เมื่อวันอาทิตย์ (3 มี.ค.) ที่ผ่านมา ผู้ลงคะแนนเสียงชาวสวิตเซอร์แลนด์จำนวนมากพร้อมใจกันสนับสนุนข้อเสนอให้รัฐ ‘เพิ่มการจ่ายเงินบำนาญ’ เนื่องจากประชากรสูงวัยในประเทศกำลังเผชิญกับค่าครองชีพที่สูงขึ้น
สหภาพแรงงานเรียกร้องให้เพิ่มการจ่ายเงินบำนาญรายเดือนเดือนที่ 13 ในแต่ละปี ได้รับการสนับสนุนเกือบ 60% แต่การลงมติแยกออกไปเพื่อเพิ่มอายุเกษียณของสวิตเซอร์แลนด์เป็น 66 จาก 65 ปีกลับถูกปฏิเสธอย่างหนักแน่นโดยผู้มีสิทธิเลือกตั้งราว 3 ใน 4
“นี่คือประวัติศาสตร์…พรรคกรีนของสวิตเซอร์แลนด์เฉลิมฉลองชัยชนะครั้งสำคัญสำหรับผู้เกษียณอายุจำนวนมากที่จะได้เห็นสถานการณ์ของพวกเขาดีขึ้น” ปิแอร์-อีฟ เมลลาร์ด หัวหน้าสหพันธ์สหภาพแรงงานสวิส (SGB) บอกกับสำนักข่าว AFP
ในขณะที่การสำรวจความคิดเห็นชี้ให้เห็นถึงการสนับสนุนอย่างแข็งขันของประชาชนสำหรับข้อเสนอ ‘การใช้ชีวิตหลังเกษียณที่ดีขึ้น’ แต่ก็ยังมีข้อสงสัยอยู่ว่าข้อเสนอนี้จะได้เสียงข้างมากที่จำเป็นใน 26 รัฐส่วนใหญ่ของสวิตเซอร์แลนด์หรือไม่
แต่ในท้ายที่สุด โครงการริเริ่มดังกล่าวก็ได้รับเสียงส่วนใหญ่ถึง 2 เท่า โดยได้รับการสนับสนุนจากผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 58.24% และ 16 มณฑล
ค่าครองชีพ ‘พุ่ง’ ทะยาน
ตามรายงานของสำนักข่าว ATS-Keystone ระบุว่า “การลงคะแนนเสียงในวันอาทิตย์นับเป็นครั้งแรกที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งชาวสวิสยอมรับข้อเสนอยอดนิยมเพื่อเปลี่ยนแปลงระบบประกันสังคมของประเทศ” นอกจากนี้ยังเป็นครั้งแรกที่สหภาพแรงงานของสวิสประสบความสำเร็จในการผลักดันโครงการริเริ่มในการเลือกตั้งภายใต้ระบบประชาธิปไตยโดยตรงของประเทศ
โครงการริเริ่มนี้เรียกร้องให้ผู้รับบำนาญได้รับเงินรายเดือนเพิ่มเติม ซึ่งคล้ายกับเงินเดือนเดือนที่ 13 ที่พนักงานจำนวนมากได้รับในสวิตเซอร์แลนด์และประเทศอื่นๆ ในยุโรป
การจ่ายเงินบำนาญของรัฐรายเดือนในสวิตเซอร์แลนด์สูงสุดที่ 2,450 ฟรังก์สวิส (ราว 99,000 บาท) สำหรับบุคคลธรรมดา และ 3,675 ฟรังก์สวิสสำหรับคู่สมรส (ราว 1.49 แสนบาท)
ทั้งนี้พบว่า ค่าเช่าอพาร์ทเมนต์ 2 ห้องนอนทั่วไปในเมืองต่างๆ ของสวิตเซอร์แลนด์อยู่ที่อย่างน้อย 3,000 ฟรังก์สวิส (ราว 1.21 แสนบาท) และค่ากาแฟจะสูงกว่า 5 ฟรังก์สวิส (ราว 200 บาท)
“ค่าครองชีพพุ่งสูงขึ้นเรื่อยๆ” จาคอบ เฮารี ผู้เกษียณอายุกล่าว
รัฐบาลกล่าวว่า “การเพิ่มเงินบำนาญจะมีค่าใช้จ่ายมากกว่า 4 พันล้านฟรังก์สวิสต่อปี (ราว 1.62 แสนล้านบาท) ซึ่งจะต้องมีการขึ้นภาษีและอาจคุกคามเสถียรภาพทางการเงินของระบบประกันสังคม แต่ เอลิซาเบธ โบม-ชไนเดอร์ รัฐมนตรีมหาดไทยบอกเมื่อวันอาทิตย์ว่า “ประชาธิปไตยยังมีชีวิตอยู่และกำลังส่งผลกระทบในสวิตเซอร์แลนด์…มันมีราคาที่ต้องจ่าย” พร้อมเสริมว่า “รัฐบาลและรัฐสภาจะดำเนินการตามข้อเสนอเพื่อให้แน่ใจว่าผู้รับบำนาญจะได้รับเงินพิเศษเริ่มในปี 2026”
สหพันธ์สหภาพแรงงานสวิส (SGB) กล่าวว่า “ผลการลงคะแนนเสียงเมื่อวันอาทิตย์แสดงให้เห็นชัดเจนว่ารัฐบาล รัฐสภาส่วนใหญ่ และนายจ้างเพิกเฉยต่อปัญหาเงินบำนาญมาเป็นเวลานานเกินไป”
อายุเกษียณจะต้อง ‘ไม่’ เปลี่ยนแปลง
สำหรับประเด็นที่ 2 ในการลงคะแนนเสียงเมื่อวันอาทิตย์ที่ต้องการ ‘เพิ่มอายุเกษียณ’ จาก 65 ปีเป็น 66 ปีในทศวรรษหน้าก็ถูกปฏิเสธโดยสิ้นเชิง โดย 74.72% ไม่เห็นด้วยกับข้อเสนอของพรรคเสรีนิยมฝ่ายขวา
โดยทั่วไปแล้วการมีส่วนร่วมของผู้มีสิทธิเลือกตั้งจะต่ำมากในการลงคะแนนเสียงยอดนิยมของสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งจะจัดขึ้นทุกๆ 2-3 เดือน และแทบจะไม่มีผู้ลงคะแนนเกิน 50% เลย
แต่ประเด็นเมื่อวันอาทิตย์ได้จุดชนวนให้เกิดการอภิปรายอย่างดุเดือด และมีผู้เข้าร่วมมากกว่า 58%
Photo by Fabrice COFFRINI / AFP