สำนักข่าว CNN รายงานว่า ฤดูหนาวที่ผ่านมาเป็นช่วงที่ไวรัสทางเดินหายใจระบาดหนัก โดยมีทั้งไข้หวัดใหญ่ และโควิด-19 ระบาด แต่ในขณะที่ไวรัสเหล่านี้กำลังระบาด ก็มีไวรัสที่ไม่ค่อยมีใครรู้จักซึ่งทำให้เกิดอาการเดียวกันหลายอย่าง เช่น การติดเชื้อในปอดส่วนล่าง ไอแห้ง น้ำมูกไหล เจ็บคอ และมีไข้ กำลังก่อตัวขึ้นและเริ่มแพร่ระบาดเช่นกัน
ตามข้อมูลจากระบบเฝ้าระวังไวรัสทางเดินหายใจของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐฯ ระบุว่า ผู้ติดเชื้อไวรัส ‘ฮิวแมน เมตานิวโมไวรัส’ (Human metapneumovirus) หรือ HMPV พุ่งสูงขึ้นในฤดูใบไม้ผลินี้ ห้องไอซียู (ICU) เต็มไปด้วยเด็กเล็ก และผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเหล่านี้มากที่สุด เมื่อการระบาดถึงจุดสูงสุดในช่วงกลางเดือนมีนาคม เกือบ 11% ของตัวอย่างทดสอบติดเชื้อ HMPV ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยประมาณ 36% และจุดสูงสุดตามฤดูกาลในช่วงก่อนเกิดโรคระบาดอยู่ที่ 7%
อย่างไรก็ตาม คนส่วนใหญ่ที่ติดเชื้ออาจไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าติดเชื้อ คนที่มีอาการป่วยมักจะไม่ได้รับการทดสอบหาเชื้อจากภายนอกโรงพยาบาล ซึ่งแตกต่างจากโควิด-19 และไข้หวัดใหญ่ โดยในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนสำหรับ HMPV หรือยาต้านไวรัสที่จะรักษา แพทย์จะดูแลผู้ป่วยตามอาการเท่านั้น
ขณะที่การศึกษาในนิวยอร์กที่ดำเนินการในฤดูหนาวมากกว่า 4 ครั้งพบว่า โรคนี้พบได้บ่อยในผู้สูงอายุที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เช่นเดียวกับ RSV และไข้หวัดใหญ่ ซึ่ง HMPV สามารถนำไปสู่การป่วยหนักและปอดบวมถึงแก่ชีวิตได้ในกลุ่มผู้สูงอายุ
ไดแอน เดวิสัน ติดเชื้อ HMPV ระหว่างงานฉลองครอบครัวเมื่อต้นเดือนเม.ย. หลังจากนั้น 2 สัปดาห์เธอมีอาการไอรุนแรง และไม่สามารถคุยโทรศัพท์ได้ เธอบอกว่า เธอพูดได้แค่ 2 – 3 คำ เธออยากจะไออย่างรุนแรงและแรงจนเหมือนจะอ้วก เธอคิดว่าเธอติดเชื้อโควิด-19 แต่เมื่อเธอตรวจหาเชื้อกี่ครั้งต่อกี่ครั้งผลก็ออกมาเป็นลบ
เนื่องจากเดวิสันมีภูมิคุ้มกันที่บกพร่อง ทำให้เธอต้องระมัดระวังตลอดช่วงที่โควิด-19 แพร่ระบาด ด้วยความกังวลเกี่ยวกับโรคปอดบวม เธอจึงไปเอกซเรย์จากคลินิกรังสีวิทยาซึ่งผลก็ออกมาปกติ จากนั้นเธอจะได้รับการตรวจทดสอบเพิ่มเติมจึงได้รู้ว่าเธอมีเชื้อ HMPV
เมตานิวโมไวรัสในมนุษย์ถูกค้นพบโดยนักล่าไวรัสชาวดัตช์ในปี 2001 พวกเขามีตัวอย่าง 28 ตัวอย่างจากเด็กในเนเธอร์แลนด์ที่ติดเชื้อทางเดินหายใจโดยไม่ทราบสาเหตุ เด็กบางคนป่วยหนักและต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ แต่พวกเขาตรวจไม่พบเชื้อก่อโรคที่เป็นบวก
