จากการเรียกร้องความต้องการขั้นพื้นฐาน สู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

เนื่องในโอกาสวันแรงงานปีนี้ SPACEBAR มีบทความพิเศษที่เชื่อมโยง “แรงงาน” กับ “ความยั่งยืน” ในมิติที่หลายคนอาจไม่เคยคิดมาก่อน เพราะหากกล่าวถึงความยั่งยืน หรือ Sustainability สิ่งที่คนส่วนใหญ่มอง อาจสะท้อนออกมาเพียงเรื่องของสิ่งแวดล้อม โลกร้อน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ  ทว่า ในบริบทของโลก “ความยั่งยืน” ที่องค์การสหประชาชาติ (UN) วางกรอบเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังไว้ใน Sustainable Development Goals (SDGs) มีถึง 17 เป้าหมาย ครอบคลุม 5 มิติ ทั้ง People, Prosperity, Planet, Peace และ Partnership

จากการเรียกร้องความต้องการขั้นพื้นฐาน สู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

ย้อนกลับไปในปี ค.ศ. 1886 ที่สหรัฐฯ และแคนาดา เกิดเหตุการณ์ที่กลายเป็นจุดเริ่มต้นของ “วันกรรมกรสากล” หรือ May Day ซึ่งเป็นการเรียกร้องจากแรงงานให้มีการทำงานที่สมดุล ด้วยการนำเสนอแนวคิด ระบบสามแปด (8-8-8) หรือการแบ่งเวลาในหนึ่งวันเป็น 3 ส่วนหลักๆ คือ ทำงาน 8 ชั่วโมง พักผ่อน 8 ชั่วโมง และศึกษาหาความรู้ 8 ชั่วโมง 

เชื่อหรือไม่ว่านั่นไม่เพียงแต่เป็นการเรียกร้องสิทธิของแรงงานในเวลานั้น แต่ยังเป็นแนวคิดที่มีผลกระทบยาวนานต่อการพัฒนาในปัจจุบัน โดยเฉพาะในเรื่องการพัฒนาที่ยั่งยืน ที่สามารถเชื่อมโยงกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ขององค์การสหประชาชาติได้อย่างลงตัว

ทำงาน 8 ชั่วโมง: การจ้างงานที่ดีและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (SDG 8)

ระบบสามแปดเริ่มต้นจากการเรียกร้องให้มีการทำงาน 8 ชั่วโมง โดยมุ่งหวังให้แรงงานมีเวลาพักผ่อนและพัฒนาตนเองควบคู่ไปกับการทำงาน ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน SDG 8: การสร้างงานที่มีคุณค่า (Decent Work) สำหรับทุกคน การมีเวลาทำงานที่สมดุลจะช่วยให้แรงงานไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบจากเวลาทำงานที่ยาวนานเกินไป และยังส่งผลให้พวกเขามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

การทำงาน 8 ชั่วโมงในแต่ละวันยังหมายถึงการ สร้างเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ ทั้งในระดับบุคคลและระดับชาติ เพราะการทำงานที่มีประสิทธิภาพในเวลาที่เหมาะสมช่วยลดความเครียด ลดการบาดเจ็บจากการทำงานเกินเวลา และทำให้แรงงานสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากขึ้น

พักผ่อน 8 ชั่วโมง: สุขภาพและสวัสดิภาพที่ดี (SDG 3)

หนึ่งในแนวคิดสำคัญของระบบสามแปด คือการให้เวลาพักผ่อน 8 ชั่วโมง ซึ่งเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งในการรักษาสุขภาพทั้งทางกายและจิตใจของคนทำงาน สอดคล้องกับ SDG 3: สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีการมีเวลาพักผ่อนที่เพียงพอช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูและจิตใจมีความสมดุล การนอนหลับที่เพียงพอช่วยลดความเสี่ยงจากโรคต่างๆ เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน

นอกจากนี้ การมีเวลาพักผ่อนยังช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวและชีวิตส่วนตัว เนื่องจากการทำงานที่มีประสิทธิภาพต้องการการดูแลสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อให้แรงงานสามารถทำงานในระยะยาวได้อย่างมีความสุข

ศึกษาหาความรู้ 8 ชั่วโมง: การศึกษาเพื่อการพัฒนา (SDG 4 )

