การยื่นล้มละลายของ Evergrande ยักษ์ใหญ่อสังหาริมทรัพย์ของจีนในสหรัฐฯ กลายเป็นกรณีศึกษาของการเติบโตที่เน้นแต่ตัวเลขจีดีพีที่เป็นแรงหนุนตัวเลขเศรษฐกิจจีนมาตลอดช่วง 30 ปีที่ผ่านมา
เป็นเวลาหลายศตวรรษแล้วที่ Evergrande ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นหนึ่งในผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดของจีน สร้างหนี้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากเศรษฐกิจจีนเติบโตแบบก้าวกระโดด ความต้องการที่อยู่อาศัยแข็งแกร่งมาก โครงการก่อสร้างที่อยู่อาศัยจึงผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด เจ้าของโครงการมักจะนำอพาร์ตเมนต์ออกขายก่อนที่การก่อสร้างจะแล้วเสร็จ
ทว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายแบบกะทันหันของผู้นำจีนเมื่อ 2 ปีก่อนทำให้บรรดาผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ขาดเงินสด ทำให้จีนซึ่งมีเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับสองของโลกมีความเสี่ยงทางการเงินเพิ่มขึ้นอีก
การผิดนัดชำระหนี้ของ Evergrande ในเดือนธันวาคม 2021 สร้างความกังวลให้ตลาดอย่างมาก หลังจากนั้นก็เกิดการผิดนัดชำระหนี้ตามมาอีกเป็นพรวน ขณะที่ตลาดอสังหาริมทรัพย์ของจีนยังไม่ฟื้นตัว โครงการก่อสร้างของ Evergrande หลายสิบโครงการถูกระงับชั่วคราว ส่งผลให้คนที่ซื้อบ้านแบบพรีเซลเป็นหนี้หัวโตแต่ไม่ได้บ้าน
สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาหลังจาก Evergrande พยายามปรับโครงสร้างหนี้นับพันล้านดอลลาร์สหรัฐในหนี้ที่กู้ยืมจากต่างประเทศส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงกับระบบการเงินของจีน
สัปดาห์ที่แล้ว Evergrande ยื่นล้มละลายด้วยมาตรการ 15 ใน ซึ่งเป็นช่องทางให้บริษัทต่างชาติในสหรัฐฯ ใช้กฎหมายล้มละลายเพื่อปรับโครงสร้างหนี้ โดยกระบวนการนี้ต้องใช้เวลานาน เนื่องจาก Evergrande มีหนี้ต่างประเทศอยู่ถึง 19,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
ขณะนี้นักลงทุนทั่วโลกพากันจับตาดู Country Garden หนึ่งในบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย์รายใหญ่ของจีนอย่างใกล้ชิดว่าจะออกมาเป็นเหมือน Evergrande หรือไม่ เพราะ Country Garden มีพนักงานอยู่ในความดูแลถึง 300,000 คน ผิดนัดชำระหนี้หลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ และเผยว่ากำลังพิจารณา “มาตรการจัดการหนี้ต่างๆ” อีกทั้งบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ Moody’s ลดอันดับความน่าเชื่อถือของ Country Garden และระบุว่า หนี้ของบริษัทอยู่ในระดับ “ความเสี่ยงสูงมาก”
ทว่ามาตรการคุมโควิดให้เป็นศูนย์เกือบ 3 ปีทำให้การเติบโตของเศรษฐกิจจีนชะงัก และผู้บริโภคก็ลังเลที่จะซื้อบ้านใหม่ เนื่องจากตัวเลขการว่างงานสูงและมูลค่าของอสังหาริมทรัพย์ที่ลดลง
เป็นเวลาหลายศตวรรษแล้วที่ Evergrande ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นหนึ่งในผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดของจีน สร้างหนี้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากเศรษฐกิจจีนเติบโตแบบก้าวกระโดด ความต้องการที่อยู่อาศัยแข็งแกร่งมาก โครงการก่อสร้างที่อยู่อาศัยจึงผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด เจ้าของโครงการมักจะนำอพาร์ตเมนต์ออกขายก่อนที่การก่อสร้างจะแล้วเสร็จ
ทว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายแบบกะทันหันของผู้นำจีนเมื่อ 2 ปีก่อนทำให้บรรดาผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ขาดเงินสด ทำให้จีนซึ่งมีเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับสองของโลกมีความเสี่ยงทางการเงินเพิ่มขึ้นอีก
เกิดอะไรขึ้นกับ Evergrande?
