Dungeons & Dragons ดังแค่ไหน ทำไมคนไทยถึงไม่ค่อยรู้จัก

Baldur’s Gate 3 ตอนนี้มียอดขายพุ่งติดอันดับบน Steam เป็นที่เรียบร้อย ด้วยยอดขายกว่า 4.4 ล้านก็อปปี้บน Steam และมีจำนวนผู้เล่นรวมชั่วโมงถึง 165,995,019 ชั่วโมง เรียกได้ว่าเป็นวิดีโอเกมที่มาแรงที่สุดในตอนนี้ต่อจาก The Legend of Zelda เลยก็ว่าได้ อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าคงมีเกมเมอร์ชาวไทยไม่กี่คนในจำนวน 4.4 ล้าน อาจเป็นเพราะว่าชาวไทยไม่คุ้นเคยกับซีรีส์เกมที่มาจาก Dungeons & Dragons (DnD) นั่นเอง ใช่แล้ว Baldur’s Gate เป็นหนึ่งในเกมที่สร้างบนจักรวาลของ DnD บอร์ดเกมแนวกลยุทธ์ที่มีผู้เล่นมากที่สุดในแถบสหรัฐฯ และยุโรป  
 
บางคนอาจสงสัยว่าทำไม Dungeons & Dragons ถึงฮิตกันเหลือเกิน? เพราะเมื่อไม่นานมานี้ก็มีภาพยนตร์เรื่อง Dungeons & Dragons ออกมา เป็นการตอกย้ำว่ามันต้องฮิตมากจนถึงขั้นที่นายทุนเชื่อว่าสามารถกอบโกยรายได้จากผู้ชม (ที่เป็นแฟน DnD) ใดๆ ก็ตาม บางคนอาจนึกไม่ออกว่ามันฮิตอย่างไร (ทำไมคนไทยถึงไม่ค่อยรู้จักถ้ามันฮิตจริง)

ไทยไม่ฮิตเพราะเข้าถึงยาก  

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจว่ากระแสการเล่นเกมของประเทศไทยเพิ่งมานิยมกันอย่างแพร่หลายในช่วงหลัง ปัจจัยหลักๆ คือหลังจากผ่านยุคของเกมคลาสสิกของ Nintendo หรือ Atari ไป โลกเกมเมอร์เริ่มเข้าสู่ยุคของ PlayStation และ Xbox หรือที่เรียกกันว่าเครื่องคอนโซล ซึ่งแน่นอนว่าตัวเกมมีความซับซ้อนแตกต่างจากเมื่อก่อน สำหรับประเทศไทยปัญหาหลักๆ ไม่น่าจะใช่เพราะความยากของระบบเกม แต่น่าจะเป็นเพราะราคาที่สูงเกินที่ทุกครัวเรือนจะซื้อมาครอง 

PlayStation 1 เปิดตัวครั้งแรกในปี 1994 ด้วยราคา 10,000-13,000 บาท เทียบกับประเทศไทยตอนนั้นข้าวราดแกง 2 อย่าง 15 บาท ถือว่าราคาสูงพอสมควร เพราะฉะนั้นมีเพียงครอบครัวที่มีฐานะเท่านั้นถึงซื้อมาเล่นอย่างสบายใจได้ นี่ยังไม่นับรวมค่าไฟอื่นๆ หรือแผ่นเกมถูกลิขสิทธิ์อีกหลายร้อยบาท PlayStation ไม่ว่าจะออกรุ่น PS2 หรือ 3 ดูเหมือนว่าคนที่มีกำลังจ่ายก็ยังน้อยเหมือนเดิม บางคนจึงเลือกหันไปเล่นเกมออนไลน์บนเครื่อง PC มากกว่า เกมเมอร์ไทยจึงไม่ค่อยสัมผัสเกมแนว Singleplayer ที่มีการเล่าเรื่องอย่างจริงจังเหมือนที่เราเห็นในเกม The Last of Us หรือ God of War ปัญหาหลักอีกอย่างคือเรื่องภาษา ยุคสมัยนั้นมีแต่เกมภาษาอังกฤษ และปริมาณคนรู้ภาษาอังกฤษในไทยนั้นมีน้อยมาก และความบันเทิงในรูปแบบ RPG อาจเป็นเรื่องยากทีชาวไทยจะเพลิดเพลินตาม 
 
