จากกรณีบุกตรวจค้นบ้านผู้ต้องสงสัยเกี่ยวข้องเว็บพนันซึ่งจำนวนหนึ่งเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของบิ๊กโจ๊ก พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ หักพาล รอง ผบ.ตร. และพบของกลางส่วนหนึ่งเป็นตุ๊กตาแบร์บริค (BE@RBRICK) ซึ่งเป็นของสะสมหายากและราคาแพง
ก่อนหน้านี้การบุกค้นบ้านแก๊งชาวต่างชาติในคดีฟอกเงินครั้งใหญ่ที่สุดของสิงคโปร์เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา นอกจากเงินสด ของมีค่า อาทิ รถยนต์หรู จิวเวลรี กระเป๋าแบรนด์เนม และนาฬิกาแล้ว สิ่งหนึ่งที่เหมือนกับเคสของไทยก็คือ ตุ๊กตาแบร์บริค ซึ่งตำรวจสิงคโปร์ยึดจากแก๊งฟอกเงินได้ถึง 60 ตัว
แต่ก่อนที่จะไปถึงว่าทำไมแก๊งฟอกเงิน แก๊งอาชญากรถึงชอบสะสมตุ๊กตาหมีแบร์บริค มาดูที่มาที่ไปของตุ๊กตาสะสมแสนแพงตัวนี้กันก่อน
จุดเริ่มต้นแบร์บริค
ตุ๊กตาแบร์บริคออกแบบและผลิตโดยบริษัท เมดิคอม ทอย (Medicom Toy) ของญี่ปุ่นที่ขึ้นชื่อเรื่องการผลิตฟิกเกอร์พลาสติกอยู่แล้ว ส่วนตุ๊กตาแบร์บริคถูกเปิดตัวครั้งแรกเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2001 โดยแจกฟรีให้กับผู้เข้าร่วมงาน World Character Convention ในกรุงโตเกียวของญี่ปุ่น โดยเป็นน้องหมีสีขาว มีโลโก้ BE@RBRICK สูง 70 มิลลิเมตร ซึ่งเป็นไซส์มาตรฐานของตุ๊กตาแบร์บริค (100%)
แบบและคอนเซปต์ของแบร์บริคถูกปรับเปลี่ยนมาจากรุ่นพี่อย่าง Kubrick ฟิกเกอร์ทรงเหลี่ยมคล้ายเลโก้ของ Medicom Toy แต่ที่น่าสนใจคือ หลังจากแจกฟรีแล้ว แบร์บริคกลับมียอดสั่งซื้อเข้ามาแบบถล่มทลาย ทะสึฮิโกะ อะคะชิ ผู้ก่อตั้ง Medicom Toy จึงได้ไอเดียในการครีเอตแบร์บริคขึ้นมา โดยได้แรงบันดาลใจมาจากการครบรอบ 100 ปีของเท็ดดี้แบร์ จึงนำ Kubrick มารวมกับเท็ดดี้แบร์ออกมาเป็นแบร์บริค
วัสดุส่วนใหญ่เป็นพลาสติก แต่ทางบริษัทก็ใช้วัสดุอื่นๆ ด้วย เช่น โลหะ ไม้ แบร์ลริคแต่ละซีรีส์จะปล่อยปีละ 2 ครั้งในช่วงฤดูร้อนและหนาว แต่หากเป็นรุ่นทั่วไปก็จะปล่อยออกมาตลอดปี
แรร์ไอเท็ม
แบร์บริคที่ออกมาทั้งหมดมีจำนวนจำกัดและแทบจะไม่มีการปล่อยซ้ำ ที่ยิ่งหายากไปกว่านั้นคือ รุ่นที่ไม่ได้เปิดขายต่อสาธารณชน แต่เป็นการแจกฟรี สินค้าโปรโมต หรือฟิกเกอร์พิเศษไม่เหมือนใคร
ด้วยเหตุนี้การเปิดตัวแบร์บริคแต่ละครั้งจึงเป็นที่ฮือฮามาก และฟิกเกอร์แบบที่หายากๆ จะถูกนำมาขายต่อในราคาสูงกว่าราคาดั้งเดิมหลายเท่าตัว
ขณะนี้ตัวที่แพงที่สุดคือ "Bearbrick Qiu Tu" (แบร์บริคฉิวถู หรือแบร์บริคนักโทษ) ที่ออกแบบลวดลายโดย เยว่หมิ่นจุน ศิลปินชาวจีนร่วมสมัยชื่อดัง ซึ่งเคยถูกนำไปจัดแสดงในนิทรรศการแสดงงานศิลปะร่วมสมัยในกรุงปักกิ่งเมื่อปี 2008 โดยถูกผลิตออกมาเพียงตัวเดียวเท่านั้นแบร์บริคฉิวถูตัวนี้ถูกประมูลไปด้วยมูลค่าสูงสุดถึง 160,000 ดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 5,849,760 บาท
