ฮาวทูกู้โลกรวน ฉบับพูดง่าย ทำยาก
วิธีที่ 16 เที่ยวแถวบ้าน (ถ้าใจมันได้ นิวยอร์กก็แค่ปากซอย)
รู้ว่าตั๋วถูก มันยั่วใจ แต่รู้ไหมยิ่งเที่ยวไกลเท่าไหร่ ยิ่งผลาญทรัพยากร (และเงินในกระเป๋า) เท่านั้น
แนะนำ: ทำ Sustainable Tourism ให้เป็นจริง เพียงแค่เที่ยวใกล้บ้าน สำรวจย่านที่อยู่ อุดหนุนร้านค้าลุงป้า กระจายรายได้สู่ชุมชน
WHAT (เกิดอะไรขึ้นอ่ะ?)
4,700 ล้านคน คือจำนวนคนที่เดินทางท่องเที่ยวโดยเครื่องบินในปี 2024
คิดเป็น 57% ของจำนวนประชากรโลก (ปี 2025 มีอยู่ราว 8,200 ล้านคน)
เรียกได้ว่า คนที่อยู่รอบตัวเราทุกๆ 2 คน จะมีอย่างน้อย 1 คนที่เดินทางโดยเครื่องบิน
แล้วถ้าถามว่าพวกเขาหรือเธอนั่งเครื่องบินไปไหน คำตอบที่ได้ส่วนใหญ่คือ “ไปเที่ยว”
จำนวนดังกล่าว ยังไม่นับการเดินทางท่องเที่ยวด้วยยานพาหนะอย่างรถยนต์หรือรถไฟที่คนส่วนใหญ่เข้าถึงได้ง่ายกว่า
การไปเที่ยวไกลๆ นั่งเครื่อง นั่งรถ หรือนั่งอะไรไปก็ตาม ไม่ใช่เรื่องผิดบาป เพียงแต่ว่าในยุคที่การประกอบการขับเคลื่อนด้วยตัวเลขทางเศรษฐกิจ ดูเหมือนจะกระตุ้นให้มนุษย์ออกเดินทาง จนลืมหันกลับมามองว่าความเพลิดเพลินที่ได้มาต้องแลกมากับทรัพยากรธรรมชาติที่เสียไป
สายการบิน Low Cost ช่วยให้ “ใครๆ ก็บินได้” รวมถึงยานพาหนะต่างๆ ที่ราคาถูกลงทุกเรื่อยๆ พร้อมกับการเติบโตอย่างเร่งเร้าและไร้เพดาน กำลังพาโลกทั้งใบลงหลุมอากาศ
และมีความเป็นไปได้ว่าถ้าทุกอย่างยังดำเนินไปเช่นนี้ หลุมที่ว่านั้นอาจเป็น หลุมดำ
WHY (ทำไมโลกร้อนล่ะ, เกี่ยวไร?)
อย่าเพิ่งยักไหล่คิดว่าการท่องเที่ยวจะไม่มีผลอะไรกับโลกร้อน
ข้อมูลจาก SustainableTravel.org ระบุว่า การท่องเที่ยวมีส่วนรับผิดชอบต่อการปล่อยก๊าซคาร์บอน (carbon emissions) ประมาณ 8% ของทั้งโลก
ในจำนวน 8% นั้น กิจกรรมที่มีส่วนในการปล่อยก๊าซคาร์บอนมากที่สุดคือการเดินทางและขนส่ง (Transport) คิดเป็น 49% หรือ ‘ครึ่งหนึ่ง’ ของกิจกรรมการท่องเที่ยวที่มีส่วนทำให้โลกร้อน
ถ้าดูตามประเภทของยานพาหนะจะพบว่า การเดินทางด้วย เครื่องบิน ปล่อยก๊าซคาร์บอนมากที่สุด (ต่อผู้โดยสาน 1 คน) รองลงมาคือ รถยนต์ และ มอเตอร์ไซค์
เรียกได้ว่ายานพาหนะยอดนิยมติดทำเนียบ Top 3 ปล่อยก๊าซคาร์บอนเยอะที่สุด
