ทีมวิจัยในสหรัฐฯ พบหลักฐานว่าจีนสร้างเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ต้นแบบเพื่อขับเคลื่อนเรือรบขนาดใหญ่อย่าง ‘เรือบรรทุกเครื่องบิน’ การพัฒนาดังกล่าวอาจเป็นก้าวสำคัญสำหรับประเทศที่เพิ่งเริ่มปฏิบัติการบนเรือบรรทุกเครื่องบิน
งานวิจัยใหม่โดยทีมวิจัยจากสถาบันการศึกษานานาชาติมิดเดิลเบอรีในแคลิฟอร์เนีย ได้อาศัยภาพถ่ายดาวเทียมจากบริษัท ‘Planet Labs PBC’ และเอกสารของจีน ซึ่งพบว่าจีนกำลังดำเนินการสร้างเตาปฏิกรณ์ที่บริเวณภูเขาในเล่อซาน เขตมู่เฉิง มณฑลเสฉวน
ภาพถ่ายดาวเทียมนั้นบ่งบอกอะไรบางอย่าง และเอกสารหลายฉบับก็ช่วยเติมเต็มช่องว่างดังกล่าว เอกสารฉบับหนึ่งระบุว่า สถาบัน 701 ของจีน (หน่วยงานที่รู้จักกันในชื่อศูนย์วิจัยและออกแบบเรือของจีนที่ดูแลการพัฒนาเรือบรรทุกเครื่องบิน) กำลังดำเนินการสร้างเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ เพื่อติดตั้งบนเรือรบผิวน้ำขนาดใหญ่
สำนักข่าว AP รายงานว่า เอกสารฉบับอื่นระบุว่างานที่กำลังดำเนินการอยู่บนภูเขาเสฉวนคือโครงการหลงเว่ย ซึ่งเป็นโครงการก่อสร้าง ‘ลับ’ ที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันประเทศ
หากจีนกำลังดำเนินการสร้างเรือบรรทุกเครื่องบินพลังงานนิวเคลียร์รุ่นต่อไป นั่นเท่ากับว่าจีนกำลังมุ่งหน้าสู่กองทัพเรือน้ำลึกที่มีขอบข่ายครอบคลุมทั่วโลก ซึ่งเป็นสิ่งที่จีนยังขาดอยู่ในตอนนี้
“นี่คือเป้าหมายของจีน พวกเขารู้ว่านี่คือจุดเด่นของเทคโนโลยีสำหรับการขับเคลื่อนบนเรือบรรทุกเครื่องบิน” แมทธิว ฟูนาโออิล นักวิจัยอาวุโสจาก ‘China Power Project’ แห่งศูนย์การศึกษากลยุทธ์และระหว่างประเทศ (CSIS) บอกกับสำนักข่าว Business Insider ก่อนที่จะมีข่าวเกี่ยวกับโครงการในเล่อซาน
เรือบรรทุกเครื่องบินพลังงานนิวเคลียร์ลำแรกของอเมริกาคือ ‘USS Enterprise’ เข้าประจำการในปี 1961 เรือบรรทุกเครื่องบินของกองทัพเรือสหรัฐในปัจจุบันทั้งหมดนั้นเป็นเรือบรรทุกเครื่องบินแบบผสมระหว่างเรือบรรทุกเครื่องบินชั้น ‘Nimitz’ และชั้น ‘Ford’ ซึ่งใช้พลังงานนิวเคลียร์ทั้งสิ้น
ส่วนจีนมีเรือบรรทุกเครื่องบินอยู่ 3 ลำ ได้แก่ เหลียวหนิง ซานตง และฝูเจี้ยน ซึ่งเรือเหล่านี้ล้วนขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ธรรมดา และอยู่ระหว่างการทดลองเดินเรือในทะเล เรือแต่ละลำได้รับการพัฒนาจากรุ่นก่อนๆ :
- เหลียวหนิง สร้างขึ้นจากซากเรือบรรทุกเครื่องบินสมัยโซเวียตที่ยังสร้างไม่เสร็จ
- ซานตง มีการออกแบบที่คล้ายกันแต่ผลิตในประเทศและได้รับการอัปเกรด เช่น สามารถติดตั้งปีกเครื่องบินบนเรือบรรทุกเครื่องบินที่ใหญ่กว่าได้ แต่ทั้งชานตง และเหลียวหนิงต่างมีจุดกระโดดสกีสำหรับปล่อยเครื่องบินเหมือนกัน