นักวิจัยเพาะเลี้ยงตัวอย่างในเซลล์ประเภทต่างๆ จาก ลิง ไก่ และสุนัข จากนั้นจึงดูการเพาะเลี้ยงภายใต้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน พวกเขาเห็นบางสิ่งที่ดูเหมือนมีโครงสร้างเกี่ยวข้องกับตระกูล paramyxoviridae ซึ่งเป็นกลุ่มของไวรัสที่ทราบกันดีว่าทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรคหัด โรคคางทูม และไวรัสระบบทางเดินหายใจหรือ RSV
เมื่อพิจารณายีนของไวรัสอย่างใกล้ชิดมากขึ้น พบว่ามีไวรัสที่ใกล้เคียงอย่างเช่น ไวรัสเมตานิวโมในนก ซึ่งแพร่เชื้อในนก ไวรัสตัวใหม่นี้ถูกขนานนามว่า เมตานิวโมในมนุษย์ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามันอาจกระโดดจากนกมาสู่มนุษย์ ซึ่งเป็นหนึ่งในวิวัฒนาการของมัน
เมื่อนักวิจัยทดสอบตัวอย่างเลือดจากผู้ป่วย 72 รายที่เก็บไว้ตั้งแต่ปี 1958 ทั้งหมดแสดงหลักฐานการสัมผัสเชื้อไวรัสลึกลับ ซึ่งบ่งชี้ว่ามันแพร่กระจายอยู่ในมนุษย์โดยตรวจไม่พบมาเป็นเวลาอย่างน้อยครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา
“มันคือไวรัส 3 ตัว สิ่งเหล่านี้คือ 3 โรคใหญ่ในเด็กและผู้ใหญ่ มีแนวโน้มมากที่สุดที่จะทำให้คนเข้าโรงพยาบาล และทำให้เกิดโรคร้ายแรง มีแนวโน้มที่สุดที่จะแพร่ระบาดไปทั่วบ้านพักคนชรา และทำให้ผู้สูงอายุป่วยหนักและถึงขั้นเสียชีวิต” วิลเลียมส์กล่าวพร้อมชี้ให้เห็นว่า ไม่มีการตรวจหาเชื้อ HMPV นอกโรงพยาบาล ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากในการรับรู้ภาระที่แท้จริงของโรคนี้
การศึกษาในปี 2020 ใน Lancet Global Health ประมาณการว่า ในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี มีการติดเชื้อ HMPV มากกว่า 14 ล้านคน ในปี 2018 มีการเข้ารักษาในโรงพยาบาลมากกว่า 600,000 ราย และมีการเสียชีวิตมากกว่า 16,000 ราย
วิลเลียมส์ กล่าวด้วยว่า การที่แพทย์ส่วนใหญ่ไม่ตรวจหาเชื้อเพราะขาดความตระหนักรู้เกี่ยวกับไวรัส แต่เนื่องจากการตรวจอาจไม่ได้ช่วยเปลี่ยนวิธีการดูแลของแพทย์เท่าไหร่นัก อย่างไรก็ตามมันจะช่วยให้พวกเขาแยกแยะสาเหตุอื่นๆ ที่ต้องรักษาโดยเฉพาะ เช่น โควิด-19 หรือไข้หวัด
ตามข้อมูลจากระบบเฝ้าระวังไวรัสทางเดินหายใจของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐฯ ระบุว่า ผู้ติดเชื้อไวรัส ‘ฮิวแมน เมตานิวโมไวรัส’ (Human metapneumovirus) หรือ HMPV พุ่งสูงขึ้นในฤดูใบไม้ผลินี้ ห้องไอซียู (ICU) เต็มไปด้วยเด็กเล็ก และผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเหล่านี้มากที่สุด เมื่อการระบาดถึงจุดสูงสุดในช่วงกลางเดือนมีนาคม เกือบ 11% ของตัวอย่างทดสอบติดเชื้อ HMPV ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยประมาณ 36% และจุดสูงสุดตามฤดูกาลในช่วงก่อนเกิดโรคระบาดอยู่ที่ 7%