ตัดภาพมาที่ประเทศสหรัฐอเมริกาที่นอกจากจะเป็นผู้บุกเบิกเครื่องวิดีโอเกมแล้ว ยังไม่มีปัญหาเรื่องค่าครองชีพ สามารถจับจ่ายเครื่องเล่นเกมได้อย่างสบายๆ อีกทั้งไม่มีปัญหาเรื่องภาษาอีกด้วย จึงไม่แปลกที่ชาวอเมริกันจะเติบโตกับวิดีโอเกมมาทุกยุคทุกสมัย ไม่ว่าจะเป็นเกมแนวอะไร ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ มีสังคมและชุมชนพูดคุยกันไม่ต่างจากสมาคมหนังสือ หรือสมาคมคนชอบภาพยนตร์ 

DnD จุดเริ่มต้นเกมแนว RPG 

ชาวไทยเพิ่งรู้จักเกม RPG ในช่วงไม่นานมานี้ ซึ่งเป็นช่วงที่การนำเสนอเนื้อเรื่อง และภาพกราฟิกอยู่ในระดับต้นๆ แล้ว ถ้านับถอยหลังไปช่วงเกม The Elder Scrolls: Skyrim จะไม่ค่อยมีคนไทยรู้จักมากนัก ยุคถอยหลังไปเป็น Fallout 3 หรือ The Elder Scrolls: Oblivion ยิ่งไม่มีคนรู้จักไปกันใหญ่ ทั้งนี้ทั้งนั้นเป็นเพราะเกมแนว RPG มักดำเนินเรื่องด้วยภารกิจ และบทสนทนาที่หนักสมองเกินกว่าจะเพลิดเพลิน ปัจจุบันคนไทยเริ่มเข้าถึงมากขึ้น เพราะบางเกมมีการลงซับไตเติ้ลเป็นภาษาไทย 
 
เกมแนว RPG หรือ Role-player Game คาดว่ามีจุดเริ่มต้นมาจาก Dungeons and Dragon บอร์ดเกมแนวแฟนตาซีที่มีฐานคนเล่นเยอะมากอยู่แล้ว ผู้เล่นสามารถเป็นทั้งตัวเอง และเป็นตัวละครที่เล่นอยู่ในเกมในเวลาเดียวกันได้ นี่คือกุญแจสำคัญของเกมแนว RPG คือการสวมบทบาทออกไปผจญภัยคือความสนุกที่มนุษย์สามารถเข้าถึงและสนุกไปกับมัน แถมจักรวาล DnD นั้นมีความเป็นแฟนตาซีที่โดดเด่นไม่เหมือนใคร ทั้งจักรวาล การออกแบบตัวละคร สัตว์ประหลาด และพลังวิเศษแสนอัศจรรย์  

บอร์ดเกม DnD ออกแบบโดย แกรี กีแกกซ์ (Gary Gygax) และเดฟ อาร์เนสัน (Dave Arneson) ผลิตครั้งแรกโดย  Tactical Studies Rules, Inc ในปี 1974 จากนั้นส่งต่อให้กับ Wizards of the Coast ผลิตต่อนับตั้งแต่ปี 1997 จากข้อมูลสถิติปี 2004 บอร์ดเกม DnD จัดว่าเป็นบอร์ดเกมที่ขายดีที่สุด มีผู้เล่นกว่า 20 ล้านคน และสามารถขายของที่เกี่ยวกับบอร์ดเกมรวมอุปกรณ์และหนังสือรวมกว่า 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ความนิยมของ DnD พุ่งมากขึ้นเรื่อยๆ จนสังคมเกิดความเข้าใจผิดนึกว่ากลุ่มชมรมคนที่เล่น DnD พัวพันกับลัทธิซาตาน และเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์การฆ่าตัวตายในช่วงปี 1980s ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งเรื่องราวนี้ถูกนำมาใช้เล่าในซีรีส์ Stranger Things อีกด้วย ถามว่าทำไมคนไทยไม่นิยมเล่นกัน เหตุผลง่ายๆ คือ DnD เป็นบอร์ดเกมที่ราคาสูงพอควร แถมวัฒนธรรมการเล่นบอร์ดเกมยังไม่นิยมในไทย และคนไทยยังติดปัญหาเรื่องภาษาอีกเช่นเคย  
 
