จริงๆ แล้วแผนก่อกบฏของ ‘วากเนอร์’ คืออะไรกันแน่…?
ท่ามกลางความวุ่นวายภายในการเมืองรัสเซียเมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมานั้นล่าสุดสำนักข่าว The Wall Street Journal รายงานโดยอ้างคำพูดเจ้าหน้าที่ตะวันตกว่า จริงๆ แล้ว เยฟกินิ ปริโกชิน หัวหน้ากลุ่มวากเนอร์วางแผนที่จะจับเจ้าหน้าที่ทหารระดับสูงรัสเซีย 2 คนในวันที่พวกเขาก่อกบฏในช่วงสั้นๆ เมื่อวันเสาร์ (24 มิ.ย.) ที่ผ่านมาตามรายงานของ The Wall Street Journal ระบุว่า แผนการของปริโกชินเกี่ยวข้องกับการจับกุมรัฐมนตรีกลาโหม เซอร์เกย์ ชอยกู และนายพลระดับสูงของกองทัพ วาเลรี เกราซิมอฟ ขณะที่ทั้งคู่ไปเยือนพื้นที่ตามแนวชายแดนของยูเครน
แต่ทว่าหน่วยบริการความมั่นคงแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย (FSB) ล่วงรู้ถึงแผนการดังกล่าวราว 2 วันก่อนปฏิบัติการจับกุมจะเกิดขึ้น ทำให้ปริโกชินต้องเปลี่ยนแผนในนาทีสุดท้ายและตัดสินใจเดินขบวนประท้วงไปมอสโกแทน
ขณะที่แหล่งข่าวด้านความมั่นคงในยุโรป 2 รายบอกกับ CNN ว่า “แม้ว่าปริโกชินจะแสดงความปรารถนาที่จะจับตัวผู้นำทางทหารของรัสเซีย แต่ก็ไม่มีการประเมินว่าเขามีแผนน่าเชื่อถือหรือไม่ที่จะทำเช่นนั้น”
คนใน (สนิทปริโกชินแต่อยู่ข้างปูติน?) รู้แผนการล่วงหน้าอยู่แล้ว…
ทั้งนี้ก็มีการคาดเดาไปต่างๆ นานาเกี่ยวกับบทบาทของผู้บัญชาการอาวุโสของรัสเซียในขณะที่เกิดเหตุจลาจลเมื่อคืนวันศุกร์ (23 มิ.ย.) ที่ผ่านมา โดยสำนักข่าว The New York Times อ้างเจ้าหน้าที่สหรัฐซึ่งกล่าวว่าได้รับรายงานสรุปของสำนักข่าวกรองที่รายงานว่า ผู้บัญชาการกองทัพอากาศรัสเซีย พล.อ.เซอร์เกย์ ซูโรวิกิน ซึ่งเป็นเพื่อนของปริโกชินนั้นรู้แผนการล่วงหน้าของวากเนอร์ที่จะก่อกบฏต่อผู้นำทางทหารของรัสเซีย และเป็นซูโรวิกินที่เกลี้ยกล่อมให้ปริโกชินล้มเลิกการก่อกบฏซึ่งเพิ่งเกิดขึ้นไม่นานหลังจากเริ่มขึ้น
เพราะความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างซูโรวิกินและปริโกชิน ทำให้เกิดข่าวลือว่าวูโรวิกินอาจถูกกวาดล้างหรือถูกสอบสวนเนื่องจากสนับสนุนการกบฏ เนื่องจากไม่มีใครพบเห็นซูโรวิกินในที่สาธารณะตั้งแต่วันเสาร์ (24 มิ.ย.)
