เผยโฉมหน้า ‘มนุษย์อายุมากสุดในโลก’ ที่มีชีวิตอยู่เมื่อ 45,000 ปีที่แล้ว

2 ส.ค. 2566 - 05:54

  • พบกะโหลกศีรษะของผู้หญิงอายุ 45,000 ปีในสาธารณรัฐเช็กที่คาดว่ามี ‘อายุมากที่สุดในโลก’

  • “เราเชื่อว่าสัตว์กัดกินใบหน้าของผู้หญิงหลังจากที่เธอตายไปแล้ว สัตว์ตัวนั้นอาจเป็นหมาป่าหรือหมาใน (ทั้งคู่) ในตอนนั้น”

face_of_the_oldest_human_woman_lived_45000_years_ago_czechia_SPACEBAR_Thumbnail_5707b1b28e.jpeg
นักวิทยาศาสตร์เปิดเผยใบหน้าของสิ่งมีชีวิตที่อาจเป็น ‘มนุษย์ที่อายุมากที่สุด’ บนโลกใบนี้ นั่นก็คือ หญิงสาวที่มีชีวิตเมื่อ 45,000 ปีที่แล้ว 

ทีมนักวิชาการนานาชาติจากบราซิล ออสเตรเลีย และอิตาลี ใช้แบบจำลองดิจิทัลของกะโหลกที่แตกของเธอ ซึ่งเป็นซากดึกดำบรรพ์ที่ค้นพบในถ้ำของสาธารณรัฐเช็กเมื่อกว่า 70 ปีที่แล้วในปี 1950 โดยเป็นเพียงส่วนหนึ่งของกะโหลกศีรษะที่นักวิจัยเชื่อว่าเธอถูกสัตว์กินเข้าไปหลังจากที่ตายไปแล้ว 

แม้ว่าทีมจะไม่สามารถเข้าถึงกะโหลกศีรษะโบราณได้ แต่พวกเขาใช้การวัดและภาพอ้างอิงที่บันทึกไว้แล้ว ซึ่งก่อนหน้านี้นักวิจัยใช้เพื่อสร้างใบหน้าของตุตันคามุน (face of Tutankhamun) ขึ้นมาใหม่ในปีนี้ 

ผู้หญิงคนนี้มีชื่อว่า ‘Zlatý kůň’ หรือ ‘ม้าสีทอง’ เป็นหนึ่งในมนุษย์โฮโมเซเปียนส์กลุ่มแรกที่อาศัยอยู่ในยูเรเชียหลังจากที่สายพันธุ์มนุษย์ของเราอพยพออกจากแอฟริกา และจีโนมของเธอมีบรรพบุรุษของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล (Neanderthal ancestry) ประมาณ 3% 

Zlatý kůň ถูกจัดว่าเป็นมนุษย์สมัยใหม่ เนื่องจากคนกลุ่มนี้มีสมองที่ใหญ่มากเมื่อเทียบกับมนุษย์ยุคแรกที่ถือกำเนิดจากบรรพบุรุษที่มีลักษณะคล้ายลิง (ape-like ancestors) 

ทั้งนี้ กระบวนการดังกล่าวจะใช้ภาพและการวัดที่บันทึกไว้เรียกว่า ‘การประมาณใบหน้า’ ซึ่งใช้ในการศึกษาทางนิติวิทยาศาสตร์ โดยเป็นการทำนายใบหน้าจากกะโหลกศีรษะที่ไม่ทราบลักษณะใบหน้าที่แท้จริงของผู้ล่วงลับก่อนที่จะเสียชีวิต 

ซีเซรู โมไรช์ ผู้ร่วมวิจัยและผู้เชี่ยวชาญด้านกราฟิกชาวบราซิล กล่าวกับ Live Science ว่า เขาและทีมใช้ข้อมูลทางสถิติที่บันทึกไว้ในปี 2018 โดยนักวิจัยที่สร้างกะโหลกศีรษะขึ้นมาใหม่เพื่อจุดประสงค์ในการศึกษา “สิ่งที่ดึงดูดความสนใจของเรามากที่สุดคือความแข็งแกร่งของโครงสร้าง (ของใบหน้า) โดยเฉพาะอย่างยิ่งขากรรไกรล่าง (กรามล่าง)”  

“เมื่อ (นักโบราณคดี) พบกะโหลกศีรษะ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญคนแรกที่วิเคราะห์คิดว่ากะโหลกนี้เป็นผู้ชาย ซึ่งกะโหลกศีรษะมีลักษณะที่เข้ากันได้กับเพศชายของประชากรปัจจุบัน ซึ่งรวมถึงกรามที่แข็งแรง…เราเห็นว่าโครงสร้างกรามของ Zlatý kůň มีแนวโน้มที่จะเข้ากันได้กับมนุษย์ยุคหิน” โมไรช์กล่าว 

“เราเชื่อว่าสัตว์กัดกินใบหน้าของผู้หญิงหลังจากที่เธอตายไปแล้ว สัตว์ตัวนั้นอาจเป็นหมาป่าหรือหมาใน (ทั้งคู่) ในตอนนั้น” 

“ในปี 2018 ทีมนักวิจัยข้ามชาติได้ดำเนินการสร้างชิ้นส่วน 3 มิติที่หายไปขึ้นใหม่ โดยใช้ข้อมูลทางสถิติที่ดึงมาจากกลุ่มที่ประกอบด้วยกะโหลก 31 ชิ้น ผู้ชาย 15 คน และผู้หญิง 15 คน สแกนด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ศูนย์ระดับชาติ (Center Hospitalier Universitaire / CHU) แห่งบอร์กโด ฝรั่งเศส และจากกะโหลก Moča ที่พบในสโลวาเกียซึ่งมีอายุถึง 13,100 ปีก่อนคริสตกาล” โมไรช์กล่าวเสริม 

ในส่วนของใบหน้าที่ทีมสร้างขึ้น โมไรช์กล่าวว่า พวกเขาใช้ภาพโทนสีเทาในการสร้างภาพใบหน้าของหญิงโบราณตามวัตถุประสงค์และทางวิทยาศาสตร์ จากนั้นจึงเพิ่มสีสัน เส้นผม และขนสัตว์ ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้คือภาพเหมือนจริงของผู้หญิงที่มีผมหยิกสีเข้มและดวงตาสีน้ำตาล 

อย่างไรก็ดี นักวิจัยจากสถาบันธรณีมานุษยวิทยามักซ์พลังค์ (Max Planck Institute for the Science of Human History) ในเยอรมนีประกาศในปี 2021 ว่า “Zlatý kůň มีอายุเพียง 2,000 ปีหลังจากการผสมข้ามสายพันธุ์ครั้งแรกระหว่างมนุษย์กับนีแอนเดอร์ทัล” 

ทั้งนี้ นักวิจัยพบว่า DNA จากบุคคลนี้และประชากรของพวกเขาไม่พบในคนสมัยใหม่ทั้งในเอเชียหรือยุโรปที่ซึ่ง กลุ่มโฮโมเซเปียนส์ (Homo sapiens) ออกล่าอาณานิคมในภายหลัง 

“หลักฐานนี้แสดงให้เห็นว่า ชาวเช็กเกือบจะมีอายุมากกว่าคู่แข่งรายอื่นโดยอ้างว่าเป็นฟอสซิลมนุษย์ที่เก่าแก่ที่สุดในยุโรป” นักวิจัยกล่าว 

เรื่องเด่นประจำสัปดาห์