สื่ออิหร่านยืนยันประธานาธิบดี อิบราฮิม ไรซี วัย 63 ปีเสียชีวิตจากเหตุเฮลิคอปเตอร์ตกในจังหวัดอาเซอร์ไบจานตะวันออกของอิหร่านเมื่อช่วงเช้าที่ผ่านมา Spacebar พาย้อนอ่านเส้นทางชีวิตของผู้นำสายแข็งทางการเมืองผู้ที่จะสืบทอดตำแหน่งต่อจาก อยาตุลเลาะห์ คอเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน
ก่อนโลดแล่นการเมือง
ก่อนเข้าสู่เส้นทางการเมือง ไรซีในช่วงวัย 20 ต้นๆ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นพนักงานอัยการตามเมืองต่างๆ ก่อนจะได้ย้ายเข้ากรุงเตหะรานในตำแหน่งรองอัยการ จากนั้นในปี 1988 ไรซีเป็นหนึ่งในคณะกรรมการตรวจสอบการประหารชีวิตนักโทษทางการเมืองหลายครั้งจนได้ฉายาว่า “จอมเชือดแห่งเตหะราน” หน้าที่นี้ทำให้ไรซีไม่เป็นที่นิยมของฝ่ายค้านอิหร่าน และยังทำให้สหรัฐฯ ออกมาตรการคว่ำบาตรตัวเขาด้วย
ปี 1989 หลังการเสียชีวิตของ อยาตุลเลาะห์ รูฮุลเลาะห์ คอเมเนอี ไรซีได้รับแต่งตั้งเป็นพนักงานอัยการประจำกรุงเตหะราน จากนั้นตำแหน่งก็เติบโตเรื่อยมา กระทั่งเป็นประธานองค์กร Astan Quds Razavi ที่สนับสนุนเงินให้กับศาสนาองค์กรใหญ่ที่สุดในเมืองมาชาดเมื่อปี 2016 ซึ่งทำให้ไรซีมีที่มีทางในสถาบันของอิหร่าน
ชิงเก้าอี้ประธานาธิบดี
ไรซีเริ่มลงชิงเก้าอี้ประธานาธิบดีตั้งแต่ปี 2017 แต่คว้าน้ำเหลว ก่อนจะได้รับเลือกในที่สุดเมื่อปี 2021 แม้จะได้เสียงถึง 62% แต่ก็มาพร้อมข้อกังขา เนื่องจากมีผู้ออกมาใช้สิทธิ์เลือกตั้งเพียง 48.8% อีกทั้งตัวแทนจากฝ่ายปฏิรูปและสายกลางยังถูกสกัดไม่ให้เข้าสู่สนามเลือกตั้ง
คอนเนคชันเหนียว
ไรซีซึ่งมีคอนเนคชันเหนียวแน่นกับอีลีทในวงการศาสนาและการยุติธรรม สถานะของเขาในสถาบันศาสนาแข็งแกร่งมาก เนื่องจากเจ้าตัวมีความสัมพันธ์เหนียวแน่นกับอดีตผู้นำสูงสุดของอิหร่านทั้งคนก่อนและคนปัจจุบัน ที่แต่งตั้งให้เขาดำรงตำแหน่งอาวุโสหลายตำแหน่ง นอกจากนี้ไรซียังรักษาความสัมพันธ์อันดีไว้กับทั้งรัฐบาล ทหาร ฝ่ายนิติบัญญัติ และผู้ปกครองทางศาสนา
ไรซีปกครองอิหร่านในยุคที่ประชาชนเกิดความโกรธแค้นจากคุณภาพชีวิตที่ตกต่ำลง ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลจากมาตรการคว่ำบาตร และจากการให้ความสำคัญกับประเด็นทางกลาโหมมากกว่าปัญหาภายในของประเทศ ปี 2022 ชาวอิหร่านลุกฮือประท้วงหลังจากวัยรุ่นหญิงคนหนึ่งเสียชีวิตระหว่างถูกตำรวจควบคุมตัวในข้อหาไม่สวมใส่ฮิญาบให้ถูกต้อง เหตุการณ์นี้ทำให้ผู้หญิงอิหร่านหลายคนเผาฮิญาบและตัดผมประท้วง กว่าเหตุการณ์จะสงบก็ล่วงเข้ากลางปี 2023
เผชิญหน้า
ไรซีไม่เคยเกรงกลัวต่อการเผชิญหน้ากับนานาชาติ ด้วยความไม่พอใจต่อท่าทีของสหรัฐฯ กรณีข้อตกลงนิวเคลียร์ ไรซีประกาศทันทีว่าอิหร่านจะยกระดับโครงการนิวเคลียร์ หรืออย่างกรณีเมื่อเร็วๆ นี้คือ ความขัดแย้งกับอิสราเอลจากการที่อิสราเอลถล่มฉนวนกาซา อิหร่านประณามอิสราเอลที่โจมตีชาวปาเลสไตน์ หรือกรณีที่ถึงขั้นโจมตีตอบโต้อิสราเอลหลังสถานกงสุลอิหร่านในกรุงดามัสกัสในซีเรียถูกโจมตี
อิหร่านกำลังจะเข้าสู่ “ยุควุ่นวาย”
อาราช อาซีซี จาก The Atlantic เผยกับ CNN ก่อนการยืนยันการเสียชีวิตของไรซีว่า อิหร่าจะเข้าสู่ยุควุ่นวายหลังเฮลิคอปเตอร์ของประธานาธิบดีไรซีตก “การต่อสู้แย่งชิงอำนาจระหว่างกลุ่มต่างๆ ในสาธารณรัฐอิสลามจะเข้มข้นขึ้นอย่างแน่นอนนับจากนี้” และว่า อาจมีการเผชิญหน้าเกิดขึ้นแต่ไม่ถึงขั้นเกิดวิกฤตรัฐธรรมนูญ
Photo by Iranian Presidency / AFP
