โลกของเรากำลังจะมีดวงจันทร์ดวงที่ 2 หรือที่เรียกว่า ‘มินิมูน’ (mini-moon) หรือดวงจันทร์จิ๋ว ‘2024 PT5’ เนื่องจากดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ที่เพิ่งถูกค้นพบเมื่อเดือนสิงหาคมจะเริ่มโคจรรอบโลก และมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นดวงจันทร์ดวงจิ๋ว โดยโคจรรอบโลกเป็นรูปเกือกม้าในช่วงปลายเดือนกันยายนจนถึงปลายเดือนพฤศจิกายน
แต่ดวงจันทร์จิ๋วดวงนี้จะไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เนื่องจากขนาดเล็กเกินไป และมีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 10 เมตร (33 ฟุต) แถมยังไม่สว่างเพียงพอที่จะมองเห็นได้ท่ามกลางความมืดมิดของอวกาศ แต่ก็สามารถมองเห็นได้ผ่านกล้องโทรทรรศน์กำลังขยายสูง
แล้ว ‘ดวงจันทร์จิ๋ว’ นี้คืออะไร?
ดวงจันทร์จิ๋วนั้นพบได้ยากมาก โดยปกติแล้ว ดาวเคราะห์น้อยจะถูกดึงเข้าสู่วงโคจรของโลกด้วยแรงโน้มถ่วงของโลกเพียง 1 ครั้งในช่วงเวลา 10-20 ปี แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ดาวเคราะห์น้อยเหล่านี้อาจปรากฏให้เห็นมากขึ้นในชั้นบรรยากาศ ซึ่งอยู่สูงจากพื้นผิวโลกประมาณ 10,000 กิโลเมตร (6,200 ไมล์)
โดยเฉลี่ยแล้ว ดวงจันทร์จิ๋วจะยังคงอยู่ในวงโคจรของโลกเป็นเวลาไม่กี่เดือนไปจนถึง 2 ปี และดาวเคราะห์น้อยจะค่อยๆ หลุดจากแรงดึงดูดของโลก จากนั้นจึงเคลื่อนตัวกลับเข้าสู่อวกาศและกลับสู่วิถีโคจรออกห่างจากโลกอีกครั้ง
จริงๆ แล้ว ดวงจันทร์จิ๋วก็คล้ายกับวัตถุหินอื่นๆ ในอวกาศ ที่อาจประกอบด้วยส่วนผสมของสารโลหะ คาร์บอน ดินเหนียว และแร่ซิลิเกต
จากการศึกษาวิจัยดวงจันทร์จิ๋วในปี 2018 ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร ‘Frontiers in Astronomy and Space Sciences’ ของสวิตเซอร์แลนด์ พบว่าดวงจันทร์จิ๋วส่วนใหญ่โคจรเข้ามาใกล้โลกจากแถบดาวเคราะห์น้อยระหว่างดาวอังคารและดาวพฤหัสบดี
ดวงจันทร์จิ๋วจะไม่มีวงโคจรที่เสถียรเหมือนกับดวงจันทร์ถาวรของโลก แต่จะโคจรในวิถีโค้งเกือกม้า เนื่องจากดาวเคราะห์น้อยถูกแรงโน้มถ่วงของโลกดึงไปข้างหน้าและข้างหลังอยู่ตลอดเวลา ความไม่เสถียรของวงโคจรทำให้ดาวเคราะห์น้อยค่อยๆ เคลื่อนตัวออกห่างจากแรงดึงดูดของโลก เมื่อดวงจันทร์จิ๋วหลุดจากแรงดึงดูดของโลกแล้ว ก็จะถูกปล่อยกลับเข้าสู่อวกาศ
อย่างไรก็ดี แม้ว่าดวงจันทร์จิ๋วจะพบได้ยาก แต่ก็มีการค้นพบดวงจันทร์หลายดวงภายในวงโคจรของโลกตั้งแต่ปี 2006
ในปี 2006 ซึ่งเป็นปีเดียวกับที่ ‘RH120’ ดวงจันทร์จิ๋วดวงแรกของโลกที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-4 เมตร ได้รับการยืนยันว่าโคจรอยู่ในวงโคจรของโลกนานประมาณ 1 ปี ดวงจันทร์จิ๋วดวงนี้เป็นเพียงดวงเดียวเท่านั้นที่ถูกถ่ายภาพด้วยกล้องโทรทรรศน์ ‘Southern African Large Telescope’ (SALT)
นอกจากนี้ ดวงจันทร์จิ๋ว ‘NX1’ ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลางระหว่าง 5-15 เมตร ก็ถูกมองเห็นครั้งแรกในปี 1981 และอีกครั้งในปี 2022 ด้วย ทั้งนี้ คาดว่าดวงจันทร์จิ๋วจะกลับโคจรรอบโลกเป็นรูปเกือกม้าอีกครั้งในปี 2051
เรารู้อะไรบ้างเกี่ยวกับปรากฏการณ์ ‘ดวงจันทร์จิ๋ว’ ครั้งล่าสุด?
ดวงจันทร์จิ๋ว ‘2024 PT5’ ที่กำลังโคจรเข้าใกล้โลกในปัจจุบันนี้ถูกพบเห็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม ด้วยการใช้ระบบติดตามดาวเคราะห์น้อย ‘Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System’ (ATLAS) ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจากองค์การ NASA และตั้งอยู่ในหอดูดาวฮาเลอาคาลาบนเกาะเมาวี รัฐฮาวาย ระบบดังกล่าวจะสแกนท้องฟ้าอย่างต่อเนื่องขณะระบุและติดตามวัตถุใกล้โลกที่อาจเป็นภัยคุกคามต่อโลก
จากการศึกษาครั้งนี้ นักดาราศาสตร์ได้ยืนยันแล้วว่า ‘2024 PT5’ เป็นดาวเคราะห์น้อย และเผยว่าดวงจันทร์จิ๋วจะโคจรรอบโลกตั้งแต่วันที่ 29 กันยายนถึงวันที่ 25 พฤศจิกายน ก่อนที่จะหลุดพ้นจากแรงดึงดูดของโลกกลับเข้าสู่อวกาศ