อย่างไรก็ตาม คนส่วนใหญ่ที่ติดเชื้ออาจไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าติดเชื้อ คนที่มีอาการป่วยมักจะไม่ได้รับการทดสอบหาเชื้อจากภายนอกโรงพยาบาล ซึ่งแตกต่างจากโควิด-19 และไข้หวัดใหญ่ โดยในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนสำหรับ HMPV หรือยาต้านไวรัสที่จะรักษา แพทย์จะดูแลผู้ป่วยตามอาการเท่านั้น
ภัยคุกคามที่เราประเมินมัน ‘ต่ำ’ ไป
การศึกษาแสดงให้เห็นว่า HMPV ทำให้เกิดความยากลำบากในสหรัฐฯ ในแต่ละปีพอๆ กับไข้หวัดและไวรัส RSV การศึกษาหนึ่งจากตัวอย่างผู้ป่วยที่เก็บรวบรวมมากว่า 25 ปี พบว่า HMPV เป็นสาเหตุที่พบบ่อยเป็นอันดับ 2 ของการติดเชื้อทางเดินหายใจในเด็ก รองจาก RSVขณะที่การศึกษาในนิวยอร์กที่ดำเนินการในฤดูหนาวมากกว่า 4 ครั้งพบว่า โรคนี้พบได้บ่อยในผู้สูงอายุที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เช่นเดียวกับ RSV และไข้หวัดใหญ่ ซึ่ง HMPV สามารถนำไปสู่การป่วยหนักและปอดบวมถึงแก่ชีวิตได้ในกลุ่มผู้สูงอายุ
ไดแอน เดวิสัน ติดเชื้อ HMPV ระหว่างงานฉลองครอบครัวเมื่อต้นเดือนเม.ย. หลังจากนั้น 2 สัปดาห์เธอมีอาการไอรุนแรง และไม่สามารถคุยโทรศัพท์ได้ เธอบอกว่า เธอพูดได้แค่ 2 – 3 คำ เธออยากจะไออย่างรุนแรงและแรงจนเหมือนจะอ้วก เธอคิดว่าเธอติดเชื้อโควิด-19 แต่เมื่อเธอตรวจหาเชื้อกี่ครั้งต่อกี่ครั้งผลก็ออกมาเป็นลบ
เนื่องจากเดวิสันมีภูมิคุ้มกันที่บกพร่อง ทำให้เธอต้องระมัดระวังตลอดช่วงที่โควิด-19 แพร่ระบาด ด้วยความกังวลเกี่ยวกับโรคปอดบวม เธอจึงไปเอกซเรย์จากคลินิกรังสีวิทยาซึ่งผลก็ออกมาปกติ จากนั้นเธอจะได้รับการตรวจทดสอบเพิ่มเติมจึงได้รู้ว่าเธอมีเชื้อ HMPV
เมตานิวโมไวรัสในมนุษย์ถูกค้นพบโดยนักล่าไวรัสชาวดัตช์ในปี 2001 พวกเขามีตัวอย่าง 28 ตัวอย่างจากเด็กในเนเธอร์แลนด์ที่ติดเชื้อทางเดินหายใจโดยไม่ทราบสาเหตุ เด็กบางคนป่วยหนักและต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ แต่พวกเขาตรวจไม่พบเชื้อก่อโรคที่เป็นบวก
นักวิจัยเพาะเลี้ยงตัวอย่างในเซลล์ประเภทต่างๆ จาก ลิง ไก่ และสุนัข จากนั้นจึงดูการเพาะเลี้ยงภายใต้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน พวกเขาเห็นบางสิ่งที่ดูเหมือนมีโครงสร้างเกี่ยวข้องกับตระกูล paramyxoviridae ซึ่งเป็นกลุ่มของไวรัสที่ทราบกันดีว่าทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรคหัด โรคคางทูม และไวรัสระบบทางเดินหายใจหรือ RSV