ช่วงขาลงของ Evergrande เริ่มขึ้นในปี 2021 หลังจากรัฐบาลกลางออกมาตรการจำกัดการกู้เงินเพื่อฉุดราคาที่อยู่อาศัยที่ทะยานขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ส่งผลให้แหล่งเงินทุนหลักของบรรดาผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ถูกขัดขาด และนี่ทำให้ Evergrande ซึ่งมีหนี้อยู่ราว 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หาเงินสดมาชำระหนี้ไม่ทันการผิดนัดชำระหนี้ของ Evergrande ในเดือนธันวาคม 2021 สร้างความกังวลให้ตลาดอย่างมาก หลังจากนั้นก็เกิดการผิดนัดชำระหนี้ตามมาอีกเป็นพรวน ขณะที่ตลาดอสังหาริมทรัพย์ของจีนยังไม่ฟื้นตัว โครงการก่อสร้างของ Evergrande หลายสิบโครงการถูกระงับชั่วคราว ส่งผลให้คนที่ซื้อบ้านแบบพรีเซลเป็นหนี้หัวโตแต่ไม่ได้บ้าน
สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาหลังจาก Evergrande พยายามปรับโครงสร้างหนี้นับพันล้านดอลลาร์สหรัฐในหนี้ที่กู้ยืมจากต่างประเทศส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงกับระบบการเงินของจีน
สัปดาห์ที่แล้ว Evergrande ยื่นล้มละลายด้วยมาตรการ 15 ใน ซึ่งเป็นช่องทางให้บริษัทต่างชาติในสหรัฐฯ ใช้กฎหมายล้มละลายเพื่อปรับโครงสร้างหนี้ โดยกระบวนการนี้ต้องใช้เวลานาน เนื่องจาก Evergrande มีหนี้ต่างประเทศอยู่ถึง 19,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
สิ่งที่เลี่ยงไม่ได้?
วิกฤตสภาพคล่องของ Evergrande เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของความเจ็บปวดเท่านั้น หลังจากนั้นมาเจ้าของโครงการอสังหาริมทรัพย์เจ้าอื่นๆ ก็ผิดนัดชำระหนี้ เพราะไม่สามารถหาเงินสดมาหมุนและความต้องการที่อยู่อาศัยก็ลดลงขณะนี้นักลงทุนทั่วโลกพากันจับตาดู Country Garden หนึ่งในบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย์รายใหญ่ของจีนอย่างใกล้ชิดว่าจะออกมาเป็นเหมือน Evergrande หรือไม่ เพราะ Country Garden มีพนักงานอยู่ในความดูแลถึง 300,000 คน ผิดนัดชำระหนี้หลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ และเผยว่ากำลังพิจารณา “มาตรการจัดการหนี้ต่างๆ” อีกทั้งบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ Moody’s ลดอันดับความน่าเชื่อถือของ Country Garden และระบุว่า หนี้ของบริษัทอยู่ในระดับ “ความเสี่ยงสูงมาก”
เศรษฐกิจจีนกำลังแย่
ตลาดอสังหาริมทรัพย์ในจีนมีความสำคัญมาก โดยมีสัดส่วนถึง 30% ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจของจีน และกว่า 1 ใน 3 ของความมั่งคั่งครัวเรือนผูกอยู่กับอสังหาริมทรัพย์ทว่ามาตรการคุมโควิดให้เป็นศูนย์เกือบ 3 ปีทำให้การเติบโตของเศรษฐกิจจีนชะงัก และผู้บริโภคก็ลังเลที่จะซื้อบ้านใหม่ เนื่องจากตัวเลขการว่างงานสูงและมูลค่าของอสังหาริมทรัพย์ที่ลดลง