ประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกีของยูเครน กล่าวเมื่อวันอังคาร (11 มี.ค.) ว่า ยูเครนยอมรับข้อตกลงหยุดยิง 30 วันที่สหรัฐฯ เสนอ หลังจากคณะผู้แทนยูเครนเจรจาสันติภาพกับเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ยาวนานกว่า 8 ชั่วโมงที่เมืองเจดดาห์ ซาอุดีอาระเบีย
คณะผู้แทนยูเครนได้เข้าพบกับมาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ และไมค์ วอลท์ซ ที่ปรึกษาความมั่นคงแห่งชาติ ซึ่งทั้งรูบิโอและวอลท์ซได้เข้าร่วมการเจรจากับรัสเซียโดยตรงเมื่อเดือนที่แล้ว
ยูเครนเสนออะไรบ้าง?
เซเลนสกียืนยันในโพสต์โซเชียลมีเดียว่า “องค์ประกอบสำคัญของการสนทนาในวันนี้คือความพร้อมของอเมริกาที่จะฟื้นฟูความช่วยเหลือเชิงป้องกันให้กับยูเครน รวมถึงการสนับสนุนด้านข่าวกรอง”
ข้อเสนอหยุดยิงนั้นห้ามการยิงจรวด โดรน และระเบิด ไม่เพียงแต่ในทะเลดำเท่านั้น แต่ยังรวมถึงแนวหน้าทั้งหมดด้วย แม้ว่าแถลงการณ์อย่างเป็นทางการจะไม่ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ก็ตาม
ข้อเสนอหยุดยิงที่ยูเครนยอมรับครอบคลุมถึงแนวรบทั้งหมดในการสู้รบกับรัสเซียไม่ใช่แค่ทางอากาศและทางทะเล รวมไปถึงการปล่อยตัวนักโทษชาวยูเครน และการส่งตัวเด็กๆ ชาวยูเครนกลับจากรัสเซีย “ยูเครนยอมรับข้อเสนอนี้ เรามองว่าเป็นไปในทางบวก เราพร้อมที่จะดำเนินการ และสหรัฐฯ จะต้องโน้มน้าวให้รัสเซียดำเนินการดังกล่าว...การหยุดยิงจะเริ่มต้นขึ้นในทันทีที่รัสเซียเห็นด้วย” เซเลนสกี กล่าว
แถลงการณ์ดังกล่าวยังไม่ได้กล่าวถึงดินแดนแต่อย่างใด แม้ว่าก่อนหน้านี้ยูเครนจะเรียกร้องให้รัสเซียคืนดินแดนที่ยึดครอง และสหรัฐฯ ระบุว่ายูเครนอาจต้องยอมเสียดินแดน หรือเคลื่อนกำลังทหารจากต่างประเทศในยูเครนเพื่อรักษาสันติภาพ
แล้วสหรัฐฯ ว่ายังไง?