ความจริงถ้าดูตามสถิติแล้ว ประเทศที่ก่อคาร์บอนเยอะที่สุดมาจากประเทศที่ร่ำรวย เช่น นักท่องเที่ยวจากสหรัฐอเมริกา ยุโรป และบรรดาประเทศชั้นนำในทวีปต่างๆ เช่น จีน ในขณะที่ประเทศไทย แม้ไม่ได้อยู่เบอร์ต้น แต่ในฐานะเพื่อนร่วมโลก เราก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้โลกร้อนขึ้น
เรื่องนี้จะมองอย่างไม่แคร์ก็ได้ แต่การมองและคิดที่จะมีส่วนช่วยให้โลกนี้ดีขึ้นน่าจะดีกว่า
คำพูดประเภท “โลกนี้เป็นของเราทุกคน” อาจฟังดูเลี่ยน แต่ใครล่ะจะปฏิเสธว่าไม่จริง
HOW (ทำอย่างไรล่ะทีนี้)
การไปเที่ยวไม่ใช่จำเลย และการไปเที่ยวเป็นกิจกรรมที่จำเป็น อย่างน้อยก็ดีต่อใจ และเป็นเหมือนปัจจัยที่ 5 ในชีวิต
แต่จะเที่ยวอย่างไรให้เป็นมิตรกับโลกไปด้วย โจทย์นี้ตอบได้ด้วยคำว่า Sustainable Tourism หรือ การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
ถ้าว่าตามหลักการที่องค์กรการท่องเที่ยวโลกแห่งสหประชาชาติ (UNWTO) กำหนดจะดูวิชาการไปหน่อย แต่ถ้าใครอยากรู้ แนะนำให้ไปอ่านได้ที่ SDG Vocab ที่อธิบายคำนี้โดยละเอียด ส่วนเราจะขออธิบายตามฉบับนักเที่ยวแบบง่ายๆ คือ การไปเที่ยวโดยปล่อยคาร์บอนให้น้อยที่สุด ตั้งแต่การวางแผนเดินทาง จนถึงกิจกรรมที่เกิดขึ้น ด้วยความรับผิดชอบต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่นั้นๆ
และอยากจะชวนมองนิยามการเที่ยวให้ง่ายขึ้น แทนที่จะคิดว่าการไปเที่ยวคือไปที่ไกลๆ ไปที่ยากๆ ให้ลองสวมแว่นตาของนักท่องเที่ยวในทุกๆ ที่ที่ไป โดยเริ่มต้นจากการ ‘เที่ยวแถวบ้าน’ สำรวจย่านที่อยู่อย่างลงลึก แล้วจะพบว่าสิ่งที่ดูธรรมดาและคุ้นชิน เมื่อเพิ่มเหยาะการสังเกตและพิจารณาอย่างใส่ใจลงไป ก็กลายเป็นสิ่งพิเศษได้ และอาจพบเจอสิ่งใหม่ในพื้นที่เดิมๆ ให้ใจเต้นอีกด้วย
ใช่, คุณอาจได้พบร้านอร่อยที่ดูธรรมดาของลุงป้าในชุมชน ได้พบเพื่อนใหม่ ได้รู้จักสิ่งเล็กๆ ที่น่าสนใจ เช่น ต้นเฟื่องฟ้าพุ่มใหญ่ที่ท้ายซอย ฯลฯ ก็ได้
อีกทั้งการจับจ่ายให้กับร้านค้าและธุรกิจเล็กๆ แถวบ้านก็เป็นการกระจายรายได้ให้ชุมชน อย่างน้อยเม็ดเงินก็ปันไปสู่คนเล็กคนน้อย แทนที่ร้านค้าขนาดใหญ่ที่เรามักจับจ่ายกันจนเคยชิน
อย่าเพิ่งคิดว่าการเที่ยวแถวบ้านจะน่าเบื่อ ลองอ่านฮาวทูของเราดู รับรองว่าการเที่ยวแถวบ้านน่าสนุกกว่าที่คิดเยอะเลย
