หลังฮามาสบุกโจมตีอิสราเอลแบบไม่ทันตั้งตัวทั้งๆ ที่การข่าวกรองของอิสราเอลไม่แพ้ชาติใดในโลก บรรดาผู้เชี่ยวชาญลงความเห็นตรงกันว่า โมฮัมเหม็ด เดฟ (Mohammed Deif) ผู้บัญชาการกองพันไอซ์ อัล-ดีน อัล-กัสซัม (Izz el-Deen al-Qassam) ที่เป็นฝ่ายติดอาวุธของฮามาส เป็นผู้อยู่เบื้องหลังปฏิบัติการโจมตีครั้งรุนแรงที่สุดในรอบ 50 ปีของอิสราเอล
หลังจากกลุ่มฮามาสถล่มอิสราเอลเพียงไม่กี่ชั่วโมงก็มีคลิปเสียงปล่อยออกมา ผู้พูดประกาศว่า “ท่ามกลางการก่ออาชญากรรมต่อคนของเราอย่างต่อเนื่อง ท่ามกลางการยึดครองอย่างเป็นบ้าเป็นหลัง และการปฏิเสธกฎหมายระหว่างประเทศและมติต่างๆ และท่ามกลางการสนับสนุนของอเมริกาและตะวันตก เราตัดสินใจยุติเรื่องทั้งหมดนี้ เพื่อให้ศัตรูรู้ว่าเขาจะไม่สามารถสนุกสนานโดยไม่ต้องรับผิดชอบได้อีกต่อไป..16 ปีของการปิดกั้นฉนวนกาซา การยึดครองของอิสราเอล และการปะทะกันหลายครังเมื่อเร็วๆ นี้ที่ทำให้ความตึงเครียดระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์มาถึงจุดแตกหัก”
อิสราเอลมั่นใจว่าเสียงนี้เป็นเสียงของเดฟ บุคคลที่อิสราเอลต้องการตัวที่สุดมาตลอด 30 กว่าปีที่ผ่านมา
แล้วชายคนนี้เป็นใคร เขากลายเป็นคนที่น่ากลัวที่สุดของฮามาสได้อย่างไร?
เด็กปั้นของมือระเบิดฮามาส
จริงๆ แล้วคำว่า “เดฟ” แปลว่า “แขก” ในภาษาอาหรับ ที่ได้ชื่อนี้มาเพราะเขาไม่เคยค้างคืนที่ไหนเกิน 1 คืนเพื่อไม่ให้หน่วยข่าวกรองของอิสราเอลตามตัวได้ ว่ากกันว่าชื่อจริงของชายคนนี้คือ โมฮัมเหม็ด ดิแอบ อิบราฮิม อัล-มาสรี
หนังสือพิมพ์ Asharq Al-Awsat ของอาหรับระบุว่า เดฟเกิดในช่วงทศวรรษ 1960 ในครบครัวยากจน และเติบโตในค่ายผู้ลี้ภัยปาเลสไตน์ข่านยูนิสในฉนวนกาซา เขาต้องออกจากโรงเรียนชั่วครามเพื่อช่วยครอบครัวหาเงินเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง
เจ้าหน้าที่อิสราเอลที่คุ้นเคยกับประวัติของเดฟเผยกับ Financial Times ว่า ย้อนกลับไปในช่วงทศวรรษ 1950 ซึ่งกาซายังอยู่ภายใต้การควบคุมของอียิปต์ ทั้งลุงและพ่อของเดฟได้เข้าร่วมกับชาวปาเลสไตน์ติดอาวุธบุกจู่โจมพื้นที่เดียวกับที่กลุ่มฮามาสแทรกซึมเข้ามาโจมตีอิสราเอลเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (7 ต.ค.)