แถลงการณ์ร่วมของสหรัฐฯ กับยูเครนหลังการประชุมที่เมืองเจดดาห์ระบุว่า “จะยกเลิก ‘การหยุดชะงัก’ ในการแบ่งปันข่าวกรองและกลับมาให้ความช่วยเหลือด้านความปลอดภัยแก่ยูเครนอีกครั้งในทันที”
แถลงการณ์ดังกล่าวเน้นย้ำว่า “ยูเครนแสดงความพร้อมที่จะยอมรับข้อเสนอของสหรัฐฯ ที่จะประกาศหยุดยิงชั่วคราวทันทีเป็นเวลา 30 วัน ซึ่งสามารถขยายเวลาออกไปได้ด้วยข้อตกลงร่วมกันของทั้งสองฝ่าย และขึ้นอยู่กับการดำเนินการควบคู่กันของสหพันธรัฐรัสเซีย...สหรัฐฯ จะสื่อสารไปยังรัสเซียว่าการตอบสนองของรัสเซียเป็นกุญแจสำคัญในการบรรลุสันติภาพ”
มาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวทันทีหลังการประชุมว่า “ขณะนี้รัสเซียเป็นฝ่ายที่ต้องดำเนินการเพื่อยุติสงคราม เราหวังว่าพวกเขาจะตอบ ‘ตกลง’ ตอนนี้ลูกบอลอยู่ในมือพวกเขาแล้ว”
ทั้งยูเครน และสหรัฐฯ ยังตกลงที่จะสรุปข้อตกลงแร่แรร์เอิร์ธ ‘โดยเร็วที่สุด’ เพื่อขยายเศรษฐกิจของยูเครนและรับประกันความมั่นคงของประเทศในระยะยาว
ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯ ก็ออกมาแสดงความยินดีกับข่าวดังกล่าว และประกาศว่าจะหารือกับประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูติน เกี่ยวกับแผนดังกล่าวในสัปดาห์นี้ “ยูเครนตกลง และหวังว่ารัสเซียจะตกลงด้วย เราจะประชุมกันในวันนี้และพรุ่งนี้ และหวังว่าเราจะสามารถบรรลุข้อตกลงกันได้ แต่ผมคิดว่าการหยุดยิงมีความสำคัญมาก หากเราสามารถทำให้รัสเซียตกลงได้ นั่นก็จะเป็นเรื่องดี หากเราทำไม่ได้ เราก็จะเดินหน้าต่อไป...”
ทรัมป์ยังกล่าวอีกว่าเขาหวังที่จะได้พูดคุยกับปูตินในช่วงปลายสัปดาห์นี้ และหวังว่าการหยุดยิงระหว่างรัสเซียและยูเครนจะมีผลบังคับใช้ ‘ในอีกไม่กี่วันข้างหน้า’
พันธมิตรยุโรปจะมีส่วนร่วมในกระบวนการสันติภาพ
สหภาพยุโรปเรียกข้อตกลงดังกล่าวว่าเป็นไป ‘ในเชิงบวก’ ในขณะที่นายกฯ เคียร์ สตาร์เมอร์ ของอังกฤษ แสดงความยินดีกับผู้นำของทั้งสองประเทศถึงความคืบหน้าสุดน่าทึ่ง
มาร์กัส ซาห์คนา รัฐมนตรีต่างประเทศเอสโตเนีย กล่าวว่า “การเจรจาดังกล่าวเป็น ‘ก้าวสำคัญสู่สันติภาพที่ยุติธรรมและยั่งยืนในยูเครน’...ความรับผิดชอบตกไปอยู่ที่รัสเซียเพียงผู้เดียว” ส่วนเจ้าหน้าที่ยุโรปจากประเทศอื่นๆ เช่น เนเธอร์แลนด์ สวีเดน สาธารณรัฐเช็ก และฝรั่งเศส ก็แสดงความยินดีกับข่าวนี้ด้วยเช่นกัน
รัสเซียมีปฏิกิริยาอย่างไร...
จนถึงขณะนี้ยังไม่มีปฏิกิริยาอย่างเป็นทางการต่อข้อเสนอหยุดยิงดังกล่าว นอกจากการยอมรับความคิดเห็นของทรัมป์เกี่ยวกับการเจรจาภายในสัปดาห์หน้า
แต่ก่อนการเจรจาหารือครั้งสำคัญในเมืองเจดดาห์ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย เซียร์เกย์ ลัฟรอฟ กล่าวว่า “เซเลนสกีไม่ต้องการสันติภาพ...เซเลนสกีประกาศต่อสาธารณะว่าเขาไม่ต้องการหยุดยิงใดๆ เว้นแต่ว่าสหรัฐฯ จะรับรองกับเขาว่าพวกเขาจะโจมตีรัสเซีย ด้วยอาวุธนิวเคลียร์หากจำเป็น...เขากำหนดประเด็นนี้ในลักษณะเดียวกัน ในตอนนี้ (การเจรจาสันติภาพ) ยังไม่จริงจัง”
(Photo by Ludovic MARIN / POOL / AFP)