ความนิยมของ DnD เป็นแรงบันดาลใจหลักให้กับเกมแนว RPG บน PC ในช่วงขาขึ้นของโลกวิดีโอเกม องค์ประกอบเช่นการตกแต่งตัวละคร, เลือกอาชีพ, ตัวละคร NPC และภารกิจย่อย โดยมีภารกิจหลักเป็นหัวใจสำคัญ กลายเป็นส่วนสำคัญของวิดีโอเกมแนว RPG ไปโดยปริยาย 

ไม่มีแค่ Baldur’s Gate แต่ยังมีอีกเยอะ

รู้ไหมว่าวิดีโอเกมในจักรวาล DnD ไม่มีแค่ Baldur’s Gate แต่มีมากกว่า 100 เกม โดยเกมแรกเปิดตัวในปี 1988 ในชื่อ ‘Pool of Radiance’ และมีภาคอื่นต่อมาเรื่อยๆ แบบปีต่อปี พัฒนาโดยผู้พัฒนาที่แตกต่างกัน แถมมีการเล่าเรื่องไม่ปะติดปะต่อกัน แล้วแต่ว่าจะเจาะจงไปที่เรื่องไหน เปรียบเทียบเหมือนจักรวาลสตาร์วอร์สที่มีเรื่องยิบย่อยหลากหลาย มีเหตุการณ์ใหญ่ที่อ้างถึงได้ แต่ก็มีเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่ผู้ชมไม่ค่อยรู้ 

ความโดดเด่นของเกมจักรวาล DnD คือระบบเกมในมุมมองไอโซเมทริก (Isometric perspective) หรือมุมมองที่ผู้เล่นมองฉากเกมจากมุมหนึ่งของกล่องจากที่สูง (คล้ายเกม Command & Conquer: Red Alert หรือเกม Pharaoh) ผู้เล่นสามารถควบคุมตัวละครมากกว่าหนึ่งคนได้ และมีแถบข้อมูลเกี่ยวกับตัวละครอยู่ข้างล่างจอ แม้เวลาจะผ่านมาหลายสิบปี เกม Baldur’s Gate กลับมาอีกครั้งในภาค 3 ก็ยังคงมุมมองเกมแบบไอโซเมทริกเหมือนเดิม อันเป็นเอกลักษณ์ของเกม RPG ในแบบ DnD

จากที่เล่ามาทั้งหมดนี้เดาได้ไม่ยากเลยว่าทำไม Baldur’s Gate 3 ถึงเป็นเกมติดอันดับบน Steam เพราะจำนวนฐานแฟนที่ติดตามจักรวาล DnD นั้นมีเยอะมาก ตามสถิติในปี 2020 มีผู้ติดตามเกมนี้มากถึง 50 ล้านคน บางคนติดตามมาตั้งแต่ Pool of Radiance และยังคงมีแฟนเกมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ รวมถึงแฟนเดนตายที่ยังคงเล่นบอร์ดเกมแบบดั้งเดิม ถ้าถามว่า DnD หรือ Dugeons and Dragons นี้ดังขนาดไหน คงต้องเรียกว่าไต่อันดับตีมาติดๆ ไม่ทิ้งท้ายจักรวาลมิดเดิลเอิร์ธ (Middle Earth) หรือสตาร์วอร์ส (Star Wars) เลย