ทันทีที่ปริโกชินก่อเหตุจลาจล ซูโรวิกินก็ประกาศอย่างชัดเจนว่าต่อต้านและสนับสนุนรัฐบาลรัสเซีย “เราต่อสู้ร่วมกับคุณ เสี่ยงภัย เราชนะด้วยกัน เราเป็นสายเลือดเดียวกัน เราเป็นนักรบ ผมขอให้คุณหยุด ศัตรูเรากำลังรอให้สถานการณ์ทางการเมืองภายในประเทศทวีความรุนแรงขึ้น”
ด้านโฆษกเครมลิน ดมีตรี เปสคอฟ กล่าวว่า “ตอนนี้จะมีการคาดเดาและข่าวลือมากมายเกี่ยวกับเหตุการณ์เหล่านี้ ผมเชื่อว่านี่เป็นเพียงอีกการคาดเดาหนึ่งเท่านั้น”
เจ้าหน้าที่ข่าวกรองของยุโรปคนหนึ่งบอกกับ CNN ว่า มีข้อบ่งชี้ว่าเจ้าหน้าที่ความมั่นคงระดับสูงของรัสเซียล่วงรู้บางอย่างเกี่ยวกับแผนการของปริโกชิน และอาจไม่ได้ส่งต่อข้อมูลเกี่ยวกับพวกเขา แต่เลือกที่จะดูว่าพวกเขาดำเนินการอย่างไร
“พวกเขาอาจรู้และอาจไม่ได้บอกเรื่องนี้ หรือรู้เรื่องนี้และตัดสินใจที่จะช่วยให้วากเนอร์ดำเนินการสำเร็จ…แม้ว่าการกบฏจะล้มเหลว แต่ศักดิ์ศรีของปูตินก็ถูกทำลายด้วย หากนั่นคือสิ่งที่วากเนอร์ต้องการ นั่นก็เป็นสิ่งที่พวกเขาได้รับ”
ลอว์เรนซ์ ฟรีดแมน ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านการศึกษาสงครามแห่งคิงส์คอลเลจลอนดอนกล่าวว่า “ทุกอย่างขึ้นอยู่กับสิ่งที่คุณคิดว่าปริโกชินพยายามจะก่อกบฏ และซูโรวิกินอาจกระตือรือร้นที่จะเปลี่ยนตำแหน่งผู้บังคับบัญชาระดับสูง แต่เขาก็ไม่ต้องการมีส่วนร่วมในการก่อรัฐประหาร ซึ่งผมก็ไม่คิดว่าเป็นความตั้งใจเดิมของปริโกชินเช่นกัน”
“มีแนวโน้มว่าซูโรวิกินอยู่ในเมืองรอสตอฟช่วงที่ปริโกชินก่อกบฏ เนื่องจากเขาและนายพลวลาดีมีร์ อเล็กเซเยฟก็ได้เผยแพร่วิดีโอที่เรียกร้องให้กองกำลังมีความสามัคคีและสนับสนุนปูตินในวันนั้น (23 มิ.ย.)” ฟรีดแมนกล่าว
ขณะเดียวกันนักวิเคราะห์ส่วนใหญ่ในรัสเซียและต่างประเทศก็สงสัยว่าซูโรวิกินผู้ภักดีกับตำแหน่งผู้บัญชาการกองกำลังรัสเซียที่แบกอยู่กำลังอยู่ภายใต้แรงกดดันอย่างหนักจากการตอบโต้ของยูเครน และอาจจะเข้าร่วมการก่อการกบฏเต็มรูปแบบ
ตามรายงานของ TASS สื่อรัสเซียระบุว่า วิกตอร์ โซโลตอฟ ผู้บัญชาการกองกำลังรักษาดินแดนรัสเซียกล่าวว่า “เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัสเซียล่วงรู้แผนการก่อกบฏของปริโกชินเนื่องจากคนใกล้ชิดของหัวหน้ากลุ่มวากเนอร์ปล่อยให้มันรั่วไหลออกมา…การก่อจลาจลครั้งนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากหน่วยข่าวกรองตะวันตก เพราะพวกเขารู้ล่วงหน้าหลายสัปดาห์”
อย่างไรก็ดี ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐฯ ก็ออกมาแสดงความคิดเห็นเมื่อวันพุธ (28 มิ.ย.) ที่ผ่านมาว่า เป็นการยากที่จะบอกว่าปูตินอ่อนแอลงจากการกบฏหรือไม่ แม้จะแสดงความแตกแยกในสายบังคับบัญชา แต่ไบเดนกล่าวว่าในท้ายที่สุดแล้ว นายพลระดับสูง รวมทั้งซูโรวิกินก็จะสนับสนุนเครมลิน
เพราะความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างซูโรวิกินและปริโกชิน ทำให้เกิดข่าวลือว่าวูโรวิกินอาจถูกกวาดล้างหรือถูกสอบสวนเนื่องจากสนับสนุนการกบฏ เนื่องจากไม่มีใครพบเห็นซูโรวิกินในที่สาธารณะตั้งแต่วันเสาร์ (24 มิ.ย.)