มาถึงคำถามที่ว่า แล้วทำไมแบร์บริคจึงกลายเป็นของสะสมของแก๊งฟอกเงิน
รองศาสตราจารย์ เคลวิน ลอ จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีนันยาง (NTU) เผยกับสำนักข่าว Channel News Asia ว่า สินค้าหรูอย่างนาฬิกา กระเป๋าแบรนด์เนม และงานศิลปะเป็นไอเท็มยอดนิยมสำหรับการฟอกเงิน เพราะของเหล่านี้มีราคาสูง เคลื่อนย้ายสะดวก และมูลค่าไม่ลดลง
เอเดรียน วี จากสำนักงานกฎหมาย Lighthouse Law ในสิงคโปร์เผยกับ Channel News Asia ว่า การซื้อสินค้าเหล่านี้ไม่ต้องผ่านกระบวนการตรวจสอบการฟอกเงินที่เข้มงวด ทำให้แก๊งอาชญากรใช้ช่องว่างนี้นำเงินผิดกฎหมายมาซื้อสินค้าหรูเหล่านี้ นอกจากนี้งานศิลปะหายากบางชิ้นยังประเมินค่าไม่ได้ ทำให้แก๊งอาชญากรสามารถยักย้ายถ่ายเทเงินสีเทาจำนวนมากผ่านการขายสินค้าหรูที่สะสมไว้
เจมี แฟร์ริลล์ หัวหน้าภาควิชาอาชญากรรมการเงินของมหาวิทยาลัยชาร์ลส์สเติร์ตของออสเตรเลียเผยว่า จุดประสงค์ของการฟอกเงินคือ ทำให้เส้นทางการเงินและแหล่งที่มาที่ผิดกฎหมายของเงินไม่ชัดเจน
แฟร์ริลล์ยกตัวอย่างเคสของแบร์บริคว่า “ถ้าแบร์บริคราคา 100,000 ดอลลาร์สหรัฐ คนที่ฟอกเงินสามารถใช้เงินสีเทาซื้อแบร์บริคได้โดยไม่มีใครสงสัย มันดูเหมือนถูกกฎหมาย เพราะนักสะสมก็ทำแบบนี้ทุกวัน พวกเขา (คนฟอกเงิน) ทำซ้ำแล้วซ้ำเล่าด้วยเงินจำนวนต่างๆ กันและสิ่งของต่างๆ กัน ส่วนใหญ่จากบัญชี บริษัทบังหน้า หรือคริปโทเคอร์เรนซีต่างๆ กัน พวกเขาสามารถสร้างคอลเลคชันเจ๋งๆ จากสินค้าหรูเหล่านี้และสุดท้ายก็ปล่อยขาย และหลายครั้งมูลค่าสิ่งของเหล่านี้ก็เพิ่มขึ้นหากพวกเขาลงทุนดีๆ แล้วขายทำกำไรมหาศาล ดังนั้นไม่ว่าจะมีเจตนาอย่างไร การซื้อที่ถูกต้องตามกฎหมาย กำไรที่ได้จากการขายต่อก็ย่อมถูกกฎหมายตามไปด้วย”
แฟร์ริลล์บอกว่า ข้อดีอีกอย่างหนึ่งของสินค้าหรูคือเคลื่อนย้ายสะดวก
“การเคลื่อนย้ายกระเป๋าสักใบหรือแบร์บริคตัวเล็กๆ ข้ามพรมแดนนั้นง่ายกว่าย้ายบ้านหรือรถยนต์”
แอนตัน มอยเซเอนโก จากมหหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลียที่ทำงานเกี่ยวกับอาชญากรรมข้ามชาติ อาชญากรรมทางเศรษฐกิจ และอาชญากรรมไซเบอร์เผยกับสำนักข่าว ABC News ว่า มัน “สมเหตุสมผลมาก” ที่พวกฟอกเงินจะลงทุนในสินค้าหรูและของสะสมอย่างแบร์บริค “แทนที่จะโอนเงินผ่านธนาคารที่เสี่ยงต่อการถูกตรวจพบ บางคนอาจขนจิวเวลรีข้ามพรมแดน ทอง โลหะมีค่าอื่นๆ จิวเวลรี และงานศิลปะล้วนแล้วแต่เหมาะสำหรับการฟอกเงิน แต่สินค้าหรูอย่างกระป๋าแบรนด์เนมและของเล่นสะสมมีข้อได้เปรียบกว่า ธุรกิจที่ซื้อและขายสินค้าพวกนี้ไม่ต้องอยู่ภายใต้ข้อบังคับเกี่ยวกับการต่อต้านการฟอกเงิน ไม่เหมือนกับดีลเลอร์ซื้อขายทองหรือบริษัทประมูลผลงานศิลปะ ซึ่งหมายความว่าธุรกิจกระเป๋าแบรนด์เนมและของเล่นสะสมไม่ต้องรายงานว่ามีลูกค้าที่น่าสงสัยหรือกิจกรรมที่น่าสงสัยเกิดขึ้น”