เมื่อพิจารณายีนของไวรัสอย่างใกล้ชิดมากขึ้น พบว่ามีไวรัสที่ใกล้เคียงอย่างเช่น ไวรัสเมตานิวโมในนก ซึ่งแพร่เชื้อในนก ไวรัสตัวใหม่นี้ถูกขนานนามว่า เมตานิวโมในมนุษย์ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามันอาจกระโดดจากนกมาสู่มนุษย์ ซึ่งเป็นหนึ่งในวิวัฒนาการของมัน
เมื่อนักวิจัยทดสอบตัวอย่างเลือดจากผู้ป่วย 72 รายที่เก็บไว้ตั้งแต่ปี 1958 ทั้งหมดแสดงหลักฐานการสัมผัสเชื้อไวรัสลึกลับ ซึ่งบ่งชี้ว่ามันแพร่กระจายอยู่ในมนุษย์โดยตรวจไม่พบมาเป็นเวลาอย่างน้อยครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา
นักวิทยาศาสตร์ยังไม่รู้ว่าอะไรเป็นสาเหตุของโรคนี้
จอห์น วิลเลียมส์ กุมารแพทย์จาก มหาวิทยาลัยพิตส์เบิร์ก ผู้ค้นคว้าวัคซีนและการรักษา HMPV กล่าวว่า มีการศึกษาทางระบาดวิทยาอย่างกว้างขวางในช่วงปี 1950 และ 1960 โดยพิจารณาถึงสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจ เมตานิวโมไวรัสในมนุษย์ไม่ได้ประกอบด้วยไวรัสที่ไม่รู้จักไปเสียทั้งหมด แต่ก็เป็นสัดส่วนที่มีนัยสำคัญเช่นกัน เพียงแต่ไม่มีใครรู้เรื่องนี้ ซึ่งเป็นเหมือน ‘ไวรัสที่สำคัญที่สุดที่เราอาจจะไม่เคยได้ยิน’“มันคือไวรัส 3 ตัว สิ่งเหล่านี้คือ 3 โรคใหญ่ในเด็กและผู้ใหญ่ มีแนวโน้มมากที่สุดที่จะทำให้คนเข้าโรงพยาบาล และทำให้เกิดโรคร้ายแรง มีแนวโน้มที่สุดที่จะแพร่ระบาดไปทั่วบ้านพักคนชรา และทำให้ผู้สูงอายุป่วยหนักและถึงขั้นเสียชีวิต” วิลเลียมส์กล่าวพร้อมชี้ให้เห็นว่า ไม่มีการตรวจหาเชื้อ HMPV นอกโรงพยาบาล ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากในการรับรู้ภาระที่แท้จริงของโรคนี้
การศึกษาในปี 2020 ใน Lancet Global Health ประมาณการว่า ในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี มีการติดเชื้อ HMPV มากกว่า 14 ล้านคน ในปี 2018 มีการเข้ารักษาในโรงพยาบาลมากกว่า 600,000 ราย และมีการเสียชีวิตมากกว่า 16,000 ราย
การติดเชื้อทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอหรือไม่สมบูรณ์ ซึ่ง ‘มนุษย์จะติดเชื้อซ้ำได้ตลอดชีวิต’
เว็บไซต์ clinictrials.gov ระบุว่า บริษัทต่างๆ กำลังพัฒนาวัคซีนต่อต้าน HMPV ขณะที่ผู้ผลิตวัคซีนโควิด-19 อย่าง โมเดอร์นา (Moderna) เพิ่งเสร็จสิ้นการศึกษาขั้นต้นของวัคซีนทางเลือก (mRNA) เพื่อต่อต้าน HMPV และ parainfluenzaวิลเลียมส์ กล่าวด้วยว่า การที่แพทย์ส่วนใหญ่ไม่ตรวจหาเชื้อเพราะขาดความตระหนักรู้เกี่ยวกับไวรัส แต่เนื่องจากการตรวจอาจไม่ได้ช่วยเปลี่ยนวิธีการดูแลของแพทย์เท่าไหร่นัก อย่างไรก็ตามมันจะช่วยให้พวกเขาแยกแยะสาเหตุอื่นๆ ที่ต้องรักษาโดยเฉพาะ เช่น โควิด-19 หรือไข้หวัด
