หน่วยงานต่างๆ จากประเทศในกลุ่มอาเซียนเริ่มการฝึกซ้อมทางทหารร่วมกันครั้งแรกในทะเลนาทูนาใต้ของอินโดนีเซีย ใกล้กับทะเลจีนใต้ ท่ามกลางความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เพิ่มสูงขึ้นระหว่างมหาอำนาจสำคัญๆ และการประท้วงต่อต้านกิจกรรมของจีนในทะเลจีนใต้
ปฏิบัติการฝึกซ้อมระยะเวลา 5 วันมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาทักษะทางทหาร รวมถึงความมั่นคงทางทะเลและการลาดตระเวน และการกระจายความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และการบรรเทาภัยพิบัติ กองทัพอินโดนีเซีย โดยสมาชิกสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) ทั้ง 10 ประเทศจะเข้าร่วมการฝึกซ้อมครั้งนี้ รวมถึงประเทศติมอร์ตะวันออกรวมเป็น 11 ประเทศ
พ.ต.ท.อาบีดิน ต็อบบา ผู้ประสานงานสื่อของกิจกรรม เผยกับ Radio Free Asia ว่า ประเทศ 11 ประเทศและบุคลากรหลายร้อยคนจะเข้าร่วมในการฝึกซ้อมครั้งนี้ รวมถึงเมียนมาด้วย โดยไม่ได้ระบุว่าเหตุใดเมียนมาจึงเข้าร่วม
รัฐบาลเผด็จการทหารของเมียนมากลายเป็นบุคคลที่ไม่พึงประสงค์ในการประชุมอาเซียน เนื่องจากล้มเหลวในการดำเนินการตามแผนสันติภาพระดับภูมิภาคที่ได้ตกลงกันไว้ 2 เดือนภายหลังกองทัพยึดอำนาจจากรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งในเดือนกุมภาพันธ์ 2021
กัมพูชาและเมียนมา ซึ่งมีความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับจีน ในตอนแรกไม่ได้ยืนยันการเข้าร่วมการฝึกซ้อมดังกล่าวเมื่อมีการประกาศเมื่อเดือนมิถุนายน
รายงานของสื่อบางฉบับระบุว่า กัมพูชาคัดค้านสถานที่ซึ่งวางแผนไว้ก่อนหน้านี้ในทะเลนาทูนาเหนือ ซึ่งตั้งอยู่ภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของอินโดนีเซีย (EEZ) แต่มีบางส่วนที่จีนอ้างสิทธิ์เช่นกัน
“นี่ไม่ใช่ปฏิบัติการสู้รบ การฝึกอบรมนี้เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางสังคมมากกว่า” ยูโด มาร์โกโน ผู้บัญชาการทหารของอินโดนีเซียกล่าวกับผู้สื่อข่าวหลังพิธีเปิดบนเกาะบาตัมของอินโดนีเซียเมื่อวันอังคาร
การฝึกซ้อมดังกล่าว ซึ่งถูกย้ายที่ตั้งเนื่องจากความอ่อนไหวของสถานที่เดิม กำลังถูกจัดขึ้นท่ามกลางการประท้วงทางการทูตเกี่ยวกับการที่จีนปล่อยแผนที่ ‘เส้นประ 10 เส้น’ เมื่อเดือนที่แล้ว ซึ่งขยายการอ้างสิทธิ์ให้ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 90% ของทะเลจีนใต้ ซึ่งมีการค้ามากกว่า 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐผ่านพื้นที่ยุทธศาสตร์ทางทะเลแห่งนี้ในแต่ละปี
เดิมทีการฝึกซ้อมดังกล่าวมีกำหนดจัดขึ้นในน่านน้ำทางใต้สุดของทะเลจีนใต้ ซึ่งจีนก็อ้างสิทธิ์เช่นกัน
ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย ไต้หวัน และเวียดนามปฏิเสธแผนที่ของจีน โดยอธิบายว่าแผนที่ดังกล่าวไม่มีมูลความจริง นอกจากนี้ มาเลเซียยังได้ยื่นประท้วงทางการทูตที่เกี่ยวข้องด้วย
อาเซียนได้หารือเกี่ยวกับหลักปฏิบัติเกี่ยวกับทะเลจีนใต้มานานกว่ายี่สิบปีแล้ว แต่จนถึงปัจจุบันยังไม่มีความคืบหน้ามากนัก