ตอนฮามาสก่อตัวขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ 1980 เพื่อตอบโต้การยึดครองกาซาของอิสราเอล เดฟอายุราว 20 ปี ก่อนที่เขาจะเข้าร่วมกับฮามาสช่วงปลายปี 1987 หลังจากนั้นเดฟกลับไปเรียนใหม่และคว้าปริญญาได้ในปี 1988 หลังจบจากมหาวิทยาลัยอิสลามแห่งกาซา
นับตั้งแต่นั้นมาเดฟก็อุทิศตัวให้กับ “การทำลายอิสราเอลของฮามาสด้วยสงครามและก่อตั้งรัฐปาเลสไตน์” และความมุ่งมั่นนี้เองที่ทำให้เขาก้าวขึ้นมาเป็น “เด็กปั้น” ของ เยห์ยา อัยแยช หัวหน้าฝ่ายผลิตระเบิดของฮามาสเจ้าของฉายา “วิศวกร” ผู้อยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดรถบัสในอิสราเอลหลายครั้งในช่วงต้นทศวรรษ 1990 หลังจากอัยแยชถูกอิสราเอลลอบสังหารในปี 1996 ก็เกิดการระเบิดรถบัสถี่ขึ้น ซึ่งในขณะนั้นเดฟถูกกล่าวหาว่าเป็นคนวางแผนโจมตีเพื่อแก้แค้น
เดฟเป็นคนคิดค้นจรวดของฮามาส รวมทั้งจรวดกัสซัมที่ฮามาสใช้ยิงถล่มอิสราเอลกว่า 5,000 ลูกเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา
BBC รายงานว่า เดฟยังเป็นผู้อยู่เบื้องหลังอุโมงค์หลายแห่งตามชายแดนกาซากับอียิปต์ที่ถูกใช้เป็นเส้นทางขนส่งอาวุธ เชื้อเพลิง และสินค้าอื่นๆ จากอียิปต์ เชื่อกันว่าเดฟใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในอุโมงค์เหล่านี้ เพื่อหลบกองทัพอิสราเอลและบัญชาการปฏิบัติการของฮามาส
แมวเก้าชีวิต
หนังสือพิมพ์ Asharq Al-Awsat รายงานว่า มีไม่กี่คนที่รู้จักเดฟซึ่งขยับขึ้นมาป็นผู้บัญชาการกองทัพฮามาสเมื่อปี 2002 นอกจากครอบครัวและสมาชิกกลุ่มฮามาสเพียงไม่กี่คน จนถึงขณะนี้ที่กบดานของเดฟก็ยังเป็นปริศนา ข้อเท็จจริงนี้ยืนยันโดยชาวกาซาที่เผยกับ Asharq Al-Awsat ว่า “ถ้าคุณเห็นเขาคุณจะไม่รู้ว่าเป็นเขา”
Daily Mail ระบุว่า อิสราเอลพยายามลอบสังหารเดฟอย่างน้อย 5 ครั้ง ครั้งล่าสุดคือเดือนพฤษภาคม 2021
เดฟเกือบสิ้นชื่อในเหตุโจมตีทางอากาศเมื่อ 20 ปีที่แล้ว แต่เขาก็ต้องเสียแขนและขาอย่างละข้างจนต้องนั่งวีลแชร์ ความหนังเหนียวและการก้าวนำกองทัพอิสราเอล 1 ก้าวเสมอทำให้เดฟเป็นที่เคารพนับถือของนักรบปาเลสไตน์
ศาสตราจารย์ มุไคมาร์ อาบูซาดา จากมหาวิทยาลัยอัลอะซาร์ของกาซาเผยกับ Financial Times ว่า “แม้แต่ก่อนเหตุการณ์นี้ เดฟก็เป็นที่เคารพนับถืออยู่แล้วทั้งในกลุ่มฮามาสและชาวปาเลสไตน์ การปฏิบัติการครั้งใหญ่ของเขาในอิสราเอลครั้งนี้ทำให้เขาเป็น ‘เหมือนพระเจ้า’ ในสายตาวัยรุ่น”
เจค็อบ อีริคสัน ผู้เชี่ยวชาญด้านความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์จากมหาวิทยาลัยยอร์กเผยว่า “การสู้รบกับอิสราเอลเป็นงานที่ทำให้อายุขัยสั้น มันน่าทึ่งมากที่เขาอายุยืนขนาดนี้ เขาเป็นรอยแปดเปื้อนที่ติดแน่นติดนานสำหรับชื่อเสียงของอิสราเอลในการปลิดชีพเป้าหมาย”
เดฟเป็นบุคคลที่อิสราเอลต้องการตัวมากที่สุดนับตั้งแต่ปี 1995 และยังถูกกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ ขึ้นบัญชีดำผู้ก่อการร้ายระดับโลก (SDGT) ในปี 2015
บุคคลลึกลับ
เดฟเป็นบุคคลที่ลึกลับคนหนึ่ง เขาไม่ปรากฏตัวต่อสาธารณชนมาเกือบ 30 ปีแล้ว มีเพียงรูปเก่าๆ มัวๆ ของเขาปรากฏขึ้นเพียง 2 รูปเท่านั้น ส่วนที่เหลือเป็นภาพที่เจ้าตัวคลุมผ้าโพกศีรษะกัฟฟิเยห์จนแทบไม่เห็นหน้า ไม่ก็เป็นเพียงเงาๆ ในช่วง 9 ปีที่ผ่านมา เดฟออกแถลงการณ์เพียง 3 ครั้งเท่านั้น โดยครั้งล่าสุดที่มีเสียงของเดฟออกมาคือ ปี 2021 ที่เขาเตือนว่าอิสราเอล “ต้องชดใช้” ถ้าไม่ทำตามที่ฮามาสเรียกร้องเกี่ยวกับเยรูซาเล็ม
อิหมัด ฟาลูจิ เผยกับ Sky News ว่า “เขาเก็บตัวและซ่อนตัวอยู่ท่ามกลางชาวบ้าน เขาเคลื่อนย้ายด้วยพาสปอร์ตและตัวตนต่างๆ กัน เขาประสบความสำเร็จจนถึงทุกวันนี้เพราะคนวงในของเขาน้อยมากๆ นั่นคือเหตุผลที่เขายังมีชีวิตอยู่”
โจมตีทั้งข้างบนและข้างล่าง
เดฟเป็นผู้ที่หาทางเอาชนะกำแพงที่อิสราเอลสร้างไว้บริเวณพรมแดนด้วยยุทธศาสตร์ “ข้างบนและข้างล่าง” ข้างบนคือการระดมยิงจรวดข้ามพรมแดน ข้างล่างคือขุดอุโมงค์จากกาซาให้นักรบฮามาสเข้าไปก่อเหตุในดินแดนของอิสราเอล
Photo by HO / AFP
