กัมพูชาคือประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประเทศล่าสุดที่ส่งทุเรียนขายตลาดจีน หวังชิงส่วนแบ่งตลาดจากเจ้าของเดิมอย่างไทย เวียดนาม และมาเลเซีย
สำนักงานศุลกากรแห่งประเทศจีนเริ่มอนุญาตให้กัมพูชาส่งออกทุเรียนสดไปจีนได้เมื่อปลายเดือนเมษายน โดยต้องปฏิบัติตามกฎหมายความปลอดภัยด้านอาหาร หลังจากประธานาธิบดี สีจิ้นผิง ลงนามข้อตกลงกับทางการกัมพูชาเมื่อช่วงต้นเดือนเดียวกัน
อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์มองว่า กัมพูชายังต้องพยายามอย่างหนักเพื่อชนะใจผู้บริโภคในจีน ซึ่งเป็นตลาดทุเรียนที่ใหญ่ที่สุดในโลก ที่สามารถเข้าถึงทุเรียนจากทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งทุเรียนที่ปลูกในประเทศซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
ลิ้มชินคี ที่ปรึกษาของสถาบันฝึกอบรมผู้ปลูกทุเรียน Durian Academy ของมาเลเซียเผยว่า “กัมพูชากำลังสร้างชื่อเสียงในตลาดโลก แต่ยังขาดการรับรู้แบรนด์ (brand recognition) ที่มียาวนาน เช่น กรณีของทุเรียนหมอนทองของไทยหรือทุเรียนพันธุ์มูซังคิงระดับพรีเมียมของมาเลเซีย”

เจ้าหยี ชาวเชี่ยวไฮ้วัย 38 ปีบอกกับสำนักข่าว South China Morning Post ว่า ก่อนอื่นเธอจะใช้เวลาเพื่อ “ทำความเข้าใจ” ทุเรียนของกัมพูชา ก่อนที่จะเปลี่ยนพฤติกรรมการซื้อของตัวเอง
แต่ ราจีฟ บิสวาส ซีอีโอบริษัทด้านการวิจัย Asia-Pacific Economics ในสิงคโปร์เผยว่า ผู้บริโภคชาวจีนหลายคนก็พร้อมจะลองชิมทุเรียนพันธุ์ Ah Khak ของกัมพูชา
“เมื่อจำนวนประเทศ (ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้) ที่ปฏิบัติตามมาตรฐานสุขอนามัยพืชของจีนมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น ผู้บริโภคชาวจีนจึงมีทางเลือกในการเลือกพันธุ์ทุเรียนคุณภาพสูงที่เพิ่มมากขึ้น”
— ราจีฟ บิสวาส ซีอีโอบริษัทด้านการวิจัย Asia-Pacific Economics
ลิ้มชินคีเผยว่า เกษตรกรกัมพูชาสามารถผลิตทุเรียนได้เทียบเท่ากับที่ปลูกในมาเลเซีย และการลงทุนและเทคนิคจากต่างประเทศในภาคส่วนทุเรียนของกัมพูชา โดยเฉพาะจากจีน กำลังช่วยปรับปรุงการเพาะปลูก
ข้อมูลศุลกากรของจีนระบุว่า ประเทศไทยครองตลาดจีนมายาวนาน โดยปีที่แล้วส่งออกทุเรียนไปจีนถึง 57% ของทุเรียนมูลค่า 6,990 ล้านดอลลาร์สหรัฐที่จีนนำเข้า เวียดนามตามมาเป็นอันดับ 2 ที่ 38% ฟิลิปปินส์และมาเลเซียส่งออกร่วมกัน 38.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
อินโดนีเซียก็เตรียมจะส่งออกทุเรียนไปจีนเช่นกัน ส่วนลาว สำนักข่าว Lao News Agency รายงานเมื่อปีที่แล้วว่า กำลัง “มองหาโอกาส” เข้าสู่ตลาดจีน
ทุเรียนสดน้ำหนัก 6 กิโลกรัมในจีนสนนราคา 200 หยวน โดยผู้บริโภคบางส่วนชื่นชอบผลไม้ชนิดนี้มากถึงขนาดมอบทุเรียนเป็นของขวัญในโอกาสสำคัญ
งานวิจัยที่เผยแพร่บนแพลตฟอร์มการท่องเที่ยว Adventures Cambodia ระบุว่า ทุเรียนของกัมพูชามี “มูลค่าตลาดสูง” เนื่องจากกระบวนการปลูกที่ “ต้องทุ่มเทแรงงาน” และพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการเพาะปลูกในประเทศมีจำนวนจำกัด
Photo by TANG CHHIN Sothy / AFP