- เรือฝูเจี้ยนลำใหม่มีขีดความสามารถในการกระโดดที่สูงกว่า มีขนาดใหญ่กว่า รวมถึงมีระบบปล่อยเครื่องดีดแม่เหล็กไฟฟ้าขั้นสูง ซึ่งคล้ายกับเทคโนโลยีบนเรือบรรทุกเครื่องบินชั้น Ford ลำใหม่ของสหรัฐฯ
หลังจากเรือบรรทุกเครื่องบินฝูเจี้ยนลำนี้ออกเดินทางเพื่อทดสอบในทะเลเป็นครั้งแรก ผู้เชี่ยวชาญก็ประเมินว่าความก้าวหน้าดังกล่าวช่วยตอกย้ำมุมมองที่ว่าจีนยังคงแสดงให้เห็นถึงความสามารถในการนำเรือลงจอด ทดสอบ ปรับปรุง และพัฒนาขีดความสามารถได้เร็วกว่าเรือลำอื่นๆ
การพัฒนาเทคโนโลยีขับเคลื่อนด้วยพลังงานนิวเคลียร์เป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและยากลำบาก ในอดีต จีนดำเนินการอย่างค่อยเป็นค่อยไปเพื่อผลิตเทคโนโลยีนี้ในประเทศ แต่ยังไม่ชัดเจนว่าเทคโนโลยีดังกล่าวจะนำมาใช้งานเมื่อใด ส่วนเรือบรรทุกเครื่องบินลำที่ 4 ของจีน ซึ่งได้รับการยืนยันว่าอยู่ระหว่างการก่อสร้าง อาจปรับปรุงการออกแบบและขีดความสามารถของเรือฝูเจี้ยนให้ดีขึ้น แต่ยังคงใช้ระบบขับเคลื่อนแบบเดิม โดยระบบขับเคลื่อนด้วยพลังงานนิวเคลียร์จะตามมาในภายหลัง
ทั้งนี้พบว่า จีนปฏิบัติการเรือบรรทุกเครื่องบินในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเมื่อเดือนที่แล้ว จีนยังสร้างประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญด้วยการปฏิบัติการเรือบรรทุกเครื่องบิน 2 ลำในทะเลจีนใต้กับเหลียวหนิงและซานตง นอกจากนี้ ในระหว่างการซ้อมรบครั้งใหญ่รอบเกาะไต้หวันเมื่อเดือนที่แล้ว เหลียวหนิงยังปฏิบัติการนอกเกาะหลักของไต้หวันอีกด้วย
เรือบรรทุกเครื่องบินพลังงานนิวเคลียร์จะขยายพิสัยการเดินเรือของจีน พลังงานนิวเคลียร์จะทำให้เรือจีนสามารถแล่นเรือได้นาน และเดินทางได้ไกลขึ้นโดยไม่ต้องเติมเชื้อเพลิง ความสามารถดังกล่าวถือเป็นก้าวสำคัญในการบรรลุเป้าหมายของจีนในการเป็นกองทัพเรือน้ำลึกเช่นเดียวกับสหรัฐฯ ที่สามารถปฏิบัติการในน่านน้ำต่างๆ ทั่วโลก ซึ่งจะทำให้จีนมีอำนาจและขยายบทบาททางทหารของจีนทั่วโลก
นอกจากนี้ พลังงานนิวเคลียร์ยังช่วยประหยัดพื้นที่สำหรับอาวุธ และทรัพยากรอื่นๆ โดยไม่จำเป็นต้องเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง ซึ่งอาจเพิ่มขีดความสามารถในการรบของเรือได้
เป้าหมายดังกล่าวสอดคล้องกับความทะเยอทะยานทางการทหารของจีน จีนได้พัฒนากองทัพอย่างรวดเร็ว ซึ่งกำลังดำเนินการตามกำหนดเวลาในปี 2027 เพื่อทำให้กองทัพทันสมัย จีนหวังว่าจะเป็นกองทัพระดับโลกภายในกลางศตวรรษนี้ และตระหนักว่าอำนาจทางเรือเป็นองค์ประกอบสำคัญของอำนาจทางทหารของประเทศ
Photo by Handout / Japan's Ministry of Defense / AFP
