวะเงินเฟ้อในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และนโยบายตัดลดรายจ่ายสาธารณะของรัฐบาลมิเล ได้ทำลายชีวิตความเป็นอยู่ของชนชั้นกลางไปเรียบร้อย
ภายใต้รัฐบาลมิเล สวัสดิการรัฐทั้งหลายที่ต้องใช้งบประมาณมหาศาล อาทิ ประกันสุขภาพ เงินอุดหนุนด้านการศึกษา กลับถูกทำให้กลายเป็น “ปีศาจ” และกลายเป็น “แพะ” สำหรับความเลวร้ายในอดีตทั้งหมด
เอเซเกล อดามอฟสกี นักประวัติศาสตร์เผยกับ AFP ว่า ทุกวันนี้ชนชั้นกลางของอาร์เจนตินา “ไม่ใช่ชนชั้นที่เป็นเนื้อเดียวกันแล้ว แต่เป็นกลุ่มของเศษซากที่ไม่ต่างจากซากเรืออัปปาง”
Photo by Luis ROBAYO / AFP