ทันทีที่ปริโกชินก่อเหตุจลาจล ซูโรวิกินก็ประกาศอย่างชัดเจนว่าต่อต้านและสนับสนุนรัฐบาลรัสเซีย “เราต่อสู้ร่วมกับคุณ เสี่ยงภัย เราชนะด้วยกัน เราเป็นสายเลือดเดียวกัน เราเป็นนักรบ ผมขอให้คุณหยุด ศัตรูเรากำลังรอให้สถานการณ์ทางการเมืองภายในประเทศทวีความรุนแรงขึ้น”
ด้านโฆษกเครมลิน ดมีตรี เปสคอฟ กล่าวว่า “ตอนนี้จะมีการคาดเดาและข่าวลือมากมายเกี่ยวกับเหตุการณ์เหล่านี้ ผมเชื่อว่านี่เป็นเพียงอีกการคาดเดาหนึ่งเท่านั้น”
เจ้าหน้าที่ข่าวกรองของยุโรปคนหนึ่งบอกกับ CNN ว่า มีข้อบ่งชี้ว่าเจ้าหน้าที่ความมั่นคงระดับสูงของรัสเซียล่วงรู้บางอย่างเกี่ยวกับแผนการของปริโกชิน และอาจไม่ได้ส่งต่อข้อมูลเกี่ยวกับพวกเขา แต่เลือกที่จะดูว่าพวกเขาดำเนินการอย่างไร
“พวกเขาอาจรู้และอาจไม่ได้บอกเรื่องนี้ หรือรู้เรื่องนี้และตัดสินใจที่จะช่วยให้วากเนอร์ดำเนินการสำเร็จ…แม้ว่าการกบฏจะล้มเหลว แต่ศักดิ์ศรีของปูตินก็ถูกทำลายด้วย หากนั่นคือสิ่งที่วากเนอร์ต้องการ นั่นก็เป็นสิ่งที่พวกเขาได้รับ”
ลอว์เรนซ์ ฟรีดแมน ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านการศึกษาสงครามแห่งคิงส์คอลเลจลอนดอนกล่าวว่า “ทุกอย่างขึ้นอยู่กับสิ่งที่คุณคิดว่าปริโกชินพยายามจะก่อกบฏ และซูโรวิกินอาจกระตือรือร้นที่จะเปลี่ยนตำแหน่งผู้บังคับบัญชาระดับสูง แต่เขาก็ไม่ต้องการมีส่วนร่วมในการก่อรัฐประหาร ซึ่งผมก็ไม่คิดว่าเป็นความตั้งใจเดิมของปริโกชินเช่นกัน”
“มีแนวโน้มว่าซูโรวิกินอยู่ในเมืองรอสตอฟช่วงที่ปริโกชินก่อกบฏ เนื่องจากเขาและนายพลวลาดีมีร์ อเล็กเซเยฟก็ได้เผยแพร่วิดีโอที่เรียกร้องให้กองกำลังมีความสามัคคีและสนับสนุนปูตินในวันนั้น (23 มิ.ย.)” ฟรีดแมนกล่าว
ขณะเดียวกันนักวิเคราะห์ส่วนใหญ่ในรัสเซียและต่างประเทศก็สงสัยว่าซูโรวิกินผู้ภักดีกับตำแหน่งผู้บัญชาการกองกำลังรัสเซียที่แบกอยู่กำลังอยู่ภายใต้แรงกดดันอย่างหนักจากการตอบโต้ของยูเครน และอาจจะเข้าร่วมการก่อการกบฏเต็มรูปแบบ
ตามรายงานของ TASS สื่อรัสเซียระบุว่า วิกตอร์ โซโลตอฟ ผู้บัญชาการกองกำลังรักษาดินแดนรัสเซียกล่าวว่า “เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัสเซียล่วงรู้แผนการก่อกบฏของปริโกชินเนื่องจากคนใกล้ชิดของหัวหน้ากลุ่มวากเนอร์ปล่อยให้มันรั่วไหลออกมา…การก่อจลาจลครั้งนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากหน่วยข่าวกรองตะวันตก เพราะพวกเขารู้ล่วงหน้าหลายสัปดาห์”
อย่างไรก็ดี ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐฯ ก็ออกมาแสดงความคิดเห็นเมื่อวันพุธ (28 มิ.ย.) ที่ผ่านมาว่า เป็นการยากที่จะบอกว่าปูตินอ่อนแอลงจากการกบฏหรือไม่ แม้จะแสดงความแตกแยกในสายบังคับบัญชา แต่ไบเดนกล่าวว่าในท้ายที่สุดแล้ว นายพลระดับสูง รวมทั้งซูโรวิกินก็จะสนับสนุนเครมลิน
