ว่ากันในเรื่องของ ‘ความฝัน’ หากกล่าวกันตามหลักจิตวิทยาอาจอธิบายได้ถึงสิ่งที่เรากำลังกังวลอยู่ขณะนั้น มันจึงส่งผลให้เราฝันออกมาแบบนั้น เช่น ฝันว่าถูกไล่ล่า อาจสะท้อนถึงความกังวลว่าเรากำลังหลีกหนีการเผชิญหน้ากับความจริง หรืออะไรบางอย่าง แต่บางคนก็เชื่อว่าความฝันเป็นลางบอกเหตุ เช่น ฝันว่าหวีหัก อาจทำนายได้ว่า เราอาจจะเสียของรักไป
เคยสงสัยไหมว่าแม้ว่าเราจะเรียนจบทำงานเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้ว และไม่ได้ไปโรงเรียนมานานหลายปีแล้ว แต่ทำไมบางครั้งเรายังคงฝันเห็นว่าตัวเองกำลังนั่งทำข้อสอบอยู่ล่ะ บ้างก็ฝันว่านอนตื่นสายไปสอบไม่ทันบ้าง ฝันว่าเข้าห้องสอบผิด ฝันว่าไม่ได้เตรียมตัวมาสอบเลย หรือสอบตก
ทำไมผู้ใหญ่บางคนถึงยังฝันเกี่ยวกับ ‘โรงเรียนและการทำข้อสอบ’
หากเรามีความฝันแบบนี้ในคืนก่อนวันสอบจริง เห็นได้ชัดว่าเลยคุณกังวลเรื่องการสอบ แต่การที่ผู้ใหญ่ยังฝันแบบนี้อยู่มันเพราะอะไรกัน?
-เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าคุณกำลัง ‘เครียด’-
การวิจัยด้านความจำยังชี้ให้เห็นว่า “ผู้ใหญ่ที่มีอายุเกิน 40 ปีมีความทรงจำที่ชัดเจนและชัดเจนยิ่งขึ้นเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆ ในช่วงวัยรุ่น ซึ่งอาจอธิบายได้ว่าทำไมพวกเขายังฝันถึงเรื่องโรงเรียนอย่างวิตกกังวล แทนที่จะเป็นประสบการณ์อย่างการสัมภาษณ์งานหรือการพบปะกับลูกค้า”
หากฝันว่าไปโรงเรียนสายสอบไม่ทัน สถานการณ์ในฝันนี้อาจบ่งบอกว่าเราจะต้องตัดสินใจเรื่องสำคัญในไม่ช้า และนั่นอาจส่งสัญญาณถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่จะเกิดขึ้น
นั่นอาจเป็นเพราะว่าโรงเรียนเป็นสถานที่ที่เราประสบกับความกังวลเป็นครั้งแรก…
โรงเรียนเป็นสถานที่ที่ผู้คนมักประสบกับกับความรู้สึกลึกซึ้งอื่นๆ เป็นครั้งแรก เช่น ความเครียด ความต้องการ และความสับสนเป็นครั้งแรก ดังนั้นจึงสามารถสรุปได้ว่า ‘โรงเรียนเป็นสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดความวิตกกังวล’ ซึ่งเป็นเรื่องยากที่จะเปลี่ยนการรับรู้ของคนๆ หนึ่ง มันจึงปรากฏอยู่ในความฝันแม้ว่าเราจะเข้าสู่วัยผู้ใหญ่แล้วก็ตาม
ดร.รุกเศดา ไซดา นักจิตบำบัดในมุมไบ อินเดีย กล่าวว่า “75% ของประชากรมีความฝันซ้ำๆ และ 75% ฝันร้ายซ้ำๆ ซึ่งเป็นกระบวนการทางสรีรวิทยาตามปกติ ความฝันเหล่านี้ โดยเฉพาะความฝันที่ไม่ดี จะสะท้อนถึงวันแย่ๆ ที่ทำให้เครียดหรือท้าทาย หรือเหตุการณ์บางอย่างที่ทำให้วิตกกังวล”
“หากมีสถานการณ์คล้ายๆ กันในชีวิตของเราซึ่งเราต้องการจะเป็นเลิศและกำลังประสบกับความเครียดแบบเดียวกัน ก็สามารถนำไปสู่ความฝันเหล่านี้ได้เช่นกัน” ดร.ไซดากล่าวเสริม
-เรากำลังรู้สึกว่าชีวิตในช่วงนี้ถูกทดสอบหรือถูกตัดสิน-
จริงๆ แล้วอาจอธิบายได้ว่า ความฝันเหล่านี้มักเกิดขึ้นเมื่อบุคคลนั้นกำลังประสบกับความวิตกกังวลอย่างมากในชีวิต เนื่องจากการสอบคือเวลาที่เรากำลังถูกประเมินโดยผู้มีอำนาจ โดยที่เราอาจประสบความสำเร็จหรือความล้มเหลวเป็นครั้งแรกด้วยการพิจารณาจากผลงาน ดังนั้น ภาพการสอบจึงอาจเป็นตัวแทนถึง ‘สิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตเราซึ่งเรากำลังรู้สึกว่าถูกทดสอบหรือถูกตัดสิน หรือรู้สึกว่าเราจะเป็นไปตามความคาดหวังของใครบางคนหรือไม่’
บางครั้งความฝันเหล่านี้อาจมาจากการปกปิดความรู้สึกท้าทายและความกดดันในการดำเนินชีวิตตามความคาดหวังของสังคม ตามที่ เจน เทเรซา แอนเดอร์สัน นักวิเคราะห์ความฝันกล่าวว่า “เราอาจรู้สึกว่าความคาดหวังเหล่านั้นไม่ได้รับการเติมเต็ม ดังนั้นจิตใต้สำนึกอาจทำให้เราหวนถึงความเครียดเหมือนตอนที่อยู่ในห้องสอบ และฝันออกมาแบบนั้น”
“ความฝันเหล่านี้มาจากช่วงชีวิตที่ผ่านมาและไม่มีผลใดๆ เลย แทนที่จะครุ่นคิด แต่ให้พยายามมองไปข้างหน้าในชีวิตของคุณอย่างแข็งขันเถอะ การผ่อนคลายก่อนนอนยังช่วยป้องกันฝันร้ายได้อีกด้วย” ดร.กัมนะ ชิบเบอร์ หัวหน้าแผนกสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต โรงพยาบาลฟอร์ติสในอินเดียกล่าว
ดร.ไซดากล่าวเสริมว่า “หากฝันร้ายเหล่านี้เกิดขึ้นบ่อยขึ้นและก่อให้เกิดการรบกวน ฝันร้ายเหล่านั้นอาจบ่งบอกถึงความวิตกกังวลหรือโรคซึมเศร้า ในกรณีเช่นนี้ เราสามารถขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญได้”
แต่จะดีกว่าไหมถ้าไม่ต้องนอนฝันอะไรเลย!