‘ฮาวทูเที่ยวแถวบ้าน’ ฉบับ ฮาวทูกู้โลกรวน
- เปิด Google Maps แล้วสิ่งที่น่าสนใจรอบบ้านคุณในรัศมี 5 กิโลเมตร
- ค่อยๆ สังเกตด้วยการ Zoom in จุดเล็กๆ ตามซอกซอย อาจพบสิ่งน่าสนใจที่เคยมองข้าม
- ของดีในย่าน อาจเป็นได้ตั้งแต่ ร้านอาหาร ร้านขนม ร้านขายของวินเทจ คาเฟ่ลับ ห้องสมุดประชาชน สวนสาธารณะ ฯลฯ อีกมากมาย
- เริ่มต้นง่ายๆ ด้วยการคัดแยกไว้ตามหมวดหมู่ความสนใจ ซึ่ง Google Maps สร้างไว้อยู่แล้ว เช่น สถานที่โปรด, อยากไป, สถานที่ติดดาว
- ถ้าต้องการคัดแยกละเอียดขึ้นตามความคิดของคุณ สามารถเพิ่มหมวดได้เอง เช่นอาจเพิ่มหมวด ร้านหนังสือ, คาเฟ่, ร้านอาหารตามสั่ง, ร้านขายต้นไม้ ฯลฯ ขึ้นอยู่กับรสนิยมและไลฟ์สไตล์ของคุณ
- อาจเก็บจุดลับๆ ที่คุณรักไว้ในลิสต์ลับเฉพาะก็ได้ เช่น คุณอาจตั้งรายการชื่อ ‘ที่ที่ฉันรัก’ เอาไว้เก็บมุมที่คุณรักในย่าน เช่น พุ่มเฟื่องฟ้าแสนสวย, ตู้ไปรษณีย์รุ่นคุณปู่
- ตอนนี้คุณมีทุกอย่างพร้อมแล้วใน Google Maps จงเริ่มต้นวางแผนออกเดินทางด้วยสายตาของนักสำรวจ
- การสำรวจไม่ใช่การออกเดินทางทั่วไป แต่คือการสังเกตในรายละเอียด พินิจพิเคราะห์ และตั้งคำถามถึงสิ่งต่างๆ รอบตัว สิ่งนี้จะช่วยให้คุณเห็นรายละเอียดและรู้จักย่านของคุณได้ดีกว่าสิ่งที่มีใน Google Maps
- อย่าลืมที่จะพูดคุยกับผู้คนที่คุณพบเจอ อาจเป็นคุณป้าร้านขายของชำ คุณน้าขายน้ำปั่น คุณลุงที่ไปออกกำลังกายที่สวนสาธารณะ เพราะสิ่งเหล่านี้จะเป็นประสบการณ์และก่อร่างสายสัมพันธ์ตัวคุณกับชุมชนให้แนบแน่นยิ่งขึ้น
- หลังเดินสำรวจ คุณจะได้รู้จักสถานที่ใหม่ๆ และพบจุดที่หลงรักมากขึ้น ย่านเก่าของคุณไม่ใช่ย่านที่คุณเคยรู้จักอีกต่อไป
- อย่าให้สถานที่ใหม่ๆ ที่รักอยู่แค่ในลิสต์ในสมาร์ทโฟน แต่เอาสิ่งเหล่านั้นมาเป็นเชื้อไฟในการออกแบบวิถีชีวิตใหม่ที่จะเพิ่มสีสันให้ชีวิตเบิกบาน
- แชร์สิ่งที่คุณรักในย่านของคุณไปในโลกออนไลน์ อาจเป็นคอนเทนต์ในรูปแบบไหนก็ได้ เพื่อส่งต่อเรื่องราวและแรงบันดาลใจให้คนอื่นๆ ต่อไป
แนะนำเพื่อการเที่ยวแถวบ้านให้สนุก สบาย และเป็นมิตรต่อโลกมากขึ้น ลองอ่าน ฮาวทูกู้โลกรวน - วิธีที่ 9: ปั่นจักรยาน (ดีกว่า EV ก็จักรยานนี่แหละ) และ ฮาวทูกู้โลกรวน - วิธีที่ 15: ย่างหนอ...แลนหนอ (ขอให้ 2 ขาได้อ้าบ้าง) เพิ่มเติม
