สภาเครมลินของรัสเซียเผยว่า วลาดิเมียร์ ปูติน จะไม่เดินทางไปอิสตันบูลเพื่อเจรจากับ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน โดยปฏิเสธข้อเสนอของเซเลนสกีที่ต้องการพบปะกันตัวต่อตัวที่ตุรกีเพื่อหารือสันติภาพ
แถลงการณ์สภาเครมลินระบุเมื่อวันพุธ (14 พ.ค.) ที่ผ่านมาว่า คณะผู้แทนรัสเซียจะนำโดย วลาดิเมียร์ เมดินสกี ผู้ช่วยปูติน ซึ่งเคยเป็นหัวหน้าคณะเจรจาโดยตรงก่อนหน้านี้ระหว่างรัสเซียกับยูเครนในปี 2022
ไม่นานหลังจากสภาเครมลินประกาศ เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ก็เผยว่า โดนัลด์ ทรัมป์ ก็จะไม่เข้าร่วมการเจรจาเช่นกัน และก่อนหน้านี้ ทรัมป์ก็เคยบอกเองว่าเขาจะเดินทางไปตุรกีก็ต่อเมื่อปูตินอยู่ด้วยเท่านั้น
เมดินสกี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมรัสเซียผู้มีแนวคิดอนุรักษนิยมสุดโต่ง จะเดินทางไปอิสตันบูล พร้อมด้วยอเล็กซานเดอร์ โฟมิน รองรัฐมนตรีกลาโหม, มิคาอิล กาลูซิน รองรัฐมนตรีต่างประเทศ, และอีกอร์ คอสติยุกอฟ หัวหน้าหน่วยข่าวกรองทหารของรัสเซีย
การที่รัสเซียแต่งตั้งเมดินสกีเป็นหัวหน้าคณะเจรจาแสดงให้เห็นว่ารัสเซียต้องการฟื้นการเจรจาในแนวทางเดียวกับรอบอิสตันบูลเมื่อปี 2022 ที่ไม่ประสบผลสำเร็จ ซึ่งมีข้อเรียกร้องสูงสุด เช่น การจำกัดกองทัพยูเครนและห้ามยูเครนได้รับความช่วยเหลือจากตะวันตก ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่ยูเครนปฏิเสธว่าไม่สามารถยอมรับได้
ที่น่าสังเกตคือ สภาเครมลินไม่ได้ส่งนักการทูตระดับสูง 2 คน คือ ยูริ อูชาคอฟ และเซอร์เกย์ ลาฟรอฟ ซึ่งเคยเข้าร่วมการเจรจาระดับสูงกับสหรัฐฯ ในซาอุดีอาระเบียมาก่อน
ปูตินได้รับแรงกดดันให้เข้าร่วมการเจรจาตั้งแต่เซเลนสกีและทรัมป์เรียกร้องให้เขาเดินทางไปอิสตันบูลเพื่อหารือข้อตกลงสันติภาพ ขณะที่เซเลนสกีท้าให้ปูตินพบกันแบบตัวต่อตัวที่ตุรกี หลังจากที่ปูตินเรียกร้องให้มีการเจรจาโดยตรงระหว่างรัสเซียกับยูเครนที่อิสตันบูล
การเจรจาในวันพฤหัสบดี (15 พ.ค.) นี้ยังคงไม่ชัดเจนนัก เนื่องจากการเจรจาดังกล่าวมีความสำคัญมากขึ้นท่ามกลางการโต้ตอบและการวางท่าทีเชิงกลยุทธ์ที่ทวีความรุนแรงขึ้นของทั้งสองฝ่าย
เซเลนสกีกำลังเดินทางไปกรุงอังการาในเย็นวันพุธ โดยมีกำหนดพบกับประธานาธิบดีเรเซป เทย์ยิป แอร์โดอัน ของตุรกีในวันพฤหัสบดี และกล่าวว่าเขาพร้อมบินไปอิสตันบูลทันทีหากปูตินเดินทางมา “ถ้าปูตินไม่มาและเล่นเกม นั่นคือจุดสิ้นสุดที่เขาไม่ต้องการยุติสงคราม” เซเลนสกี กล่าว
ในช่วงดึกของวันพุธ รัฐมนตรีต่างประเทศยูเครน อันดรีย์ ซิบิฮา โพสต์ภาพการประชุมที่ตุรกีกับรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ มาร์โก รูบิโอ และวุฒิสมาชิกสหรัฐฯ ลินด์เซย์ เกรแฮม พร้อมระบุว่าทั้ง 3 คนพบปะเพื่อ ‘ส่งเสริมสันติภาพและประสานจุดยืนในสัปดาห์ที่สำคัญนี้’
ซิบิฮากล่าวเพิ่มเติมว่า “เป็นเรื่องสำคัญที่รัสเซียจะต้องตอบแทนการกระทำอันสร้างสรรค์ของยูเครน แต่จนถึงตอนนี้ยังไม่เป็นเช่นนั้น รัสเซียต้องเข้าใจว่าการปฏิเสธสันติภาพต้องแลกมาด้วยราคาที่ต้องจ่าย”
ก่อนหน้านี้ โดนัลด์ ทรัมป์ เคยกระตุ้นให้เซเลนสกียอมรับข้อเสนอเจรจา และหวังว่าปูตินจะเข้าร่วม โดยเมื่อวันพุธที่ผ่านมา ทรัมป์กล่าวว่า ‘มีความเป็นไปได้ที่เขาอาจแวะไปตุรกีหากปูตินอยู่ที่นั่น’ แต่เขาก็บอกว่าเขามีกำหนดไปสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ในวันพฤหัสบดีในช่วงสุดท้ายของการเยือนประเทศอ่าวเปอร์เซีย
อย่างไรก็ดี ปูตินและเซเลนสกีเคยพบกันเพียงครั้งเดียวในปี 2019 ขณะที่รัสเซียมักมองเซเลนสกีว่าไม่มีความชอบธรรม ทั้งนี้คาดว่า ยูเครนจะเรียกร้องให้มีการหยุดยิงเต็มรูปแบบ 30 วันเพื่อเป็นจุดเริ่มต้นสำหรับการเจรจาเพิ่มเติม
รัสเซียปฏิเสธข้อเสนอหยุดยิงระยะยาว โดยให้เหตุผลว่าจะเปิดโอกาสให้ยูเครนเสริมกำลังและจัดระเบียบใหม่ ขณะที่กองกำลังรัสเซียกำลังรุกคืบในสนามรบ
เจ้าหน้าที่รัสเซียได้ส่งสัญญาณว่าจะยืนยันข้อเรียกร้องสูงสุดในการเจรจาที่อิสตันบูล ซึ่งคล้ายกับข้อเรียกร้องที่เคยเสนอในการเจรจาที่ล้มเหลวในตุรกีเมื่อฤดูใบไม้ผลิปี 2022
นายกฯ เยอรมนี ฟริดริช เมิร์ซ กล่าวเมื่อวันพุธว่า จะไม่มีการยุติสงครามในรูปแบบของ ‘สันติภาพที่ถูกบังคับ’ จากรัสเซีย และเตือนรัฐสภาว่าไม่ควรปล่อยให้ฝ่ายตะวันตกแตกแยก
(Photo by Alexander NEMENOV / POOL / AFP)