ส่วนสุดท้ายของระบบสามแปดคือการใช้เวลา ศึกษาหาความรู้ 8 ชั่วโมง ซึ่งสามารถเชื่อมโยงกับ SDG 4: การศึกษาที่มีคุณภาพ การศึกษาที่ดีช่วยให้แรงงานสามารถพัฒนาทักษะของตัวเอง สร้างโอกาสในการเติบโตในอาชีพ และทำให้สามารถมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การเรียนรู้และพัฒนาตนเองจะทำให้แรงงานสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นตลอดเวลา การศึกษาไม่เพียงแต่ช่วยให้มีทักษะที่ดีขึ้น แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสในการพัฒนาอย่างยั่งยืนในสังคมที่ให้ความสำคัญกับการเติบโตทางปัญญาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต

เมื่อบูรณาการทั้งสามส่วนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน จะเห็นว่าระบบ 8-8-8 ไม่เพียงแต่เป็นแค่คำเรียกร้องในอดีต แต่ยังเป็นแนวคิดที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในยุคปัจจุบันเพื่อสร้างความสมดุลในชีวิตของแรงงาน การมีเวลาทำงานที่มีคุณค่า เวลาพักผ่อนที่เพียงพอ และโอกาสในการพัฒนาตนเองเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างสังคมที่ยั่งยืน ตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยให้แรงงานมีชีวิตที่ดีขึ้น แต่ยังส่งผลดีต่อเศรษฐกิจและสังคมในระยะยาว โดยการพัฒนาทั้งด้านการศึกษา สุขภาพ และการทำงานที่มีคุณค่า จะช่วยให้โลกของเรามีความยั่งยืนและสมดุลมากยิ่งขึ้นในอนาคต

วาระการพัฒนาใหม่และเป้าหมายที่เราทุกคนมีร่วมกัน

องค์การสหประชาชาติ กำหนดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) จำนวน 17 ข้อ ที่ครอบคลุมทุกมิติของการพัฒนา โดยมีเป้าหมายร่วมกันคือ การขจัดความยากจน ความหิวโหย ลดความเหลื่อมล้ำ และสร้างโลกที่สะอาด ปลอดภัยและยั่งยืนยิ่งขึ้น

“ไม่มีการพัฒนาอย่างยั่งยืน หากไม่มีงานที่มีคุณค่าสำหรับทุกคน”

หนึ่งในกุญแจสำคัญที่จะทำให้เป้าหมายเหล่านี้สำเร็จได้จริง คือการสร้างงานที่มีคุณค่า (Decent Work) ให้กับประชากรโลก ไม่ใช่แค่งานอะไรก็ได้ แต่ต้องเป็นงานที่ดี มีคุณภาพ เท่าเทียม และปลอดภัย

งานที่มีคุณค่า (Decent Work) คืออะไร?

องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) อธิบายว่า งานที่มีคุณค่าคืองานที่สามารถตอบสนองความคาดหวังเกี่ยวกับชีวิตการทำงานของผู้คนได้จริง โดยตั้งอยู่บน 8 หลักการสำคัญคือ

• มีโอกาสในการทำงาน และรายได้ที่เป็นธรรม (SDG 1: ขจัดความยากจน)
• มีความมั่นคง ปลอดภัย เมื่ออยู่ในที่ทำงาน
• มีการคุ้มครองทางสังคม สำหรับทั้งตนเองและครอบครัว
• สนับสนุนการพัฒนาทักษะและตนเองอย่างต่อเนื่อง (SDG 4: การศึกษา)
• ได้รับการยอมรับและมีส่วนร่วมในสังคม (SDG 10: ลดความเหลื่อมล้ำ)
• มีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความกังวลหรือความคิดเห็น
• มีส่วนร่วมในการตัดสินใจที่ส่งผลต่อชีวิตการทำงาน
• มีความเท่าเทียมทางเพศ และไม่เลือกปฏิบัติ (SDG 5: ความเท่าเทียมทางเพศ)

>>> อ่านต่อ 9 ข้อเรียกร้องแรงงาน ปี 2568

ดังนั้น การพัฒนาอย่างยั่งยืนจึงไม่ใช่เรื่องของสิ่งแวดล้อมเพียงอย่างเดียว แต่คือความสามารถของเราทุกคนในการสร้างชีวิตที่มีคุณภาพ ผ่าน “งานที่มีคุณค่า” ซึ่งเป็นทั้งสิทธิพื้นฐานและกลไกในการเปลี่ยนแปลงโลก เพราะ “ความยั่งยืน เริ่มต้นที่งาน และงานที่ดี คือรากฐานของโลกที่ดี”